Có một lợi thế tiến hóa nào cho việc sử dụng tay phải làm chủ đạo không?
Để thêm vào câu trả lời này một chút và giải quyết câu hỏi trong tiêu đề của bạn thì phần lớn người trên thế giới thuận tay phải là do di truyền và một số ảnh hưởng của nền văn hóa. Có rất nhiều nghiên cứu thú vị đang cố gắng dự đoán tay thuận sớm hơn trong cuộc sống. Một số người đã thực hiện các nghiên cứu cho thấy hướng mà đầu trẻ sơ sinh thích nghiêng về sẽ gợi ý về tay thuận của chúng. Có những giả thuyết về một gen mà chúng ta chưa xác định được với một trong những gen được biết đến nhiều hơn trong Thuyết Dịch chuyển Phải (giải thích ngắn gọn về thuyết này là có một gen trội thay đổi sự phát triển theo hướng phát triển ngôn ngữ ưu thế bán cầu não trái, điều này cũng khiến chúng ta thuận tay phải hơn). Hầu hết các giả thuyết này cho rằng chúng ta có gen đó nên chúng ta chuyển sang thuận tay phải nhiều hơn, nhưng nếu ai đó không thừa hưởng gen này thì cơ hội phát triển tay thuận trái-phải là 50/50, tương ứng với 10-15% dân số thuận tay trái. Các nhà nghiên cứu khác cho rằng tính di truyền của tay thuận không đơn giản như vậy vì chúng ta không thể xác định được việc một gen duy nhất quyết định tính thuận tay và thay vào đó, hầu hết các lý thuyết về thuận tay và di truyền đều tin rằng nó bị ảnh hưởng bởi nhiều gen.
Chúng ta cũng biết rằng di truyền không phải là lời giải thích duy nhất cho sự thuận tay. Bạn có thể thấy sự khác biệt trong tỉ lệ thuận tay trái ở một số quốc gia . Bản đồ do Washington Post tạo ra cũng có sự thay đổi trong các quốc gia . Vì vậy, khả năng có một số ảnh hưởng văn hóa đến việc người thuận tay phải chiếm ưu thế.
Lý do tại sao thuận tay phải chiếm ưu thế có lẽ là phần khó trả lời nhất của câu hỏi vì việc đưa ra câu trả lời dứt khoát cho việc ‘tại sao quá trình tiến hóa lại dẫn đến một số khía cạnh nhất định của con người’ là rất khó. Nó có thể liên quan đến sự biệt hóa bán cầu não của chúng ta hoặc những thay đổi nhỏ trong cấu trúc não theo một cách nào đó, tuy nhiên, sử dụng tay thuận không chỉ dành riêng cho con người. Ví dụ, khỉ đầu chó thuận tay phải. Các nhà nghiên cứu cũng đã tìm thấy sở thích vuốt chân ở chó mèo, mặc dù không hẳn thiên về bên phải như động vật linh trưởng. Nghiên cứu trên động vật có xu hướng hướng đến sự hình thành não bộ dẫn đến thói quen dùng tay, nhưng tôi không thể nói rằng mình biết tất cả các nghiên cứu cụ thể để đưa ra kết luận chuẩn xác về điều đó.
_____________________
U/MIANTHRIL (1.3K POINTS)
Tôi không chắc là có bằng chứng thuyết phục, nhưng lý thuyết có khả năng xảy ra nhất mà tôi đã đọc liên quan đến sự biệt hóa của bán cầu não (được cho là có lợi với các loài có trí thông minh cao hơn). Đối với đa số, bán cầu não trái chủ yếu xử lý các kỹ năng ngôn ngữ và vận động, và vì nó kiểm soát nửa bên phải của cơ thể nên đây có thể là lời giải thích tại sao các động tác khó được thực hiện bằng tay phải. Người ta cũng cho rằng thuận tay phải là một sản phẩm phụ của quá trình phát triển ngôn ngữ (việc phát triển bán cầu não trái trở nên quan trọng hơn).
