Cửu Trùng đài: là tên gọi mà hậu thế đặt cho một công trình kiến trúc được xây dựng bên bờ Hồ Tây vào năm 1516-1517 dưới triều Lê Tương Dực. Kiến trúc sư kiêm đốc công của tòa lầu này có tên là Vũ Như Tô. Đây được coi là nguyên nhân chủ yếu gây ra sự lật đổ, cái chết của Lê Tương Dực, do việc xây dựng cung điện làm nhân dân lao dịch cực khổ làm dân chúng bất mãn, tạo mầm mống để cho loạn thần Trịnh Duy Sản gây binh biến. Công trình bị thiêu rụi khi vẫn đang còn xây dựng dở dang.
Đại Việt sử ký toàn thư cho biết: Vũ Như Tô người xã Minh Quyết, huyện Cẩm Giàng, còn gọi là đô Nhạn. Vũ Như Tô ở nhà thường lấy cây mía làm mô hình điện lớn trăm nóc. Năm Hồng Thuận thứ 5 (1513) đời Lê Tương Dực, đem mô hình này dâng vua và khuyên nhà vua xây dựng. Vì thế, Lê Tương Dực phong Vũ Như Tô làm Đô đốc, kiêm quản các sở của bộ Công (tương đương bộ Xây dựng).
Lê Tương Dực còn ra lệnh trước điện Cửu Trùng đài phải đào hồ thông với sông Tô Lịch để dẫn nước vào, hồ đấy phải quanh co khúc khuỷu, lúc mở cửa ống có thể chở thuyền nhẹ ra vào để vua cùng tì nữ thả thuyền Thiên Quang du ngoạn. Việc xây dựng đài khiến dân chúng lâm vào cảnh lầm than:”Người thợ Vũ Như Tô làm điện lớn hơn trăm nóc, dùng hết tiền của và sức dân trong nước.”
Tháng 4 năm 1516, quân khởi nghĩa Trần Cảo nhân khi kinh thành rối loạn bèn tiến đánh Thăng Long. Nguyên quận công Trịnh Duy Sản cùng với Lê Quảng Độ, Trình Chí Sâm khởi binh, giết vua Lê Tương Dực. An Hòa hầu Nguyễn Hoằng Dụ đóng quân ở Bồ Đề, bèn đem quân qua sông, vào kinh thành đánh Trịnh Duy Sản. Nguyễn Hoằng Dụ cho đốt các phố xá trong kinh thành, đồng thời chém chết Vũ Như Tô và vứt xác ở chợ. Nguyên nhân là vì công trình điện trăm nóc và Cửu Trùng Đài đã làm tiêu tốn vô số của cải và sinh mạng của quân dân. Toàn thư viết: “Quan dân ai cũng chê cười, hoặc có người nhổ vào xác”. Theo trình tự ghi chép thời gian mà xét, Vũ Như Tô có lẽ bị giết ngày 10 tháng 4 âm lịch. Đài cũng bị đốt thành tro trong sự kiện đó
Theo: Tìm hiểu Lịch sử Việt Nam
