Trả lời: Steve Lukis, sống tại Indonesia
eBay đã không biết rằng họ sẽ phải đối đầu với một con rồng tại Trung Quốc.
Tài năng của Jack Ma.
Khi eBay mua 33% cổ phần của EachNet, Jack Ma hiểu rằng sẽ có một ngày eBay trở thành đối thủ của Alibaba dù thị trường của Alibaba là B2B.
“Tôi sợ rằng những nhà bán buôn trên eBay sẽ muốn mở rộng và trở thành đối thủ của chúng tôi tại thị trường B2B.
…
Chúng tôi tạo ra Taobao không phải vì lợi nhuận, eBay thu được rất nhiều tiền từ những nhà kinh doanh nhỏ lẻ tại Mỹ. Chúng tôi hiểu rằng chỉ là vấn đề thời gian trước khi eBay sẽ cạnh tranh trực tiếp với Alibaba.” – Jack Ma.
Jack muốn đối đầu trực tiếp với eBay trước khi mọi chuyện trở nên quá muộn. Ông không muốn là người bị thách thức, ông muốn trở thành kẻ đi thách thức.
Một dự án mới được lập ra. Chỉ có một số ít người được cho biết về ý tưởng này. Jack đã đích thân đi hỏi một vài nhân viên cấp cao rằng họ có muốn làm việc cho dự án mới không, với điều kiện là không được về nhà và không được nói về công việc sẽ làm, kể cả đối với gia đình.
Một nhóm được chuyển sang làm việc ở một địa điểm mới để thiết kế một website mới. Jack muốn gây bất ngờ cho eBay.
Dịch vụ mới, Taobao, đi vào hoạt động năm 2003. Nhưng không một ai, kể cả khách hàng, biết rằng Alibaba là người đứng sau hậu thuẫn cho Taobao.
Bí mật được giữ kín đến nỗi một vài nhân viên của Alibaba bày tỏ lo lắng về Taobao. Họ sợ rằng trang web mới này sẽ cạnh tranh với Alibaba trong tương lại. Họ cũng bàn tán về những đồng nghiệp đã “ra đi”.
Một tháng trước khi eBay hoàn tất khoản đầu tư vào EachNet, Alibaba công bố rằng Taobao là dịch vụ mới của họ. Nhân viên của Alibaba giờ đã có thể yên tâm kê cao gối ngủ mỗi tối.
“(khi Taobao được công bố là một phần của Alibaba) nhân viên đã hét lên sung sướng.” – Jack Ma.
Jack nắm rất rõ thị trường Trung Quốc. Khi mà eBay tự làm khó mình với một hệ thống thu phí (phí đăng ký, thêm sản phẩm, % giao dịch) quá cồng kềnh. Thì Taobao cho phép người dùng đăng bán và quảng cáo sản phẩm của họ miễn phí. Điều này kiến Taobao trở nên hấp dẫn với những người bán, còn người mua sẽ tự kéo đến sau đó.
Sau khi biết được một vài khoản đầu tư vào Taobao, eBay vẫn chưa nhận ra sự đe dọa đến từ đó. Tất nhiên, Jack rất vui khi biết chuyện đó. eBay tin rằng với kinh nghiệm tại thị trường quốc tế, họ sẽ thống trị được Trung Quốc. Dù có thể họ đang sở hữu 90% số lượng khách hàng, nhưng việc coi thường đối thủ là không thể chấp nhận được.
Sai lầm của eBay.
Sự quan liêu của eBay cũng góp phần quan trọng trong thất bại của họ. Nhân viên của EachNet làm việc tại Thượng Hải, nhưng ông chủ của họ thì lại ngồi ở San Jose. eBay không biết trân trọng của những nhân tài người bản địa đủ nhiều để trao cho họ những trọng trách lớn. Họ thuê những người Mỹ không thể nói được tiếng Trung để ngồi quản lý những nhân viên Trung Quốc. Rất nhiều nhân viên của EachNet đã nghỉ việc vì không thể đóng góp trong việc ra quyết định của công ty.
eBay cũng thay đổi giao diện trang web của EachNet trở nên giống với trang eBay tại Mỹ. Điều này không chỉ gây phiền phức cho người dùng, mà rất nhiều dữ liệu tiếng Trung cũng bị mất theo. Danh tiếng của EachNet đối với người dùng Trung Quốc cũng theo đó mà không còn.
Khi dịch vụ của EachNet được mở rộng, phía Mỹ nghi ngờ khả năng và sự ổn định của máy chủ Trung Quốc, nên họ đã thực hiện chuyển máy chủ của trang EachNet sang Mỹ. Bạn biết chuyện gì đã xảy ra không? Truy cập vào trang EachNet chứa nhiều hình ảnh trở nên chậm chạp. Một vài người còn phàn nàn bị dính lỗi “Timeout”.
Thêm một vấn đề nữa là máy chủ của eBay tại Mỹ được bảo trì định kỳ vào nửa đêm thứ 5 (giờ UTC -7). Điều mà họ không ngờ đến là nó sẽ chặn truy cập đến từ Trung Quốc khi mà ở đó đang sớm hơn 15 tiếng (giờ UTC +8). Danh tiếng của họ tại Trung Quốc sụp đổ. Lượng truy cập hàng ngày tiếp tục giảm.
Và không một ai nói với CEO, Meg Whitman, rằng chuyển máy chủ sang Mỹ đã mang lại nhiều rắc rối như thế nào. Bà chỉ biết được chuyện này một tháng sau khi trở về từ Thượng Hải.
“Bạn nên có một sản phẩm được thiết kế bởi người Trung Quốc dành riêng cho thị trường này. Trung Quốc không phải là một thị trường sẽ chấp nhận những sản phẩm được đón nhận ở Mỹ hay Châu Âu.” – Meg Whitman, CEO của eBay tại thời điểm đó.
Vậy Meg Whitman đã có ý tưởng đột phá nào để cứu eBay tại Trung Quốc? Tất nhiên là mua lại Taobao. Nhưng thật không may cho họ, Taobao không đồng ý với giá được đưa ra. eBay muốn mua Taobao với giá 150 triệu $ (dựa trên khoản đầu tư của Softbank lúc đó, giá trị của Taobao đã cao hơn rất nhiều).
Nhưng Alibaba lúc này chỉ chấp nhận bán Taobao với giá 900 triệu $. Phần còn lại đã trở thành lịch sử.
Vậy, chính xác thì eBay đã thất bại tại Trung Quốc như thế nào?
Sự thành công tại Mỹ đã khiến eBay trở nên kiêu ngạo khi tiến sang Trung Quốc. Họ coi thường tất cả những đối thủ bản địa. Họ chọn việc cải tiến công nghệ của mình để rồi cuối cùng ôm vào một mớ rắc rối.
Meg Whitman hối hận với quyết định của mình, nói rằng eBay nên dừng lại sau khi mua được 33% cổ phần của EachNet, để cho Shao Yibo (sáng lập viên của EachNet) người hiểu rõ về khách hàng Trung Quốc quản lý.
Sách tham khảo:
Clark, D. (2016). Alibaba: The house that Jack Ma built. New York: Ecco.
——————————
Comment của OP:
Thêm một điểm nữa là Alipay đã đóng góp rất nhiều vào cuộc chiến giữa Taobao và eBay. Hệ thống PayPal của eBay không thể tập trung cạnh tranh với Alipay (có sẵn lợi thế là sở hữu tập người dùng của Alibaba) do bị dính vào kiện tụng với AT&T.