Ngoài ra, tôi nghĩ rằng có một lợi thế tiến hóa về việc tay thuận (mặc dù không quan trọng con nào ở đây). Khi một loài bắt đầu làm những công việc yêu cầu học hỏi từ đối tượng khác hoặc sử dụng các công cụ (chia sẻ kiến thức và công cụ đơn giản hơn nếu cả hai có cùng tay thuận).
Một điều cuối cùng bởi vì tôi thấy nó rất thú vị: Nếu thực sự có một nhược điểm tiến hóa cố hữu là thuận tay trái, thì chúng ta có thể mong đợi rằng số người thuận tay trái bây giờ sẽ bằng 0 hoặc gần bằng 0 – điều này dẫn đến giả thuyết rằng ‘Thuận tay trái cũng có thể là một lợi thế trong một số tình huống’, cụ thể là khi chiến đấu: Ở đây, đó là một lợi thế trong việc thành thạo các đòn “bất thường” nên nó thuộc về thiểu số (lợi thế này có thể thấy trong thể thao hiện đại như bóng bàn – môn thể thao có lượng tay vợt hàng đầu thuận tay trái nhiều gấp đôi thuận tay phải).
Chỉnh sửa: Hầu hết những gì tôi viết ở trên đến từ các bài báo cho công chúng (Tại sao hầu hết mọi người thuận tay phải), nhưng nếu bạn quan tâm, đây là một bài báo thảo luận về vấn đề này (đặc biệt là phần 6 về các lực tiến hóa tác động lên tay thuận): https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2666081/
_____________________
U/JDLECH (18 POINTS)
Đầu tiên, không chỉ riêng con người đâu. Hầu hết các động vật có vú đều thuận “bên phải”. Và điều này thậm chí còn tiến xa hơn trong chuỗi tiến hóa. Ếch và cóc thường tấn công con mồi khi nó nhìn bằng mắt phải hơn là mắt trái.
Vì vậy, các nhà tiến hóa nói rằng thuận tay phải đã có từ hơn nửa tỉ năm trước.
Tuy nhiên, khi Bộ Linh trưởng (khỉ và vượn) đi bằng bốn chân, chúng không thuận tay nào cả. Khi chúng đứng bằng hai chân sau, chúng đột nhiên thể hiện ưu thế là thuận tay phải. Vì vậy, việc tay thuận phụ thuộc rất nhiều vào những gì chúng làm.
Và vào thời điểm một loài được gọi là Homo heidelbergensis xuất hiện, khoảng 600.000 năm trước, đã có xu hướng thuận tay phải rõ ràng trong xã hội tiền sử. Ví dụ, những chiếc răng được bảo tồn của Homo heidelbergensis cho thấy thức ăn thường được đưa lên miệng bằng tay phải và chủ yếu được nhai ở một bên miệng.
Tất cả những điều này cho thấy rằng bộ não của chúng ta đã phát triển để thuận tay phải từ nửa tỉ năm trước, trước khi chúng ta trèo xuống khỏi cây và đứng thẳng trên các tầng cỏ. Có lẽ ngay cả trước khi xuất hiện động vật có vú nữa. Người ta cũng chứng minh rằng người thuận tay trái có lợi thế bất ngờ hơn người thuận tay phải và có lợi thế về kinh nghiệm cận chiến. Kinh nghiệm tích lũy của một người thuận tay phải đấu với người thuận tay trái chỉ được sử dụng hạn chế, trong khi kinh nghiệm tích lũy của người chơi tay trái đấu với người thuận tay phải thì không. Do đó, người thuận tay trái có lợi thế chiến thuật hơn người thuận tay phải khi cận chiến – một sự kiện đã diễn ra hàng triệu lần trong quá trình tiến hóa của loài người.
Vì vậy, trong khi bộ não con người có thể thuận tay phải từ trước khi chúng ta còn là con người, thì việc thuận tay trái vẫn tồn tại vì nó mang lại lợi thế chiến thuật và do đó là một lợi thế tiến hóa. Nhưng chỉ chừng nào nó vẫn còn là thiểu số. Nó càng trở nên phổ biến, nó càng có ít lợi thế về mặt chiến thuật.
_____________________
Dịch bởi ATHiho
