VIỆT NAM
Năm 1804, vua Gia Long từng đề nghị với nhà Thanh công nhận nước ta tên là Nam Việt
-Việt là dân tộc Việt, Nam là An Nam – tên gọi của nước ta tồn tại cùng với thời nhà Đường của TQ. Từ An Nam ở đây có nghĩa là an bình. Vua Gia Long đặt tên Nam Việt ý muốn kế thừa vùng đất cũ và mang tính đặc trưng của dân tộc Việt, phủ nhận sự kiểm soát, áp đặt của người TQ.
Tuy nhiên tên Nam Việt lại trùng với tên của quốc gia cổ thời nhà Triệu, gồm cả Quảng Đông và Quảng Tây của TQ nên nhà Thanh đề nghị nhà Nguyễn đổi lại thành Việt Nam nhưng ý nghĩa vẫn giữ nguyên như cũ.
1838 vua Minh Mạng đổi tên thành Đại Nam, 3/1945 vua Bảo Đại sử dụng quốc hiệu Việt Nam. 2/9/1945 chủ tịch Hồ Chí Minh độc tuyên ngôn độc lập, khai sinh nước VNDCCH. Hiến pháp 1946 chính thức thể chế hoá quốc hiệu Việt Nam, từ đó tên Việt Nam được sử dụng phổ biến và thiên liêng nhất.
TRUNG QUỐC
1912: Sau khi Tôn Trung Sơn khởi nghĩa cách mạng Tân Hợi, lật đổ nhà Thanh và thành lập Trung Hoa Dân Quốc gọi tắt là Trung Quốc. Sau khi nội chiến kết thúc năm 1949 và đổi tên thành Trung Hoa NDCH Quốc , bây giờ thì CHNDTH ngày nay và vẫn gọi tắt là Trung Quốc.
Vậy từ Trung có nghĩa là Trung Hoa, Trung Hoa là tên gọi trong suốt chiều dài lịch sử của TQ, lúc đầu chỉ là khu vực sông Hoàng Hà nhưng sau này là chỉ khu vực cai trị của tất cả các triều đại của TQ.
LÀO
Có nguồn gốc lịch sử từ vương quốc Lang Xang (1354-1707), bởi 1 người có tên Phà Ngừm. Lang Xang có nghĩa là Vạn Tượng, vì vậy Lào được gọi là đất nước Vạn Tượng (Triệu Voi).
CAMPUCHIA
Trong tiếng Khmer, Campuchia có nguồn gốc từ tiếng Phạn là Kambujadesa. Desa nghĩa là vùng đất, Kambuja nghĩa là bộ lạc đến từ miền bắc Ấn Độ. Như vậy Kambujadesa nghĩa là vùng đất của người Kambuja.
THÁI LAN
Trong tiếng Thái, Thái Lan được viết là Prathet Thai, Prathet nghĩa là quốc gia, Thai nghĩa là tự do. Thái Lan được dịch là quốc gia tự do.
SINGAPORE
Tên Singapore xuất phát từ tiếng Mã Lai là Singapura, được lấy nguồn gốc từ tiếng Phạn, Singa là sư tử, Pura là thành phố. Vậy Singapore nghĩa là Thành phố sư tử.
MYANMAR
Từ xa xưa, đất nước này có tên là Brahmadesh nghĩa là Vùng đất của Đấng tối cao. Qua 1 thời gian, người ta bỏ đi hậu tố desh chỉ còn gọi là Brama, rồi lại bị biến âm thành Mranma và cuối cùng là Myanma. Hậu tố “r” được người phương Tây thêm vào đọc cho thuận miệng nên được gọi là Myanmar. Như vậy ý nghĩa nguyên thuỷ của Myanmar nghĩa là vùng đất của Đấng tối cao.
MALAYSIA
Tên cổ xưa là Suvarnadvipa nghĩa là bán đảo vàng, xuất hiện trong văn học cổ đại Ấn Độ và bản đồ của nhà địa lý người Hy Lạp Ptolemy. Thời hiện đại từ Malay chỉ 1 nhóm dân tộc ở Mã Lai chiếm 50% dân số, Sia là hậu tố Latinh/Hy Lạp. Như vậy Malaysia dịch là Vùng đất của người Mã Lai.
