Người ta nói xa, vì đầu óc người ta có sự giới hạn về địa lý. Có người qua làng bên đã xa, có người sang tỉnh khác mới xa, có người đi nước khác mới xa, có người lên cung trăng mới xa.
Người đàn ông ở Việt Nam thường được dạy, ba cái trên đời phải làm là “tậu trâu, cất nhà, cưới vợ”. Văn hoá lúa nước mấy nghìn năm, ngồi trong làng nghĩ mãi rồi đúc kết, xong dạy cho con cháu thế hệ sau theo cái áp đặt là “các cụ nói cấm có sai” (thực tế là đại đa số hướng con người vào nếp nghĩ rất nhỏ, chút lợi danh cỏn con. Mỗi người trẻ lớn lên, bị ảnh hưởng lớn nhất là từ ông bà cha mẹ họ. Sống trong một phạm vi địa lý chật hẹp, đất chật thì người khôn, người ta sẽ nghĩ mẹo để lấy tiền của nhau và cho đó là “có trí”. Trí khôn của ta đây là tìm cách lừa con hổ, câu cá cũng là lừa con cá để ăn mạng sống của nó. Truyện Trạng Quỳnh toàn mấy cái khôn vặt mà ngàn năm cứ vỗ đùi đen đét khen hay. Tấm Cám thì nhân vật Tấm cũng ác như quỷ (chế nước sôi chết, làm mắm…), ghê rợn thế mà lại hát khen “quả thị thơm cô Tấm rất hiền”, người ta tưởng hiền thế thì noi theo, lấy ác hơn để trả thù cái oán hận thì chẳng văn minh tí nào. Ông bà xưa đó, đầy rẫy những cái không chuẩn mà chúng ta cần phải bỏ.
Con trâu ngày xưa, ngày nay là công cụ kiếm ăn ví như chiếc xe, đã là việc ưu tiên hàng đầu phải sắm. Rồi tới cái nhà để ở, tốn rất nhiều thời gian cuộc đời để mua nhà/cất nhà. Rồi tới hôn nhân, lập gia đình vì “trai đến tuổi thì phải lấy vợ, gái đến tuổi thì phải lấy chồng” dù chưa trải nghiệm thanh xuân độc thân để tự do bay nhảy và làm 1 số việc để có sai sót khi còn năng lượng tuổi trẻ.
Khi có gia đình, người ta phải cân nhắc nhiều hơn, ít dám liều hơn, đi đâu làm gì cũng phải có ý kiến của chồng/vợ. May mắn gặp người bạn đời hào sảng phóng khoáng và tiếp năng lượng dương cho mình thực hiện giấc mơ, nhiều người cưới nhầm năng lượng âm nên khóc lóc giận hờn cãi vã cả ngày với nhau, không cho mạo hiểm làm lớn, không cho mạo hiểm đi xa, không cho làm khác, cái gì cũng “gia đình là số 1” nên một số người, có cơ hội là đem tài sản về cho vợ cho con vì “ưu tiên gia đình, lệnh ông không bằng cồng bà”. Tham lam vơ vét cũng từ văn hoá này mà ra, ngàn năm nay ở châu Á, người dân luôn miệng chê người khác tham, nhưng nếu cho họ có quyền, thì có khi còn tham hơn. Một mét vuông đất còn lấn, hoa công viên còn lén bứng đem về nhà, xe hàng bị tai nạn còn thi nhau hôi của, thi cử còn gian lận quay bài hay copy người khác hòng được cái lợi cho cá nhân là qua kỳ thi, thì trách ai. Mình có tử tế hơn ai đâu. Bản thân mình cũng tham như gì. Anh em ruột giành đất là đánh nhau ngay, ấy là ruột rà máu mủ. Lòng tham, ai chế ngự được, mới thanh thản. Ai tham của người thì sau này sẽ khổ, của tham có giữ được bao giờ, trời cao nhìn thấy cả.
