Hiệu ứng này miêu tả vòng luẩn quẩn về cảm giác của bạn khi nuông chiều bản thân, hối hận vì những việc mình đã làm, rồi lại tiếp tục làm việc đó. Bộ não giải thích hành vi này bằng cách cho rằng, “Dù gì bạn cũng không đạt được mục tiêu là chỉ ăn hai cái bánh quy, thì… còn sợ gì mà không ăn cả mẻ bánh.” Thuật ngữ này được các nhà nghiên cứu chế độ ăn kiêng đặt ra, nhưng vẫn có thể được áp dụng cho bất cứ trở ngại hay thách thức nào đối với ý chí.
Vậy làm thế nào bạn có thể phá vỡ vòng luẩn quẩn “thôi kệ đi” này và lấy lại quyết tâm đạt đến mục tiêu của mình?
Quan trọng nhất là bạn phải ý thức được mình phản ứng như thế nào khi tự làm bản thân thất vọng. Bạn có tự chỉ trích và trách móc mình vì đã mất kiểm soát? Hầu hết mọi người đều như thế, và làm vậy chỉ khiến trong bạn tràn ngập cảm giác tội lỗi và xấu hổ. Bí quyết ở đây là thay vì thấy tội lỗi, bạn hãy cảm thông với bản thân.
Trong một thí nghiệm, các nhà nghiên cứu yêu cầu một nhóm phụ nữ ăn một chiếc bánh donut trong vòng 4 phút, sau đó uống một cốc nước để thấy no. Sau khi ăn bánh, vài người trong số họ nhận được lời nhắn đầy cảm thông và khích lệ họ đừng trách cứ bản thân vì đã tự nuông chiều mình. Nhóm còn lại không nhận được lời nhắn này.
Trong phần thứ hai của thí nghiệm, những tô kẹo được đặt trước mặt họ và họ được mời ăn bao nhiêu kẹo tùy ý. Những người phụ nữ nhận được thông điệp tự tha thứ cho bản thân chỉ ăn 28g kẹo, nhóm còn lại thì ăn đến 70g. Đó là một sự chênh lệch lớn.
Hóa ra, tự tha thứ cho bản thân không làm những người phụ nữ này cho phép mình ăn nhiều hơn; mà trái lại, nó xóa đi cảm giác tội lỗi và giúp họ không ăn quá nhiều trong thử thách thứ 2.
Tóm lại, trở ngại là một phần của cuộc sống – đặc biệt là khi nhiều người trong chúng ta đã bỏ quên mục tiêu mà ta đặt ra. Cho dù mục tiêu của bạn liên quan đến việc ăn uống hợp lý hơn, bỏ thuốc lá, bớt uống rượu mỗi đêm hay viết cuốn tiểu thuyết đầu tiên, thì việc giảm thiểu hiệu ứng “thôi kệ đi” sẽ giúp bạn giảm thiểu cảm giác xấu hổ và tội lỗi, đồng thời kích thích sự tự cảm thông giúp chúng ta có thể trở lại con đường hoàn thành mục tiêu của bản thân.
Tác giả: Paula Davis-Laack
