HIỆN TƯỢNG NÃO TRÌ HOÃN:
“Ai cũng biết làm gì thì sẽ tốt cho bản thân nhưng thường chọn cái xấu vì nó dễ”.
Rất nhiều lần trong đời Túc tự nói mình phải – học – tiếng – Anh, nó là ngôn ngữ chung và Túc dành ra 10 năm để học bằng nhiều hình thức nhưng kết quả bằng 0. Cho đến khi hụt mất hợp đồng với đối tác nước ngoài thì lúc đó mới cay đắng quyết tâm học, đến giờ cũng bập bõm, 2 tháng hơn 10 năm công lại. Cái quyết định kết quả không phải thời gian, mà là ý chí, nhưng tại sao ý chí con người đa số lại kém bền thế?
Limbic và Neocortex:
+ Đầu tiên bạn cần làm quen với khái niệm “não bò sát ở con người”. Theo Carl Sagan trong cuốn sách Cosmos của mình có nói: “Bên trong hộp sọ của mỗi người chúng ta có một thứ tương tự như não của một con cá sấu. Bao quanh khu phức hợp này là hệ thống Limbic của bộ não động vật có vú. Nó chiếm 5% khối lượng não của chúng ta và chủ yếu nhiệm vụ của nó là phản ứng với các kích thích từ môi trường. Nỗi sợ thay đổi của chúng ta đến từ bộ não của loài bò sát. Vì để đảm bảo sự sống còn, nó đánh giá và chọn cái được gọi là an toàn và cái chưa biết là nguy hiểm”. Vì vậy dù biết thay đổi sẽ tốt nhưng không thay đổi cũng không c.h.ế.t vậy tội gì phải thay đổi? Đây cũng là lí do trong tất cả mọi việc bạn cần TÌM ĐƯỢC LÝ DO ĐỂ BẮT ĐẦU, MỘT LÝ DO ĐỦ LỚN ĐỂ DÙ TE TUA TRÊN HÀNH TRÌNH BẠN VẪN KHÔNG BỎ CUỘC. Giờ bạn hiểu vì sao lúc hạnh phúc giảm cân khó nhằn mà lúc người yêu bỏ giảm cân thành công?. Biết vì sao lúc yên ổn đầu óc ù lỳ mà khi nợ ngập đầu gần sắp bị xiên thành thịt xây đầu óc linh hoạt đủ 7749 cách kiếm tiền chưa?.
+ May quá, để tồn tại và phát triển não người phải tiến hóa và phần tân võ não (Neocortex) hình thành là phần “mới hơn” của bộ não con người xử lý những chức năng bậc cao của não bộ như nhận thức, suy luận không gian, ngôn ngữ… và đưa ra các quyết định ảnh hưởng đến tương lai sống còn. Tuy nhiên phải có lý do và sự “tàn nhẫn” nhất định với bản thân để kích hoạt phần Neocortex lâu dài, lần át đi Limbic (tất nhiên Limbic không hoàn toàn xấu, nó ngăn bạn khỏi nguy hiểm).
Giải pháp khoa học để ngăn sự trì hoãn:
+ Như Túc đã trình bày bên trên, bạn cần 1 lý do để làm 1 việc gì đó. Lý do càng đủ đau, bạn càng ngấm đòn bạn càng trâu bò nên những thứ bạn cho là bất công trên đời đều đáng giá. Lúc nắng ấm thì rất tốt, nhưng nắng ấm sau mưa giông sẽ tốt hơn.
+ Đừng nghĩ đến tương lai, đừng lo sợ quá khứ, hãy sống ở hiện tại.
Có 1 câu shark Hưng nói rất hay như này: “con người bất hạnh là bởi lo chuyện của trời, phán xét chuyện của đời nhưng không lo chuyện của mình” và diễn viên Johny Trí Nguyễn cũng có 1 câu: “đại bàng dùng sự ưu việc của mình để duy trì sự sống, đó là đôi cánh sải rộng bên bầu trời và con mắt tinh tường để săn mồi. Con người lại dùng sự ưu việc của mình để tắt đi sự sống, đó là trí nhớ để nhớ những sự tồi tệ và trí tưởng tượng để nghĩ ra viễn cảnh không hay”. Bạn thấy 2 câu trên đúng không? Nếu đúng thì đọc tiếp nhé, không thì hãy dừng, phí thời gian của bạn.