INDONESIA
Từ thời xa xưa, người phương Tây khi phát hiện ra vùng đất nào đều gọi là Ấn Độ. Khám phá ra Đông Nam Á thì gọi là Đông Ấn, Châu Mỹ thì gọi Tây Ấn. Từ Indonesia được phát hiện bởi 1 nhà khảo cổ học người Anh tên là George Windsor Eart. Khi Indo dành được độc lập 17/8/1945 thì người bản xứ chọn tên Indonesia, nghĩa là quần đảo Ấn Độ.
BRUNEI
Theo sử sách địa phương, Brunei được thacnh lập bởi người tên Muhammad Shad, sau khi khám phá ra vùng đất này ông đã hét lên :”Baru nah” có nghĩa là chổ đó, sau này được viết thành Brunei. Tên đầy đủ của quốc gia là Negara Brunei Darussalam, trong đó Darussalam có nghĩa là nơi bình yên trong tiếng Ả Rập, Negara có nghĩa là đất nước trong tiếng Mã Lai. Như vậy Negara Brunei Darussalam dịch ra có nghĩa là đất nước Brunei bình yên.
PHILIPPIN
1543 nhà thám hiểm người Tây Ban Nha Ruy Lopez de Villalobos đã đặt tên cho 2 hòn đảo Samar và Leyte là Las Islas Filipinas. Sau đó quần đảo này là thuộc địa của Tây Ban Nha trước khi trở thành của Hoa Kỳ, trong khi thành thuộc địa của Hoa Kỳ thì người Hoa Kỳ gọi quần đảo này là Philippin, phiên bản tiếng Anh của Las Islas Filipinas.
ĐÔNG TIMOR
Timor xuất phát từ tiếng Timur trong tiếng Mã Lai có nghĩa là Phía Đông, Leste xuất phát từ tiếng Bồ Đào Nha cũng có nghĩa là phía Đông. Vậy Đông Timor có nghĩa là Đông Đông.
NHẬT BẢN
Trong tiếng Nhật được viết là Nippon hay Nihon nghĩa là nơi mặt trời bắt nguồn. Thường được dịch là vùng đất mặt trời mọc.
HÀN QUỐC VÀ TRIỀU TIÊN
Cả 2 nước đều được dịch là Korea hoặc Goryeo (Koryo): Vương quốc cổ cưa được thành lập vào năm 918. Ngày nay dùng từ Korea là tên chính thức của quốc gia, North Korea chỉ Triều Tiên, South Korea chỉ Hàn Quốc.
-Hàn Quốc (viết tắt của Đại Hàn Dân Quốc), trong đó chữ Hàn nghĩa là lớn.
-Triều Tiên thì từ Triều là hướng về, Tiên là tươi sáng, buổi sáng tươi đẹp. Như vậy Triều Tiên nghĩa là xứ sở bình minh tươi đẹp.
NHỮNG VÙNG ĐẤT CÓ HẬU TỐ STAN ĐỨNG SAU
Stan nghĩa là Vùng đất, xứ sở, nơi ở.
AFGHANISTAN : Vùng đất của người Afghan. Afghan là tên gọi cổ xưa của người Pashtun (chiếm 40% dân số).
KAZAKHSTAN: Từ “kaz” trong tiếng Thổ Nhĩ Kỳ cổ có nghĩa là Đi lang thang. Gợi lại lố sống du mục của người Kazakh (chiếm 58% dân số). Như vậy Kazakhstan nghĩa là vùng đất của những người lang thang.
PAKISTAN: Có ngôn ngữ chính thức là tiếng Udu và tiếng Anh. Từ Pakistan trong tiếng Udu có nghĩa là xứ sở thanh khiết.
TAJIKISTAN: nghĩa là vùng đất của người Tajik ( theo tiếng Ba Tư), người Tajik chiếm 84% dân số.
UZBEKISTAN: nghĩa là vùng đất của người Uzbek
TURKMENISTAN: nghĩa là vùng đất của người Turkmen.
KYRGYZSTAN: Kyrgyz có nguồn gốc từ tiếng Thổ Nhĩ Kỳ có nghĩa là 40, ý nghĩa là 40 thị tộc Manas chống lại người Duy Ngô Nhĩ vào TK IX.
