Vitamin A liều cao “xách tay” rao bán công khai trên mạng xã hội
Hiện nay vitamin A liều cao không được phép bán ở nhà thuốc mà được chương trình uống vitamin A quốc gia phân phối về các địa phương bổ sung cho trẻ dưới 5 tuổi. Ngoài ra, vitamin A liều cao còn được phân phối về các bệnh viện và chỉ được sử dụng khi có sự chỉ định của bác sĩ.
Các mặt hàng vitamin A được rao bán công khai không có nhãn phụ, không được cấp số đăng ký lưu hành đối với thuốc. Ảnh: M.L
Việt Nam hiện có 3 loại thuốc vitamin A đơn thành phần dược chất hàm lượng 5.000 IU có giấy đăng ký lưu hành còn hiệu lực nhưng vitamin A có liều hàm lượng cao (100.000 IU và 200.000 IU) nhiều “không” đang được rao bán tràn lan trên mạng xã hội.
Theo ghi nhận của PV Dân Việt, nhiều trang mạng xã hội chào bán vitamin A như quầy thuốc H.Đ (ở Bắc Ninh), bongxinh_hang_xach_tay (Hà Nội)… công khai giới thiệu “vitamin A Ấn màu đỏ hàm lượng cao chuẩn chỉnh hãng dùng cho trẻ em từ 1 tuổi trở lên và người lớn”.
Nhiều trang mạng xã hội chào bán vitamin A công khai giới thiệu “vitamin A Ấn màu đỏ hàm lượng cao chuẩn chỉnh hãng dùng cho trẻ em từ 1 tuổi trở lên và người lớn”. Ảnh chụp màn hình
Theo đó, giá đăng công khai trên các gian hàng thương mại điện tử dao động từ 13.000 – 15.000 đồng/viên. Dù chênh lệch giá bán nhưng hình ảnh quảng bá của các gian hàng đều có sản phẩm “vitamin A 200.000 IU – Soft Gelatin Capsules”, nền trắng, chữ màu đen pha ánh kim.
Trên mạng xã hội Facebook, một số nickname rao bán công khai trên hội/nhóm bán vitamin A và quảng cáo là hàng được xách tay từ Ấn Độ, hàng air (xách tay bằng đường hàng không)… Các nhà thuốc này còn quảng cáo vitamin A dành cho người lớn có rất nhiều công dụng khác nhau, như uống để sáng mắt và làm đẹp da, với giá vài chục đến vài trăm nghìn đồng/hộp.
Thông tin thuốc Vitamin A không rõ nguồn gốc xuất xứ, được rao bán công khai trên sàn thương mại điện tử với nhiều mức giá. Ảnh chụp màn hình
Từ thông tin rao bán vitamin A trên mạng, chúng tôi đặt 2 đơn hàng từ 2 nickname khác nhau với số lượng giới hạn. Mặc dù 2 đơn đặt đều là vitamin A được quảng cáo có nhãn mác giống nhau là loại “vitamin A 200.000 IU – Soft Gelatin Capsules”, được sản xuất tại Ấn Độ và bên ngoài mỗi viên thuốc đều có hình dáng thon dài, màu đỏ đậm đặc trưng mang hàm lượng cao nhưng khi cắt 2 sản phẩm vitamin A cùng loại để so sánh màu, mùi, vị, thì bằng cảm quan, viên thuốc ở 2 đơn hàng có mùi và vị hơi tanh hắc khác nhau, màu sắc cũng không đồng đều.
Bác sĩ cảnh báo không lạm dụng vitamin A
Liên quan đến vấn đề này, trao đổi với PV Dân Việt, bác sĩ Nguyễn Trọng Hưng, Viện Dinh dưỡng quốc gia cho biết, vitamin A có vai trò rất tốt cho sức khoẻ. Tuy nhiên, nếu dùng không hợp lý hoặc liều cao kéo dài không đúng theo yêu cầu khuyến nghị sẽ để lại nhiều hệ luỵ thừa vitamin A.
Kết quả cắt các viên vitamin A từ các đơn hàng khác nhau, mặc dù cùng loại, cùng nhãn hiệu nhưng mỗi đơn hàng lại cho kết quả về màu sắc mỗi viên đỏ đậm nhạt khác nhau. Ảnh: M.L
“Chưa nói các đối tượng được uống bổ sung vitamin A định kỳ theo các chương trình của Chính phủ hay thói quen người dân tự dùng thực phẩm chức năng trong đó có vitamin A, các chế độ ăn mà bản thân nhiều người dùng có chứa hàm lượng vitamin A nhiều có thể gây ra vàng da do thừa vitamin A.