. Ví dụ như Túc học tiếng Anh Túc sẽ vui với thành quả hiện tại, là lúc dò bài được cô khen “nay học ngon lắm Túc”, là ngày hôm nay học thêm được vài từ mới và nhớ các từ cũ, là biết cách tự học thay vì chờ mòn mõi không biết đến ngày nào mới tự tin giao tiếp, thấy xa quá thì ngán.
. Ví dụ như bạn muốn đi tập Gym thì đừng có đặt ra cái mục tiêu ngon cho người yêu cũ tiếc nuối hay mặc ngon ơ cái váy body nhỏ hơn 3 size. Bạn chỉ cần vác mông lên tập, tick vào tờ lịch đánh dấu mình đã hoàn thành mục tiêu thể thao hôm nay và cảm thấy mình thật giỏi, mình khỏe hơn rồi. Cứ thế bạn sẽ tạo cho mình cảm giác thích nhìn tờ lịch được tick, thấy mình đổ mồ hôi. Ngày qua ngày nhìn lại mình khác lắm rồi.
+ Tránh sự lựa chọn gấp rút:
. Ví dụ như Túc học tiếng Anh thì đúng giờ đã định từ hôm qua là giờ đó sẽ học. Túc tắt điện thoại chỉ giữ bên cạnh từ điển và Ipad (không đăng nhập MXH) để nghe phiên âm. Tránh chuyện “nên học hay nên ngủ ta”. Như bạn đi Gym thì chuẩn bị đồ trước đi, đến giờ đó là ăn rồi đi tập.
. Cài đặt trong app cứ khi lương về tự trích 1 phần vào tiết kiệm, 1 phần vào đầu tư, 1 phần chi phí sinh hoạt, phần còn lại thì tiêu sài. Năm 20-30 tuổi trừ khi khởi nghiệp thất bại hay có sự cố chứ tài khoản chưa có đến 30tr thì hơi nguy hiểm đó các bạn.
Hiện tượng não hay quên ở người trẻ:
Có bao giờ bạn quên cả những sự kiện vừa diễn ra hôm qua không? Có bao giờ bạn để kính trên đầu xong quáng quàng đi tìm? Có bao giờ đến chợ bạn không nhớ mình định mua gì hay định nói gì đó lại quên béng?. Quên gửi mail cho thầy cô nộp bài hay gửi mail cho sếp không có chủ đề?. Túc còn tệ hơn là quăng chìa khóa vào tủ để đồ xong khóa tủ mới kinh dị (Cali bẻ khóa quá nhiều cho Túc đến chán luôn). Và bạn biết không, đến 85% người trẻ đang bị chứng mất trí tạm thời không chủ ý điều trị (số liệu từ Trung tâm Giám định pháp y tâm thần TP.HCM.
Lý do của việc hay quên ở người trẻ:
+ Bạn cố nhồi nhét quá nhiều vào não mình, nhất là những cái tiêu cực. Não bạn cũng giống như 1 cái tủ ấy, nếu đồ nhét nhiều quá nó sẽ bung ra. Thật khó khăn nhưng bạn cần lựa chọn và lên kế hoạch cho những cái bạn sẽ tập trung vào. Thật sự thì việc quyết định không làm gì khó hơn phải làm gì. Chúng ta quá ôm đồm, tự biến mình thành siêu nhân xong tự khóc thương bản thân. Nếu bạn là PT thì không có nghĩa bạn cũng có kiến thức tương đương bác sĩ, nếu bạn là giáo viên bạn cũng không cần phải có chuyên môn của chuyên gia tâm lý học chuyên sâu. Ở 1 thời điểm bạn nên tìm được điểm tập trung, và nhẹ nhàng hơn với các điểm còn lại. Cuộc sống là sự đánh đổi tùy vào mục tiêu mỗi người, bạn không phải và không có trách nhiệm giải cứu thế giới. Bạn càng áp lực bởi nhiều việc thì bạn càng không làm việc nào nên hồn.
