Thí nghiệm trên bé Albert nhỏ.
Thí nghiệm này được thực hiện trên em bé Albert B. Em bé mới chỉ 9 tháng tuổi khi John B. Watson – một nhà tâm lí học nổi tiếng chọn em làm thí nghiệm.
Thí nghiệm bắt đầu với màu trắng và tiếng búa đập. Watson để em bé tiếp xúc với một con chuột màu trắng, một chú thỏ, một con khỉ, những chiếc mặt nạ, vân vân. Lúc đầu Albert bé nhỏ không sợ hãi một chút nào, nhưng lần tiếp theo khi con chuột trắng đến gần bé, Watson đã đập mạnh cây búa. Tức thì, khi nghe thấy tiếng vang lớn, Albert khóc òa lên.
Watson liên tục gắn hình ảnh con chuột màu trắng với âm thanh của tiếng búa suốt 7 tuần tiếp theo. Sau đấy, bất cứ khi nào Albert nhìn thấy màu trắng, em bé sẽ bật khóc bất kể có tiếng búa phát ra hay không. Thí nghiệm này đã khiến Albert nhỏ bị ám ảnh với màu trắng.
Watson thực hiện thí nghiệm này để chứng minh phản xạ có điều kiện ở người, và ông ấy đã làm được điều đó. Trong thí nghiệm này các kích thích và phản ứng khác nhau được minh họa như sau (hình 2):
Kích thích trung tính: Chuột trắng
Kích thích không điều kiện: Tiếng ồn
Phản xạ không điều kiện: Sợ hãi
Kích thích có điều kiện: Chuột trắng
Phản xạ có điều kiện: Sợ hãi
Albert đã thể hiện chính xác phản xạ có điều kiện ở người, cậu bé bật khóc ngay khi nhìn thấy đồ vật màu trắng. Đối với tâm lí học hiện đại, đây được coi là một trong những thí nghiệm tai tiếng nhất.
John Watson đã không thể gạt bỏ nỗi sợ ra khỏi đầu óc non nớt của Albert nhỏ, và rồi em phải rời thành phố. Albert, theo như một số người kể, có tên thật là Douglas Merritte, cuối cùng phải chịu một kết cục bất hạnh. Em qua đời ngày 10 tháng 5 năm 1925 khi lên sáu vì bệnh não úng thủy.
Thí nghiệm này sẽ được ghi nhớ mãi trong lịch sử ngành tâm lí học. Rất nhiều cuộc tranh cãi đã nổ ra và theo ý kiến của tôi thì đây là một thí nghiệm vô đạo đức.