Biết vitamin A có vai trò quan trọng nhưng sử dụng dưới dạng thực phẩm cũng nên đa dạng chứ không nên chỉ ăn một loại này hay loại khác để đỡ nguy cơ thừa. Còn nếu như dùng thuốc hay các loại thực phẩm bổ sung, các chế phẩm có vitamin A thì nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để tránh các hệ luỵ không mong muốn”, bác sĩ Hưng cảnh báo.
Cận cảnh Vitamin A mang nhãn “Vitamin A 200.000 IU – Soft Gelatin Capsules” được rao bán công khai trên mạng xã hội. Ảnh: H.B
Theo bác sĩ Hưng, ngay cả việc sử dụng vitamin A có xuất xứ đầy đủ, nguồn gốc rõ ràng được Bộ Y tế phê duyệt cũng đã để lại những hệ luỵ nếu lạm dụng chứ chưa nói đến việc vitamin A bán tràn lan trên mạng trên mạng xã hội.
Chuyên gia y tế cho rằng, việc mua bán vitamin A liều cao tràn lan, không rõ nguồn gốc và hạn sử dụng có nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ. Điển hình là tình trạng ngộ độc cấp tính hoặc ngộ độc mạn tính do uống quá nhiều vitamin A liều cao.
“Ngoài ra, mọi người nếu cần bổ sung vitamin A nên sử dụng đa dạng, phối hợp nhiều loại thực phẩm khác nhau. Thực phẩm chứa nhiều vitamin A như gan động vật, lòng đỏ trứng, bơ, sữa… dễ hấp thu. Thực phẩm chứa nhiều caroten có nguồn gốc từ thực vật như rau muống, rau ngót… Bữa ăn bổ sung của trẻ cần có các thực phẩm giàu vi chất dinh dưỡng, thêm mỡ hoặc dầu để tăng cường hấp thu vitamin A và vitamin D”, bác sĩ Hưng nói.
Vitamin A có vai trò quan trọng đối với sức khỏe và sự phát triển toàn diện của trẻ nhỏ. Bổ sung vitamin A liều cao là một trong những giải pháp hiệu quả giúp phòng chống các bệnh về mắt do thiếu vitamin A, cũng như tăng đề kháng, giúp trẻ phát triển tốt.
Hàng năm, ngành y tế tổ chức hai đợt uống vitamin A vào đầu tháng 6 và đầu tháng 12 cho trẻ dưới 6 tháng tuổi không được bú mẹ và trẻ dưới 5 tuổi có nguy cơ thiếu vitamin, tại các trạm y tế xã/phường, trường học.
Tuy nhiên, lợi dụng bối cảnh khan hiếm vitamin A trong hệ thống y tế công, nhiều người bất chấp tính mạng, sức khỏe trẻ nhỏ đã sẵn sàng rao bán vitamin A không rõ nguồn gốc xuất xứ, không có chứng nhận y tế và thủ tục nhập khẩu, không được Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) cấp số Đăng ký lưu hành đối với thuốc.
Theo các chuyên gia, các sản phẩm được cho là “xách tay”, không có bất cứ kiểm nghiệm hay chứng nhận y khoa, số đăng ký lưu hành nào có thể gây ra những biến chứng khó lường ở trẻ nhỏ, khi không rõ hàm lượng và nguồn gốc chiết xuất. Đặc biệt là trong thời điểm trẻ có sức đề kháng yếu.
Vì vậy, Bộ Y tế khuyến cáo các bậc phụ huynh cần sáng suốt lựa chọn những sản phẩm có độ tin cậy cao, được sản xuất hoặc nhập khẩu từ những đơn vị uy tín trên thị trường và đặc biệt là được cấp số đăng ký lưu hành, để đảm bảo sức khỏe cho trẻ nhỏ.
Bên cạnh đó, để phòng chống thiếu vi chất dinh dưỡng, bên cạnh giải pháp ngắn hạn là uống bổ sung các sản phẩm vi chất dinh dưỡng (như viên nang vitamin A liều cao, viên đa vi chất…); giải pháp trung hạn là sử dụng thực phẩm tăng cường vi chất dinh dưỡng, thì giải pháp lâu dài và cơ bản là cải thiện chất lượng bữa ăn.
Do đó, các đơn vị có liên quan cần tăng cường công tác truyền thông, khuyến khích người dân sử dụng đa dạng, phối hợp nhiều loại thực phẩm cho bữa ăn hàng ngày; ưu tiên lựa chọn và sử dụng thực phẩm giàu vi chất dinh dưỡng và thực hiện nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới và của Bộ Y tế.