Lão thợ khóa cả đời làm ra không biết bao nhiêu khóa, kỹ thuật cao siêu, giá cả hợp lý, được mọi người vô cùng kính trọng. Điều quan trọng hơn, lão là người chính trực, mỗi lần sửa khóa, lão đều cho người ta biết tên và địa chỉ của mình:
– Nếu như nhà anh bị trộm đột nhập, chỉ cần cầm chìa khóa mở cửa nhà anh đến tìm tôi, tôi sẽ tìm ra tên trộm, không thu của anh một đồng nào.
Thời gian dần trôi, lão thợ già đi, nhưng tay nghề càng tinh xảo, vì muốn kỹ nghệ của ông không bị thất truyền, mọi người thay ông tìm đồ đệ.
Cuối cùng, lão thợ chọn được hai người trẻ tuổi, cả hai đều có năng lực, lão vô cùng quý mến họ, định rằng sẽ đem hết kỹ nghệ tinh xảo của mình truyền cho họ.
Sau một thời gian ngắn, cả hai người đều học được không ít kỹ thuật, thế nhưng, chỉ có một người có thể được chân truyền, vì vậy lão thợ khóa quyết định thử thách họ.
Ngày hôm đó, lão thợ khóa chuẩn bị hai cái két sắt, đặt ở hai phòng khác nhau, rồi sai hai đồ đệ vào mở, người nào nhanh sẽ thắng.
Khảo nghiệm này đối với họ rất đơn giản, vì cả hai người đều thành thục, chủ yếu chỉ là so thời gian.
Kết quả, người thứ nhất không đến 10 phút đã mở được két, còn người thứ hai lại mất đến nửa tiếng đồng hồ. Ai cũng cho rằng người thứ nhất thắng cuộc là điều không có gì bàn cãi vì cách biệt giữa hai người quá lớn, chỉ đợi lão thợ khóa tuyên bố người chiến thắng. Mọi người chờ thật lâu nhưng lão thợ khóa vẫn không có động tĩnh gì.
Trong lúc mọi người đang thắc mắc, lão thợ khóa bèn hỏi đồ đệ thứ nhất:
– Con là người mở két ra trước, vậy con thấy trong đó có gì?
Ánh mắt người này rạng rỡ trả lời:
– Thưa thầy, bên trong đó có rất nhiều tiền, số tiền này có thể đủ dùng cho cả đời người. Con chưa
bao giờ nhìn thấy nhiều tiền như vậy.
Lão thợ khóa hỏi đồ đệ thứ 2 câu hỏi tương tự, người này ấp úng hồi lâu mới nói:
– Thưa thầy, con không biết bên trong có gì. Thầy bảo con mở, thì con mở, chứ con không xem trong két có gì.
Lão thợ khóa nghe xong hết sức vui mừng, trịnh trọng tuyên bố đồ đệ thứ 2 là người ông chọn nối nghiệp mình.
Thấy vậy, đồ đệ thứ nhất không phục, mọi người cũng rất khó hiểu.
Lão thợ khóa mỉm cười, nói:
– Bất kể làm nghề gì, đều phải có Đức, nhất là nghề của chúng tôi. Tôi chọn đồ đệ là muốn bồi dưỡng cho người đó trở thành một người thợ khóa tuyệt vời, người đó nhất định phải học được điều “trong lòng chỉ có làm khóa”, chứ không có thứ gì khác, đối với tiền tài nhìn mà như không thấy; nếu không, trong lòng có tư niệm, chỉ cần có chút tham lam, trèo cửa vào nhà, mở két sắt trộm tiền, vậy sẽ dễ như trở bàn tay, cuối cùng chỉ hại người hại mình. Trong lòng mỗi thợ làm khóa đều phải có một cái khóa không thể mở, đó là “không vì lợi mình, chỉ vì lợi người”, chỉ giúp đỡ người khác mở khóa của họ mà thôi.
