Được trải nghiệm làm việc ở các công ty, tập đoàn lớn, nổi tiếng quả là điều mà rất nhiều người ao ước từ khi mới là một sinh viên, cho tới những người mới đi làm. Đãi ngộ ổn, CV được nổi bật, được đào tạo bài bản,… Nhưng có phải các môi trường các công ty lớn đều tốt hơn môi trường công ty nhỏ, start-up không?
Tất nhiên, mục đích của việc chia sẻ không phải là để bảo với các bạn là “đừng vào công ty lớn làm gì” – Việc chọn công ty lớn hay công ty nhỏ, Tây tin rằng, phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố khác: từ tính cách, sở thích, mục tiêu cá nhân của người đó, hoàn cảnh/bối cảnh,…
Nên là bài này chỉ ra các hạn chế để giúp các bạn hiểu sâu hơn về môi trường công ty lớn mà nhiều người thường ao ước, từ đó giúp các bạn có thể cân nhắc và đưa ra quyết định nghề nghiệp một cách tốt hơn nha
(*Warning: bài viết sẽ hơi dài xíu vì đúc rút dựa trên trải nghiệm thực tế)
Ok, hạn chế đầu tiên của các công ty lớn là…
QUY TRÌNH VÀ THỦ TỤC RẤT PHỨC TẠP
Tây có một người bạn làm ở một start-up, chị sếp của bạn đấy từng đảm nhiệm vị trí cấp cao ở tập đoàn đa quốc gia X và hiện đã nhảy sang công ty start-up để làm. Chị ấy có kể rằng lý do chị rời X là vì các quy trình vô cùng lằng nhằng, phải dành nhiều thời gian làm thủ tục giấy tờ. Thậm chí khi chị đề xuất một ý tưởng kinh doanh mới và tiềm năng, X đã mất gần..02 năm mà vẫn chưa duyệt ý tưởng tiềm năng của chị đó (hàng tháng trời để ý tưởng được các sếp ở Việt Nam duyệt, rồi ý tưởng đó phải đưa lên khu vực, rồi đưa về trụ sở chính toàn cầu để duyệt,…)
Hạn chế này thì thường thấy ở rất nhiều công ty lớn, ví dụ như việc phải giao tiếp bằng email với sếp, đối tác, khách hàng rất rất rất nhiều; hoặc mỗi một hoạt động cần triển khai cần chữ ký và sự đồng ý của các sếp,…
Vậy thì tại sao các công ty lớn lại cần nhiều quy trình đến vậy? Các công ty lớn thường có quy mô nhân sự lớn, cũng như sẽ có rất nhiều đầu việc cần làm so với một công ty nhỏ. Khi càng nhiều hoạt động, nhiều người tham gia vào các hoạt động đó thì khả năng xảy ra sai sót sẽ càng lớn hơn. Để mọi thứ được “tối ưu hóa” và các sai sót được giảm thiểu ở mức tối đa thì mọi đầu việc đều phải được “quy trình hóa” – Mỗi nhân viên là một mắt xích nhỏ trong cỗ máy rất lớn, chỉ đảm nhiệm một nhiệm vụ duy nhất.
Để các bạn hình dung được sự khác biệt: Một dự án/start-up nhỏ có 3-4 thành viên chủ chốt, khi họp và đưa ra chiến lược thì việc đưa ra quyết định và hành động rất nhanh, có thể chỉ trong 1-2 buổi họp, kéo dài khoảng vài ngày cho đến vài tuần.
Nhưng một tập đoàn lớn thì lại khác. Anh chủ tịch công ty FPT Telecom Hoàng Nam Tiến từng có chia sẻ rằng tại tập đoàn FPT, các lãnh đạo khi muốn đưa ra một chiến lược nào đó phải họp chiến lược tới 5 vòng, mỗi vòng thậm chí có thể cách nhau hàng tháng là chuyện bình thường. Vì đơn giản: mỗi một quyết định ở tập đoàn FPT có thể sẽ ảnh hưởng tới hơn 36,000 nhân viên của công ty.
ĐƯỢC HỌC HỎI CHIỀU SÂU, NHƯNG KHÔNG ĐƯỢC HỌC HỎI CHIỀU RỘNG
Như Tây đã có đề cập ở trên, với lý do mỗi nhân viên là một mắt xích nhỏ trong cỗ máy rất lớn, chỉ đảm nhiệm một nhiệm vụ duy nhất, do đó các vị trí công việc ở công ty lớn sẽ yêu cầu tính chuyên môn hóa rất cao: mỗi người sẽ có những KPI riêng, scope công việc riêng và sẽ được đánh giá/review dựa trên khả năng hoàn thành các KPI đó.
Việc này sẽ có lợi nhiều nhất cho chính các công ty đó (vì tính hiệu quả được đặt lên hàng đầu) nhưng chưa chắc đã có lợi cho bản thân các bạn, xét theo các yếu tố như:
Trong quá trình làm việc: Việc giới hạn công việc có thể sẽ làm các bạn thấy chán nản vì không được thử, được làm những cái mới mẻ hơn. Biết đâu trong quá trình được thử những thứ mới lạ, chúng ta khám phá được thêm điểm mạnh, điểm yếu của bản thân, từ đó có thể thăng tiến tốt hơn trong sự nghiệp.
Sau khi nghỉ việc: Với tính chuyên môn hóa cao, nếu bạn chưa trải nghiệm đủ nhiều vị trí và công việc ở các công ty lớn thì nếu muốn nâng lương sau mỗi lần nhảy việc, khả năng cao bạn sẽ phải nhảy “ngang”.
KHÓ THĂNG TIẾN
Trừ khi bạn cực kì xuất sắc và nổi bật, hoặc bạn tham gia những chương trình fast-track có lộ trình thăng tiến nhanh như Management Trainee (cũng bao gồm những người nổi bật) thì việc thăng tiến ở các công ty, tập đoàn lớn không hề dễ một chút nào, và sẽ mất tương đối nhiều thời gian nữa.
Lý do thì đơn giản lắm: quá đông nhân viên. Giả sử cùng một bộ phận Marketing, ở các công ty nhỏ/start-up với chỉ khoảng 5 nhân viên dưới một quản lý, để thăng tiến lên vị trí đó thì bạn cần “chọi” lại với ít nhất 4 người còn lại (ít nhất là vì công ty có thể lựa chọn tuyển người ở ngoài vào), nhưng ở những công ty lớn với quy trình quản trị phức tạp, một bộ phận với nhiệm vụ tương tự có thể cần tới 10-15 người thì sao? Bạn sẽ phải cạnh tranh với ít nhất 14 người còn lại. Từ đó sẽ liên quan đến rất rất nhiều vấn đề khác, từ câu chuyện kết quả công việc, cho đến những thứ liên quan tới “chính trị” nữa, thứ mà Tây sẽ không đề cập sâu.
Nguồn: Ta đi làm với Tây