+ Bạn không tập luyện cho não bộ. Não bộ cũng như cơ bắp vậy, nó cần được học và huấn luyện nếu không muốn Limbic chiếm sóng.
+ Bạn có lối sống rất tệ. Thức khuya dậy muộn, không thể dục thể thao. Sử dụng chất kích thích.
+ Bạn sử dụng các thuốc điều trị.
+ Bệnh lý: Người mắc bệnh gan, thận mạn tính mà không biết hoặc bệnh phổi mạn tính gây thiếu oxy não cũng có triệu chứng bệnh hay quên. Người bị viêm não và viêm màng não, sau đột quỵ, các chấn thương não. Ngoài ra, còn có những trường hợp teo vỏ não do mắc một bệnh di truyền hoặc bệnh lý thoái hóa não… cũng gây mất trí nhớ và bệnh hay quên.
Giải pháp khoa học nuôi dưỡng não bộ:
Có thể bạn chưa biết não chính là cơ quan tiêu tốn nhiều năng lượng nhất trong cơ thể (25%) dù nó chỉ chiếm 2%. Tế bào thần kinh não không thể sinh thêm nhưng hoàn toàn có thể mất đi bởi các lý do kể trên, khi chúng ta già đi não cũng sẽ bị teo lại (tuy nhiên năm 2000 các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra ở khỉ vùng đồi hải mã có thể tạo ra thêm các tế bào thần kinh mà khỉ thì khá gần người so với các loài khác. Còn tại sao chưa nghiên cứu ở người thì là vì vấn đề nhân đạo). Não rất thích fat và carb, việc cắt 2 macro này hoặc quá ít sẽ khiến việc suy nghĩ và tư duy bị giảm hiệu suất. Vậy làm gì để nâng cao chất lượng não nhỉ?
+ Ngủ đủ: não được làm sạch và tái tạo trong lúc ngủ sâu. Khi bạn mất ngủ sẽ đi kèm với hay quên, rụng tóc, sạm da, dễ cáu,… 1 đêm bạn ngủ sâu tầm 6h liền mạch là được.
+ Thể thao:
. Bạn chơi môn gì cũng được, miễn đều đặn. Có thể là đi bộ sáng sớm hay bài cardio đơn giản.
Chiều tập thêm được nữa thì quá tốt. Nhưng nhớ thể thao cũng có 2 mặt, đừng tập quá khéo lại Overtraining nha.
Sau khi có các tổn thương về não hoặc sau đột quỵ bệnh nhân cũng nên có sự can thiệp từ BS chuyên môn về tập phục hồi chức năng não, sẽ cải thiện phần nào đó cho bệnh nhân.
. Học 1 điều gì đó mới hay ho hay bạn đang thiếu sót: nấu ăn, làm bánh, ngoại ngữ, đánh đàn,… và giao lưu kết nối với cộng đồng cùng chung đam mê của bạn.
+ Dinh dưỡng cân bằng. Và có 1 điều Túc đọc được là hiện chỉ có các loại thuốc này được chấp nhận chữa bệnh mất trí nhớ từ FDA và cần được sự chấp thuận kê đơn từ BS chuyên môn.
. Aducanumab là thuốc mới được FDA chấp thuận gần đây chữa bệnh mất trí nhớ Alzheimer. Thuốc này là thuốc kháng Amyloi bằng cách bám vào và ức chế các Amyloid, giảm thiểu rủi ro tổn thương do Amyloid tạo ra trong não.
. Donepezil, Rivastigmine, Galantamine là các thuốc ức chế ho Cholinesterase là loại cải thiện tín hiệu giữa các tế bào não. Lưu ý là thuốc này không cải thiện tế não nhưng cải thiện tín hiệu truyền dẫn giữa các tế bào, giúp chúng hoạt động hiệu quả hơn.
. Memantine là thuốc cải thiện và kiểm soát Glutamate, cải tín hiệu truyền dẫn cho tế bào não.
+ Kiếm tra sức khỏe định kỳ và huyết áp hằng ngày.
