Người La Mã hiểu về các mối quan hệ đồng tính rất khác với cách mà chúng ta hiểu về những mối quan hệ này ngày nay. Do đó, có những mối quan hệ được họ chấp nhận thậm chí nhiều hơn chúng ta hiện tại, và cũng có những mối quan hệ mà họ thể hiện sự phẫn nộ và sự cố chấp hoàn toàn.
Cũng như ở Hy Lạp cổ đại, ở La Mã, việc một người đàn ông lớn tuổi nhận một người con trai trẻ hơn, thường ở độ tuổi thiếu niên, làm một người tình hoặc một người thương là một chuyện không mấy xa lạ. Việc này được gọi là pederasty, và việc này nắm vai trò to lớn hơn chỉ đơn thuần là tình dục. Một người đàn ông lớn tuổi sẽ được kỳ vọng che chở người con trai trẻ tuổi dưới đôi cánh của mình, dẫn lối cậu ấy trong việc học cũng như sự trưởng thành của cậu.
Tất nhiên, trong thời hiện đại ngày nay, chúng ta sẽ gọi đó là ấu dâm trong phần lớn các trường hợp. Tuy nhiên, ở La Mã, việc này được chấp nhận đến nỗi các những hoàng đế cũng làm việc này mà chẳng ai dám đảo mắt.
Hadrian là một ví dụ nổi tiếng nhất cho việc này. Những bằng chứng còn sót lại về cuộc đời của ông cho thấy rằng ông rất có thể là một người song tính hoặc đồng tính. Là một hoàng đế, ông nhận một người tình trẻ tuổi tên là Antinous, người mà ông có một quan hệ cá nhân và tình dục gần gũi. Khi Antinous qua đời bởi một cái chết bí ẩn vào năm 130, Hadrian công bố cái chết của Antinous đến toàn thể vương quốc và tổ chức các nghi thức tang lễ to lớn nhằm vinh danh người tình vừa qua đời của mình.
Như bạn có thể thấy, quan hệ đồng tính vẫn ổn miễn là những người tham gia vào đó hoàn thành vai trò xã hội đứng đắn của họ. Một người đàn ông lớn tuổi chiếm quyền thống trị và quyết đoán hơn một cậu trai nhỏ tuổi, là ví dụ. Tuy nhiên, khi những ranh giới bị phá bỏ, sự nhạy cảm ngay lập tức bị xúc phạm ở mức cao nhất.
Lấy hoàng đế Elagabalus là một ví dụ. Với tiêu chuẩn hiện đại ngày nay, cậu ấy, sinh ra là nam giới, có thể được xem như một người chuyển giới, cậu thể hiện rất nhiều lần ham muốn trở thành một người phụ nữ và đóng vai người phục tùng trong quan hệ thể xác. Ở đây, cô đóng vai trò thấp kém trong giao dịch thể xác này, một sự sỉ nhục vô cùng đến lý tưởng của La Mã cổ đại. Đối với một người đàn ông, thường được xem là người nắm quyền trong bất kỳ một mối quan hệ nào với một người phụ nữ, thì việc trở thành một người phục tùng là một điều sỉ nhục khủng khiếp.
Sau đó, cô ấy đã bị lật đổ và giết chết. Tôi thấy thật tội cho Elagabalus bởi vì cô ấy chỉ là một thiếu niên cố gắng trở nên gai góc và chấp nhận cô ấy là ai. Cô ấy chỉ vô tình ở một nơi tệ nhất trong thời điểm tệ nhất mà thôi.
Các cây bút La Mã mô tả xu hướng tính dục của Elagabalus qua những chi tiết lòe loẹt, những biểu hiện rõ ràng của sự kỳ thị đồng tính:
Cuối cùng, ông dành một phòng trong cung điện và cam kết về sự khiếm nhã của mình, luôn luôn đứng khỏa thân trước cửa phòng, như mấy cô gái điếm thường làm và lắc màn treo từ chiếc nhẫn vàng, rồi cất lên một giọng nói nhẹ nhàng và xao xuyến mà ông dùng để gạ gẫm khách qua đường. Tất nhiên là người đàn ông đã được hướng dẫn đặc biệt để chơi một phần của họ. Cũng như trong các vấn đề khác và trong công việc kinh doanh này cũng vậy, ông có nhiều tên tay sai giúp tìm ra những khách làng chơi tốt nhất có thể làm ông hài lòng nhờ mùi hôi hám của họ. Ông sẽ thu tiền từ khách quen của mình và kiếm được nhiều lợi ích từ diện mạo này; ông cũng sẽ tranh giành khách khứa với các đồng nghiệp của mình trong cái nghề đáng hổ thẹn này, lại còn tuyên bố rằng ông có nhiều người yêu hơn họ và kiếm được nhiều tiền hơn —Cassius Dio
nhưng nếu những hành vi đồng tính luyến ái này diễn ra trong một bối cảnh khác, các nhà văn có lẽ hoàn toàn không có vấn đề gì với nó.
La Mã thật sự rất kỳ quặc, nhưng nếu chúng ta muốn hiểu về họ, chúng ta phải thấy những thứ mà họ thấy ở bản thân họ. Phần lớn người La mã rất bảo thủ về vị trí xã hội cũng như về sự thống trị và sự phục tùng. Nếu ai đó bước ra khỏi giới hạn vị trí của mình, đó sẽ được coi là xúc phạm, đó là vì sao người La Mã xu hướng xa lánh những “người mới” (novus homo) từ những gia đình thấp kém khi những người này nhận được sự thăng tiến. Định kiến tương tự cũng được áp dụng với đồng tính luyến ái.
Ảnh: Antinous, người tình của Hadrian
