Q: Vaccine phòng COVID-19 có thể bảo vệ ta bao lâu sau lần tiêm cuối cùng vậy?
A: Còn quá sớm để khẳng định điều này. Những liều vaccine lần này còn khá mới, và thật khó để khẳng định là nó bảo vệ chúng ta được bao lâu, tuy nhiên theo như Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ:
“Những gì chúng tôi biết đó là COVID-19 có thể gây ra bệnh tật cực kỳ nghiêm trọng và làm tử vong rất nhiều người”, theo báo cáo từ CDC trong https://bitly.com.vn/vdacgs. Nếu bạn mắc COVID-19, thì bạn có nguy cơ lây bệnh sang những người thân yêu của bạn đấy. Vậy nên tiêm vaccine COVID-19 thực sự là một lựa chọn an toàn hơn cả.
Q: Tôi thấy các tiểu bang thông báo rằng những người từ 60 tuổi trở lên có thể tiêm vaccine COVID-19 nếu các phòng khám loại bỏ những khó khăn để tiếp cận với vaccine của họ. Điều này thực ra có nghĩa là gì thế?
A: Theo một chương trình thử nghiệm mới, những nơi cung cấp vaccine COVID-19 có thể nộp đơn lên phòng y tế ở các tiểu bang trước ngày 1 tháng 3 để xin cấp lên tới 2500 liều để có thể tiếp cận đến những người dân 60 tuổi trở lên ở Michigan, những người mà dễ bị tổn thương nhất. (ở đây mình hiểu là những người dễ bị biến chứng nặng khi mắc covid-19). Kết quả sẽ được thông báo vào ngày 8 tháng 3 và vaccin sẽ được vận chuyển đến các cơ sở quản lý vào ngày 10 tháng 3.
Các địa điểm tiêm vaccine phải chứng minh được họ có thể vượt qua những rào cản để tiếp cận vaccine cho người dân Michigan từ 60 tuổi trở lên, những người mà hiện đang sống trong cộng đồng dân cư có Chỉ số dễ bị tổn thương xã hội cao (Social Vulnerability Index), bao gồm các yếu tố như tình trạng kinh tế xã hội, Tiếng Anh là ngôn ngữ thứ hai, gia đình gồm có nhiều người, những người không được tiếp cận với phương tiện giao thông, gia đình đơn thân, thiểu số, vân vân.
Ví dụ như, các địa điểm này có thể cung cấp dịch vụ đưa đón đến địa điểm tiêm vaccine cho những người không có phương tiện đi lại, các dịch vụ đặc biệt cho cư dân người mà nói tiếng Anh là ngôn ngữ thứ hai hay những người khuyết tật. Họ cũng được khuyến khích là hợp tác với các tổ chức cộng đồng để nhờ giúp đỡ và đưa người dân ở khu dân cư đi tiêm chủng.
“Chúng tôi đã nỗ lực để loại bỏ bất kỳ rào cản nào đối với việc tiếp cận vaccine. Bạn có thể được tiêm vaccine kể cả bạn ở nông thôn hay thành thị, bạn có thu nhập thấp hoặc không có ô tô, máy tính, mạng Internet hoặc kể cả bạn không nói được tiếng Anh”-Tiến sĩ Joneigh Khaldun – giám đốc trung tâm y tế của bang, cho biết trong thông cáo báo chí. “Đây chính là ý nghĩa của sự công bằng.”
Q: Những người tiêm chủng ngăn ngừa cúm liệu rằng sẽ gặp vấn đề gì với COVID-19 hay không, tốt hơn, tệ hơn hay như thế nào?
A: Cúm và coronavirus là những loại virus hoàn toàn khác nhau, vì vậy dường như là không có mối liên hệ nào đối với loại virus này sẽ ảnh hưởng đến bạn như thế nào. Nhưng theo một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí của Hội đồng Y học Gia đình Hoa Kỳ cho thấy tiêm phòng cúm có thể hữu ích khi bạn bị nhiễm COVID-19.
Theo dữ liệu từ hồ sơ sức khỏe của hơn 2000 bệnh nhân (người trưởng thành) ở Hệ thống Y tế của Đại học Florida cho thấy những người đã tiêm phòng cúm trong vòng một năm trở lại đây trước khi có COVID-19 sẽ ít có khả năng phải nhập viện hoặc ít nhất là điều trị tại phòng chăm sóc đặc biệt hơn những người không tiêm phòng.
Trong số các bệnh nhân mắc COVID-19 từ giữa tháng 3 đến tháng 8 năm 2020, thì có 10.7 % là đã tiêm vaccine cúm mùa. Trong đó, những người không tiêm phòng vaccine cúm, thì có tỷ lệ nhập viện cao hơn 2.4 lần so với những người tiêm phòng. Và tỷ lệ phải nhập viện tại phòng ICU với những người không tiêm vaccine cúm cao gấp 3.3 lần so với những người còn lại.
Mặc dù đây chỉ là một nghiên cứu nhỏ và chỉ xem xét hồ sơ điện tử của các bệnh nhân trong hệ thống bệnh viên, thì các tác giả của nghiên cứu cũng lưu ý rằng: “Có một triển vọng khá là tốt, đó là việc tiêm chủng ngăn ngừa cúm có thể là biện pháp phòng ngừa hiệu quả để chống lại COVID-19.
Q: Sau khi tôi được tiêm 2 liều vaccine coronavirus rồi, thì tôi có cần thực hiện giãn cách xã hội VÀ đeo khẩu trang nữa không? Hoặc giãn cách xã hội HOẶC cần đeo khẩu trang?
A: Theo báo cáo từ phòng khám https://bitly.com.vn/2dhy44 thì dù bạn có tiêm cả hai liều vaccine coronavirus đi chăng nữa, thì bạn vẫn cần phải đeo khẩu trang và thực hiện giãn cách xã hội và rửa tay thường xuyên.
Tiến sĩ Abinash Virk, chuyên gia về các bệnh truyền nhiễm tại phòng khám Mayo Clinic cho biết: “Cho đến khi chúng tôi có thêm thông tin về ảnh hưởng của vaccine này đến cái mà chúng tôi gọi là các sự lây truyền không triệu chứng, thì chúng ta thực sự vẫn cần phải đeo khẩu trang”.
Mặc dù chúng ta được bảo vệ khỏi bị nhiễm bệnh nặng, hoặc thậm chí nhiễm COVID-19 có triệu chứng, nhưng chúng ta không thể biết rằng nếu mọi ngời có thể bị nhiễm virus và truyền nó cho người khác hay không. Những nghiên cứu này – cả Pfizer và Moderna – đều được thiết kế để xem liệu vaccine có thể ngăn chặn lây nhiễm có triệu chứng hay không (symptomatic infection: này mình thực sự không chắc có dịch đúng nghĩa hay không). Chúng chỉ được tạo ra để nghiên cứu xem chúng ta có thể ngăn sự lây nhiễm từ người này sang người khác hay không.”
Note: Bài này khá là dài nên mình chỉ chọn những Q&A mà mình thấy nó thực sự liên quan nhiều đến chúng ta.
