Trong trò chơi cờ tỷ phú, mục tiêu cuối cùng của người chơi là sở hữu càng nhiều bất động sản càng tốt và trở thành người giàu nhất. Vậy thì, vì sao tôi lại khuyên tất cả ba mẹ nên chơi trò chơi này với con em của mình?
Monopoly, hay còn được biết tới với tên gọi Cờ tỷ phú ở Việt Nam rốt cuộc phổ biến ra sao? Theo ABC News, tính đến năm 2015, trò chơi này đã được dịch ra 47 ngôn ngữ, được bán ở 114 quốc gia và có hơn 1 tỷ người chơi.
Nhiều người thậm chí đã viết ra những cuốn sách dạy người chơi chiến thắng trò chơi này, chẳng hạn như Jeffrey S. Lehman, chủ tịch của Đại học Cornell, và Jay S. Walker, người sáng lập của Priceline (trang web du lịch trực tuyến lớn nhất ở Hoa Kỳ), đã cùng nhau viết ra cuốn “1000 phương pháp chiến thắng trò Monopoly”.
Trong trò chơi, mục tiêu cuối cùng của người chơi là sở hữu càng nhiều bất động sản càng tốt và trở thành người giàu nhất.
Vậy thì, vì sao tôi lại khuyên tất cả ba mẹ nên chơi trò chơi này với con em của mình?
1. “Buộc” trẻ em làm toán
Từ một góc độ nào đó, cờ tỷ phú là phiên bản nâng cấp của trò Airplane chess hay Ludo, nó cũng yêu cầu người chơi tung xúc xắc quyết định số bước họ có thể đi. Vì phải tung 2 con xúc xắc, rồi sau đó phải làm phép cộng, điều này đồng nghĩa với việc, muốn chơi trò chơi này, các bạn nhỏ “không thể không” luyện tập phép cộng trong phạm vi 12.
Khi người chơi thực hiện giao dịch với ngân hàng hoặc người chơi khác để thanh toán tiền, họ cũng cần cộng hoặc trừ trong vòng 2000 chẳng hạn, và đôi khi còn phải thực hiện cả phép nhân (ví dụ khi bạn phải trả tiền thuê gấp 4 lần số lần ném).
Hay chẳng hạn như khi bạn phải trả tiền cho người khác, chẳng hạn như trả 121 ngàn, vậy thì trước đó bạn phải tính ra xem mình phải dùng các tờ tiền nào để trả, ví dụ như 100+10+10+1=121.
Mấu chốt là ở chỗ không cần thúc, không cần ép buộc, mà con trẻ sẽ vui vẻ học tính toán trong sự vui vẻ.
Ép trẻ em học trong khi chúng không thích không phải là cách hay, để trẻ em học tập trong vô thức, trong vui vẻ sẽ có hiệu quả hơn rất nhiều.
2. Dạy trẻ em tri thức kinh tế cơ bản
Thông qua trò chơi cờ tỷ phú, trẻ có thể dần hiểu và học được một số kiến thức tài chính cơ bản.
Chẳng hạn như thông qua quá trình mua đất, xây nhà, đóng thuế… trong trò chơi, trẻ em được học về tiền, các mệnh giá tiền khác nhau, hay tại sao chúng cần tiền trong cuộc sống…
So với nói suông “đây là của tôi” và “đó không phải là của tôi”, trẻ em sẽ hiểu rõ hơn thế nào là “quyền sở hữu” (bất động sản) thông qua trò chơi.
Với quyền sở hữu một mảnh đất, bạn có thể mua và bán nó, xây dựng một ngôi nhà (khách sạn) trên đó, thu tiền thuê, thế chấp nó cho ngân hàng…
Ngoài ra, trẻ em cũng có cơ hội học một loạt kiến thức tài chính như ngân hàng, thế chấp, thuế, bảo hiểm, tiền lãi, chủ sở hữu…
3. Lĩnh hội được sự cân bằng giữa kiếm và tiêu tiền
So với việc học được những kiến thức tài chính cơ bản, quan trọng hơn là cờ tỷ phú có thể phát triển khả năng tài chính và kinh doanh nhất định của trẻ.
