Hồi xưa, mỗi lần họp đối tác khu vực hay quốc tế, với sự hiện diện phức tạp của mấy chục tới cả trăm quốc gia cùng một lúc, anh CEO tập đoàn luôn giao cho tôi một việc nhàn hạ nhưng cực kỳ quan trọng, là positioning – định vị team. Đây là kỹ năng cực kỳ quan trọng đối với người làm quản trị và phát triển thị trường. A war is won in the mind – cuộc chiến là thắng trong tư tưởng, không phải trên chiến trường.
Định vị là khi ta làm bài tập chuẩn bị rất kỹ lưỡng trước mỗi cuộc họp, trước mỗi sự kiện hay cuộc đàm phán nào. Biết rõ người ta đối diện là ai, họ muốn gì, cần gì, giá trị ra sao. Và để cho buổi họp đạt được mục tiêu, mỗi người tham gia trong team cần xuất hiện với vai trò gì, xuất hiện ra sao, lúc nào, nói gì. Tạo ra môi trường hợp lý, tích cực, thuận lợi, hay thay đổi năng lượng tiêu cực có khi còn quan trọng hơn những gì sắp nói. Cho nên, khi thì sếp được sắp xếp có mặt chỉ để ngồi im và cổ vũ. Khi thì sếp đến để cao trào phát biểu mở màn. Khi thì nhiệm vụ đến chỉ để bắt tay, hỏi thăm, thân mật mỉm cười. Khi thì dõng dạc, hùng hồn. Khi thì chân thật cám ơn & bế mạc.
Có lần họp khu vực Trung đông & châu Phi với đối tác từ hơn 20 quốc gia ở khách sạn Intercontinental Dubai, khu vực khó nuốt nhất vì đối tác xứ này nói thẳng như quăng bom chẳng biết kiêng nể gì ai. Cuộc họp lại là để giải quyết dư chấn của một kế hoạch phát triển chuỗi cung ứng gãy gánh giữa đàng. Mới vào cuộc được 1 tiếng, bạn giám đốc vùng thanh minh giải thích nọ kia lý do lý trấu. Giữa chừng, không gian tưởng chừng như sắp nổ. Tôi đẩy nhẹ tờ giấy cho sếp, “nghỉ giải lao”. Ông xuống lệnh tức thì, giải lao 1/2 tiếng, team chia đối tác ra thành nhóm nhỏ lắng nghe lời phàn nàn, chia sẻ, và đề xuất. Cà phê, bánh ngọt, những câu chuyện lao xao, không gian chuyện trò, catch-up giữa những người bạn lâu rồi mới gặp lại nhau bỗng làm cho mọi thứ trở nên nhẹ nhàng, thân thiện. Cuộc họp sau đó tiếp diễn, xuôi gió thuận buồm. Hôm đó, team đóng vai người lắng nghe, chia sẻ, và cùng kiến tạo giải pháp.
Cho nên sau này, tôi hay nhắc team mình, và dạy cả con gái, đi đâu, làm gì cũng phải biết định vị. Không phải mâm nào cũng ngồi, cuộc nào cũng ca. Vai trò, giá trị của bản thân, sự hiện diện của đội nhà phải khác nhau trong từng ngữ cảnh. Khi cần dịu dàng nên rất đỗi dịu dàng. Khi cần chiến binh nên hết sức chiến binh. Khi cần im phải học cách ngậm tăm. Khi cần nói thì bung cho vỡ toang sân khấu. Trong mỗi hoàn cảnh khác nhau, trong mỗi cuộc xuất hiện khác nhau, vai trò nên là gì để phù hợp với mục tiêu thì phải biết thiên biến vạn hoá. Không có một cách tiếp cận cho tất cả mọi khán giả, tất cả mọi hoàn cảnh, môi trường.
Kỹ năng định vị vì vậy là kỹ năng cực kỳ quan trọng đối với những ai muốn quản trị và phát triển thành công. A war is won in the mind – cuộc chiến là thắng trong tư tưởng
Nguyễn Phi Vân
