Hình minh hoạ: Bức tranh nàngLucretia của Rembrandt từ wikipedia.
_____
Câu hỏi tuyệt vời! Vương quốc La Mã hay còn gọi là Chế độ quân chủ La Mã thường bị bỏ qua.
Vương quốc La Mã không phải là nền quân chủ cha truyền con nối – trong đó con trai của đức vua sẽ không được trao ngai vàng qua quyền tập ấm (quyền thừa kế).
Khi hoàng đế qua đời thì Viện nguyên lão, một hội đồng các nhà quý tộc cố vấn cho nhà vua, sẽ bầu ra một quan chức trở thành hoàng đế trong vòng 5 ngày. Những quan chức này được biết đến với tên gọi là “Rex” và họ đều nắm giữ vị trí rất đặc biệt. Trong vòng 5 ngày đó, họ phải chọn ra được vị hoàng đế kế nhiệm và do đó thực sự họ chính là những người chi phối việc bổ nhiệm vị trí quan trọng này.
Khi Rex hoàn tất việc lựa chọn, Viện nguyên lão sẽ phê chuẩn sự chọn lựa này và đưa người đó lên làm vua. Nếu Rex không chọn được người hoặc Viện nguyên lão bỏ phiếu phản đối lại quyết định của họ thì quy trình lại được bắt đầu lại.
Vị hoàng đế cuối cùng của Vương quốc La Mã có tên là Lucius Tarquinius Superbus và ông đã trị vì trong khoảng 25 năm. Ông là một vị bạo chúa và bị toàn thể nhân dân căm ghét. Bằng việc liên tục tiến hành các công trình xây dựng, ông đã tạo ra một số nợ khổng lồ và dân chúng đều chán ngán vị hoàng đế này.
Để trả nợ, vị vua này đã tuyên chiến với một thành phố láng giềng để chiếm hữu ngân khố của họ. Khi thất bại trong việc đột chiếm thành phố, ông ta đã cho vây hãm nơi này. Trong lúc chuyện này diễn ra thì quân của ông và con trai ông đang nhậu nhẹt và khoác lác về vợ của họ.
Một người đàn ông có tên Lucius Collatinus, tuyên bố rằng mình có một người vợ chung thuỷ và xinh đẹp bậc nhất mang tên Lucretia. Hắn ta nói rằng nàng là một người vợ hoàn hảo và sẽ không bao giờ phản bội hắn.
Những gã đàn ông quyết định bí mật ghé thăm nhà từng người để xem ai là người vợ tuyệt vời nhất. Khi đến nhà của Collantinus, chúng thấy Lucretia đang làm việc nhà trong khi những bà vợ khác thì đang ăn uống, say ngủ với đám nô lệ hoặc đang nghỉ ngơi thư giãn.
Sắc đẹp và sự chung thuỷ của Lucretia khiến Sextus, con trai của nhà vua, nảy sinh tình yêu với nàng. Nàng rất lịch thiệp, tử tế với những người khách viếng thăm nhưng dứt khoát từ chối lời tán tỉnh của Sextus.
Sextus sau đó nói rằng nếu nàng không trao thân cho hắn thì hắn sẽ làm hại nàng, làm hại chồng nàng và sau đó lan tin đồn rằng nàng đã ngủ với nô lệ của mình. Tuyệt vọng, nàng đồng ý và bị hãm hiếp bởi Sextus.
Sau khi việc này xảy ra, nàng gửi thư cho cha và chồng mình, tiết lộ tất cả mọi chuyện. Quá xấu hổ nàng đã tự vẫn, bất chấp ý nguyện của cha và chồng.
Vô cùng căm giận, Lucius chồng nàng đã tập trung những người nắm quyền lại và họ quyết định sẽ thoát ra khỏi chế độ hung tàn này. Viện nguyên lão phế truất nhà vua và con trai hắn và bầu ra hai vị quan chấp chính tối cao để làm quan toà trưởng (chief magistrates). Với hành động này, Cộng hoà La Mã đã ra đời.
Nhà vua, khi biết được rắc rối, đã chấm dứt phong toả và quay trở lại Rome với đội quân của mình. Những người lãnh đạo của Cộng hoà La Mã mới đã tự chiến đấu với binh đoàn của nhà vua.
Vào ngày 28 tháng 2 năm 509 trước công nguyên, trận đánh giữa quân đội Cộng hoà mới và quân đội của nhà vua đã diễn ra. Cả hai bên đều cho kỵ binh đánh trước, kết quả là hoà. Sau đó bộ binh mới tham chiến.
Ở bên sườn phải, quân của nhà vua đánh bại quân La Mã nhưng bên sườn trái thì quân của nhà vua lại bị đánh bại. Nhà vua ở giữa cuối cùng đã rút lui và người La Mã giành được chiến thắng. Sau chiến thắng này nhà vua bị đã bắt đi lưu vong và nền cộng hoà được thiết lập.
Ban đầu nó giống như một đất nước có chính thể đầu sỏ hơn, với việc chỉ có một số nhà quý tộc nắm quyền lãnh đạo. Dẫu vậy, cuối cùng sau những cuộc biểu tình hoà bình, những thường dân ngày càng có thêm nhiều quyền chính trị và nền Cộng hoà quen thuộc với chúng ta hơn đã được hình thành.
Lưu ý: Chuyện này có thể chỉ là chuyện thần thoại và có vẻ được phát triển thành một chuyện thần thoại. Cả giai đoạn về Vương quốc La Mã được biết đến rất hạn chế. Trong ghi chép của mình, Livy thậm chí đã thừa nhận rằng giai đoạn Vương quốc có thể chỉ là một sự tưởng tượng và những sử gia khác đều đồng ý. Tôi không nghiên cứu giai đoạn này ở trường nhiều cho lắm nhưng theo sự hiểu biết của tôi thì không có bất cứ ghi chép nào về giai đoạn đó còn tồn tại cả.
Nguồn: QRVN
