Chúng ta có nên hồi sinh những loài đã tuyệt chủng không?

Trả lời bởi Jeff Collins

Tôi nghĩ có một vài khía cạnh cần bàn đến cho câu hỏi này.

Đầu tiên là tính khả thi. Ở thời điểm hiện tại (Note: câu trả lời năm 2015), nó đơn giản là không khả thi để hồi sinh các loài đã tuyệt chủng. Bên cạnh những vấn đề liên quan đến nhân bản, chỉnh sửa di truyền, và phối giống ngược (lai ngược), thì còn có một vấn đề về kích thước tối thiểu của quần thể (minimum viable population MVP), như cái tên của nó, số lượng cá thể ít nhất của một loài cần để duy trì quần thể đó. Điểm cận dưới (lower bound) của kích thước tối thiểu ở loài voi Châu Á là 266 cá thể. Điểm cận trên (upper bound) là hơn 4000 cá thể. Có nghĩa rằng chúng ta cần tạo ra ít nhất 250 con voi Ma mút để có thể đạt được số lượng cá thể thấp nhất để duy trì quần thể.

Liên quan đến MVP là sự đa dạng di truyền. Nếu bạn tạo ra một quần thể chỉ từ một mẫu vật duy nhất, sự đa dạng di truyền lúc đấy bằng 0. Có nghĩa rằng nếu có bất kỳ dịch bệnh nào đe dọa đến chúng, đồng nghĩa với việc chúng sẽ tuyệt chủng một lần nữa. Cũng có nghĩa rằng, các hội chứng di truyền tính trạng lặn sẽ thể hiện ra một cách khủng khiếp ở các thế hệ sau. Điều này là thật, kể cả khi bạn sử dụng phương pháp phối lai ngược, bởi vì mục đích cuối cùng là loại bỏ các gen của loài voi.

Điểm cuối cùng của tính khả thi là môi trường sống. Nhiều loài tuyệt chủng không phải vì chúng ta săn sạch tất cả chúng mà bởi vì môi trường sống của chúng biến mất. Bạn sẽ để lũ Ma mút sống ở đâu? Không giống như miêu tả đại chúng, loài voi ma mút không sống tại những vùng đất hoang đầy băng tuyết, thật ra chúng sống trên các thảo nguyên đặc biệt được gọi là “Mammoth steppe”. Môi trường này hiện chỉ còn tồn tại duy nhất tại một nơi trên Trái Đất ngày nay ở phía bắc Siberia. Hay bạn muốn nuôi chúng trong sở thú? Việc nuôi nhốt những chú voi trong sở thú ngày càng bị xem là độc ác, thì việc tạo ra một loài sinh vật hoàn toàn mới chỉ để chúng sống trong môi trường nuôi nhốt thì thật sự rất khó chấp nhận.

Ngoài tính khả thi, còn có một vấn đề liên quan đến hệ sinh thái. Nhiều hệ sinh thái có liên quan đến sự tuyệt chủng của nhiều loài. Ví dụ như, sói và gấu đảm nhận vai trò thú săn mồi đầu chuỗi thức ăn ở Bắc Mỹ. Chuyện gì sẽ xảy ra nếu bạn quăng vài còn Smilodon (hổ răng kiếm) vào Yellowstone? Điều gì sẽ xảy ra với quần thể nai sừng tấm, bò rừng, gấu và sói khi chúng đã tiến hóa trong môi trường không có hổ răng kiếm?

Một vài loài sinh vật tuyệt chủng cũng gặp trở ngại với những thứ đã khiến chúng tuyệt chủng trước đây này vẫn còn tồn tại trong môi trường sống bản địa của chúng. Lấy ví dụ là loài chim Dodo. Trái với những gì đại chúng nghĩa, loài chim Dodo không tuyệt chủng bởi nạn săn bắn (mặc dù đó chắc chắn là một nguyên do). Thay vào đó, chúng bị lấn át và tổ của chúng bị phá hủy bởi các loài động vật ngoại lai như heo và khỉ. Hiện nay hai loài này vẫn còn tồn tại trên đảo Mauritius, vậy nên việc tái thiết lập quần thể Dodo ở đây sẽ không tồn tại được lâu.

Cuối cùng, bạn phải xem xét đến vấn đề đạo đức. Tại sao chúng ta mang những loài động vật đấy trở lại? Chúng sẽ phải chịu đựng những gì? Cái giá phải trả ra sao? Nếu chúng ta chỉ mang những loài đã tuyệt chủng trở lại vì sự tò mò, sẽ rất khó để chấp nhận những gì sẽ xảy ra với một số lượng lớn động vật – tôi đặc biệt nghĩ đến loài voi và mammoth, chúng không sống tốt trong môi trường nuôi nhốt cho lắm. Thậm chí những loài động vật khác cũng sẽ gặp phải vấn đề sảy thai, các cá thể chết non do các dị tật bẩm sinh.Có lẽ, cũng đáng để hồi phục một hệ sinh thái bị hủy hoại, nhưng tôi không nghĩ đáng nếu chúng ta chỉ giữ chúng trong một cái sở thú.

Và tất cả những thứ đó sẽ tiêu tốn những gì? chúng ta không thể tiêu những thứ đấy vào việc phát triển khoa học sao? Ngăn chặn những loài đang tồn tại khỏi tuyệt chủng chẳng hạn? Hồi phục hệ sinh thái hiện tại chẳng hạn? Hay ngăn chặn sự phát triển của các loài ngoại lai chẳng hạn? Câu hỏi này không giống phải kiểu chỉ trích khoa học cơ bản không cho ra những kết quả thực tiễn đâu, tôi hoàn toàn ủng hộ việc nghiên cứu nhân bản và chỉnh sửa di truyền. Nhưng một khi chúng ta có những công nghệ như thế, không phải sẽ tốt hơn nếu dùng nó cho những gì tôi liệt kê sao?

Để công bằng, đối với phần lớn các loài sinh vật, tôi sẽ phản đối, chúng ta không nên hồi sinh những loài đã tuyệt chủng. Đó là vì những hoài nghi về khả năng thành công, là nghi vấn về mặt đạo đức, và việc phân bố tài nguyên không hợp lý.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *