Vạn Lý Trường Thành của Trung Quốc, một công trình kiến trúc vĩ đại từ thời nhà Minh, từng là công trình sừng sững trước những thách thức của thời gian và thời tiết khắc nghiệt. Tuy nhiên, 30% bức tường thời nhà Minh đã biến mất trong suốt 500 năm qua, nghiên cứu mới đưa ra một cái nhìn mới về vai trò của các “vỏ sinh học” trong việc duy trì sự ổn định của công trình này.
Khi xây dựng từ năm 1368 đến năm 1644, những bức tường của nhà Minh được xây bằng đất nung, đá, và các vật liệu tự nhiên khác. Các nhà nghiên cứu phát hiện rằng phần “sống” của bức tường là do sự phát triển của vi khuẩn lam, rêu, và địa y bên trong. Một lớp vỏ sinh học tự nhiên đã hình thành, giữ cho Vạn Lý Trường Thành liền kết vững chắc thành một khối thống nhất.
Jinshanling, phần tường thành được coi là đẹp nhất, được xây dựng từ thời nhà Minh. Ảnh: ILF.
Bằng cách lấy mẫu từ bức tường, nghiên cứu chỉ ra rằng 67% chứa lớp vỏ sinh học. So sánh với đất thông thường, lớp vỏ sinh học mang lại sự ổn định ấn tượng cho toàn bộ công trình. Nó giảm độ xói mòn, tăng cường khả năng giữ nước, và cải thiện độ bền cơ học của bức tường.
Tính đến thành phần của lớp vỏ sinh học và khí hậu, nghiên cứu phát hiện rằng vi khuẩn lam thịnh hành ở vùng khô cằn, trong khi rêu phát triển mạnh mẽ ở môi trường ẩm ướt. Lớp vỏ phủ rêu đặc biệt đã tăng cường độ bền và độ ổn định của bức tường, làm giảm khả năng bị xói mòn.
Lớp vỏ sinh học giúp tạo ra một cấu trúc giống như xi măng, giảm tác động của khí hậu như gió, mưa, và thay đổi nhiệt độ. Các tác giả của nghiên cứu kết luận rằng lớp vỏ sinh học không chỉ là chất ổn định, mà còn là chất cố kết thoát nước, kết hợp nhiều chức năng một cách thân thiện với môi trường.
Mặc dù lớp vỏ sinh học bảo vệ Vạn Lý Trường Thành khỏi thời tiết, nhưng không thể ngăn chặn hậu quả của sự can thiệp của con người. Trong một sự cố hồi tháng 9/2023, một công trình đã phá vỡ bức tường dẫn vào lối đi tắt, gây hại nặng cho một phần của nó, với mức độ hỏng không thể sửa chữa được.
Vạn Lý Trường Thành, biểu tượng vững chắc của sức mạnh và bền vững, có một lịch sử hình thành rực rỡ, bắt đầu từ thời kỳ Tiền-Hán. Năm 221 TCN, Hoàng đế Tần Thuỷ Hoàng đã khởi đầu xây dựng các đoạn tường đầu tiên để bảo vệ biên giới Trung Quốc khỏi sự đe dọa của các bộ lạc và quốc gia láng giềng. Thời kỳ nhà Hán tiếp tục phát triển và nâng cấp hệ thống phòng thủ này.
Trong giai đoạn Tam Quốc, Vạn Lý Trường Thành trở thành điểm chiến lược quan trọng, được Tào Tháo sử dụng để ngăn chặn đợt tấn công từ phía Bắc. Công trình này không chỉ là một biểu tượng của quyền lực và an ninh, mà còn là bức tranh sống động về sự kiên nhẫn và sự hy sinh của những người xây dựng nó thời xưa.