Rất nhiều đàn ông chưa đủ độc lập để tự mình nghĩ khác, làm khác. Có trâu có vợ có nhà xong rồi làm gì nữa? Không làm gì cho đến khi già thì chết, thành những nấm mộ trong nghĩa trang, có tiền thì vô hoa viên gì đó, mồ to mả đẹp, nhưng để làm gì? Tới dăm ba thế hệ thì người ta bốc dỡ nghĩa trang để lấy đất sản xuất, hiếm mới thấy được ngôi mộ 4000 năm, 3000 năm, 2000 năm, 1000 năm, 500 năm, 200 năm, thậm chí 100 năm cũng khó kiếm. Những nghĩa trang ngày nay, 50 năm sau hoặc cao lắm 100 năm sau, các bạn sẽ thấy nó là những khu đô thị.
Trong khi các dân tộc thuộc nhóm chinh phục, khai phá….thì việc lớn nhất của đàn ông là đi tìm những vùng đất mới, họ mới có châu Mỹ, châu Úc, châu đại dương, chinh phục Mặt Trăng và sao Hoả, sản xuất phi thuyền và máy bay. Chết giữa biển khơi hay giữa đại ngàn vùi thây trong sa mạc, cũng chẳng khác gì chết yên ấm trong bệnh viện, vì cuối cùng người ta cũng đã mất mạng. Đám tang linh đình chẳng có ý nghĩa gì, loài người 1-2 ngày nhỏ vài giọt tiếc thương thì lại quay vào cơm áo gạo tiền của họ, vào vòng danh lợi của họ. Chỉ có người có thành tựu mới được ghi vào sách sử, người có tấm lòng thì được nhắc trên môi của người từng được giúp đỡ. 100 năm hay 1000 năm, lịch sử loài người cũng cơ bản chỉ vậy thôi.
Thế giới của các nước giàu có văn minh đều bắt nguồn từ văn hoá chinh phục, du mục và đi nhiều (ngay cả nước Đông Á là Nhật cũng thuộc hệ “đi nhiều, dám đi, chinh phục với đội thương thuyền của họ từ thế kỷ 14-15 đã đến Hội An Vân Đồn trong khi chúng ta không hề có đội thương thuyền nào đi buôn bán xuyên châu lục). Trong khi chúng ta thì ngồi lẩy Kiểu, í a hát múa “bèo dạt mây trôi”, hát mỏi miệng thì đập chó chết lấy thịt ăn rồi uống dịu, uống xong hát tiếp. Có nhiêu đó cứ tới lui hoài. Đó là ngày xưa, còn bây giờ, cứ tăng nhậu nào xong cũng đi karaoke và lại nhậu. Bản chất không khác.
Thời đại đô thị hoá, ai lên thành phố lớn được thì tìm cách bám trụ, mừng rỡ khi tìm được 1 việc làm dăm bảy triệu, cho là thành công. Sáng là thay đồ đến ngồi, ngáp vắn ngáp dài tới giờ ăn trưa, rồi vô ngáp tiếp tới chiều, lấn nhau từng mét đường, mỗi người 2 tay giơ ra cầm 2 cái tay của xe máy để về nhà. Cứ cuối tuần, rủ nhau vào quán ngồi quẹt điện thoại, uống trà sáng vỉa hè bàn chuyện Donald Trump, Phạm Nhật Vượng, Ngọc Trinh, tỷ phú, quánh ghen, đặt cọc miếng đất hay căn hộ nào, rồi giá lên thì ăn chênh lệch. Ly cà phê 10 ngàn thì quánh nhau giành thanh toán vì sĩ diện nhưng vay mượn cỡ 100 triệu trở lên thì quỳ xuống lạy đòi mấy năm chưa chắc chịu trả.
Cứ quanh quẩn 1 nơi nào đó cả chục năm, dù là nơi đô thành phồn hoa nhất, thì cũng là đời nhỏ. Nghĩ đến “câu thơ yên ngựa, chiếc thuyền ngoài xa” như các dân tộc khai phá đi thôi. Đi khắp hành tinh, rồi quay về quê cũ giúp người, giúp đời. Chim chết còn quay đầu về núi, cá hồi một đời biển rộng nhưng khi trưởng thành là quay về lại nơi dòng suối sinh ra. Không phải ngẫu nhiên mà thượng đế cho bạn đầu thai làm người của vùng nào đó, hàm ý bạn phải có trách nhiệm trả ơn vùng đất ấy, nơi bạn sinh ra.
Bạn chỉ có 1 cuộc đời để sống (you only live once).
Theo: Tony Buổi Sáng