MỸ
Tên thông tục của Hợp Chúng Quốc Hoa Kỳ, đặt tên theo nhà thám hiểm Amerigo Vespucci. Tuy đặt chân đến Châu Mỹ sau Chris Columbus nhưng ông lại công nhận đây là châu lục mới.
Bắt đầu từ tiếng Hán, quốc kì nước Mỹ có rất nhiều ngôi sao trông tựa như những bông hoa, nên người Trung Quốc gọi đó là “Hoa Kỳ Quốc”, tức “đất nước cờ hoa”
CANADA
Khi nhà thám hiểm người Pháp Jacques Cartier dong thuyền đi qua sông St. Lawrence, hoa tiêu bản địa nói với ông rằng đây là đường để tới Kanata – một ngôi làng. Cartier có lẽ do hiểu nhầm nên gọi vùng đất này là Canada.
Một câu chuyện khác ít phổ biến hơn, nhưng cũng không kém phần thú vị mà du khách sẽ có cơ hội được nghe kể khi ghé thăm Canada. Đó là chuyện về những nhà thám hiểm Tây Ban Nha. Họ đến vùng đất ở châu Mỹ này để tìm kiếm giấc mơ về sự giàu có. Khi không tìm thấy bất kỳ thứ gì ở đây, họ đã nói với nhau “aca nada” hoặc “ca nada” (nghĩa là: không có gì ở đây).
Nhiều năm sau khi người Pháp tới, dân bản địa hét lên với họ: Aca Nada – không có gì ở đây đâu, các vị đừng đến tìm nữa. Tuy nhiên, người Pháp lại nghĩ rằng đây là tên của vùng đất này và cái tên Canada ra đời từ khi đó.
ANH
Xuất xứ từ từ “Engla Land”, trong tiếng Anh cổ, có nghĩa là vùng đất của người Angles. Người Angles là một trong những bộ tộc man rợ German định cư tại Anh trong thời đầu Trung Cổ.
Ban đầu người Trung Quốc gọi nước này là Anh Cách Lan. Sau này gọi tắt thành Anh Quốc hay nước Anh.
NGA
Rusia: từ Rusia hay Rossiya có nguồn gốc từ tên gọi của dân tộc Rus, có nghĩa là “vùng đất của người Rus”. Nga: có nguồn gốc tiếng Hán, phiên âm Tiếng Việt có nghĩa là Nga La Tư.
CHILE
Chile là tên được lấy từ Chilli trong tiếng của người Mapuche, mang ý nghĩa là “nơi tận cùng của thế giới”.Sở dĩ thổ dân bản địa gọi Chile là nơi tận cùng, vì họ đi bộ từ phía tây Argentina xuống thì thấy lãnh thổ Chile kết thúc là nhìn ra biển Thái Bình
THUỴ SĨ: Tên tiếng anh là Switzerland. Từ xuất Schwyz chỉ vùng đất được đốt và khai hoang, từ đó xây dựng mà nên.
ẤN ĐỘ: Tiếng Anh “India” xuất phát từ “Sindhu” nghĩa là con sông.
ARGENTINA
Một người Tây Ban Nha là Juan Diaz De Solis tham gia vào nhóm các nhà thám hiểm người để đi tìm vùng đất hứa. Vào ngày 8/10/1515, ông dẫn đầu 3 chiếc thuyền hướng về phía tây của Thái Bình Dương.Khi tiến vào vùng đất mà ngày nay gần Buenos Aires, các nhà thám hiểm gặp phải bộ lạc ăn thịt người. Họ tấn công đoàn thám hiểm trước sự kinh sợ của các vị khách.
Nhiều năm sau đó, Sebastian Cabot, một nhà thám hiểm khác, đã tìm được những người sống sót trong cuộc viễn chinh năm xưa. Họ nói với ông về sự giàu có của những người thổ dân và về cả một núi bạc. Sông bạc ở nơi De Solis khám phá ra cũng được nhắc đến. Tuy nhiên không ai nhớ rõ địa điểm có kho báu này, do đó người ta gọi nơi họ thám hiểm ra là Tierra Argentina (Vùng đất bạc). Cái tên Argentina ra đời từ đó.