Khi trò chơi bắt đầu, mỗi người sẽ được phát 1000 làm vốn, dùng để chi cho các hoạt động tiếp theo như mua đất, xây nhà, mua phương tiện giao thông hoặc tiện ích công cộng, nộp thuế…
Trong quá trình chơi, trước tiên người chơi phải mua đất (xây nhà, khách sạn), tiện ích công cộng hoặc giao thông bằng cách chi tiền, sau đó sử dụng quyền sở hữu bất động sản để thu tiền từ những người chơi khác khi đến đất của họ.
Mục tiêu cuối cùng là sở hữu nhiều bất động sản và kiếm được nhiều tiền hơn mà không bị phá sản. Ở đây chứa một nguyên tắc cơ bản của quản lý tài chính: Chỉ khi bạn biết cách tiêu tiền, bạn mới có thể kiếm tiền.
Thay vì nói miệng với con cái rằng “Con xem, kiếm tiền không dễ, chỉ khi con biết cách tiêu tiền con mới biết kiếm tiền”, hãy cùng con chơi cờ tỷ phú, một bên hướng dẫn, một bên từ từ để con có thể lĩnh ngộ được điều đó.
Cân bằng giữa kiếm tiền và tiêu tiền, ngay cả người lớn chúng ta cũng vẫn đang trong quá trình học tập, con trẻ cần nhiều cơ hội và thực hành nhiều hơn để hiểu về điều này, và cờ tỷ phú chính là phương thức có mức chi phí rẻ nhất.
4. Bồi dưỡng năng lực đàm phán cho con trẻ
Trong trò chơi, thương lượng giữa những người chơi cũng có thể rèn luyện và trau dồi kỹ năng đàm phán của trẻ em.
Chẳng hạn, quy định của trò chơi là yêu cầu người chơi phải thu thập các mảnh đất cùng màu thì mới được xây một ngôi nhà. Nếu một người chơi khác có miếng đất có màu mà anh ta muốn, vậy thì anh ta phải tìm cách thuyết phục người chơi kia nhường nó lại cho mình hay thuyết phục những người chơi khác từ bỏ cơ hội đấu thầu với mình.
5. Dần dần để trẻ tiếp nhận sự “không công bằng” trong xã hội
Ngoài việc học hỏi kiến thức và trau dồi kĩ năng, giá trị của cờ tỷ phú còn nằm ở việc ảnh hưởng đến quan niệm của trẻ về tiền bạc.
Muốn chiến thắng trò chơi, ngoài kỹ năng, bạn cần có đủ may mắn. Điều này có một sự tương đồng nhất định với hiện thực xã hội, dù là kiếm tiền hay muốn thành công, ngoài nỗ lực ra, bạn cũng cần phải có chút may mắn. Vận may tốt, tất nhiên không có vấn đề gì, khó khăn là chúng ta thường phải chấp nhận những điều xui xẻo không thể tránh khỏi, và trẻ em cần ý thức được điều này.
Trong trò chơi, dù cố gắng đến đâu, bạn cũng hoàn toàn có thể không có được mảnh đất mấu chốt cuối cùng mà mình cần, dần dần, con trẻ sẽ học được cách chấp nhận sự “bất công” này theo cách bình thản hơn.
Ngoài “bất công” ngẫu nhiên, còn có “bất công” nhân tạo.
Chẳng hạn như có những người dựa vào may mắn và mánh khóe có được đất, xây nhà và khách sạn trước thì về sau kiếm tiền sẽ càng dễ dàng hơn, còn những người đã không có tiền thì lại càng ngày càng khó kiếm tiền hơn. Điều này cũng trùng với hiện thực xã hội, và trẻ em sẽ dần dần học cách chấp nhận loại bất công này thông qua trò chơi này.
6. Trân trọng thời gian quý giá bên nhau
Ngoài 5 lợi ích thực dụng trên, cá nhân tôi cho rằng lợi ích quan trọng nhất của trò chơi này đó là: ba mẹ dành ra thời gian cùng chơi với con cái, khoảng thời gian gia đình đích thực và tươi đẹp. (Thay vì mỗi thành viên một điện thoại một ipad một góc nhà).
Mặc dù mỗi lần chơi xong, eo của ba mẹ đau như búa bổ, nhưng lúc chơi lại rất vui. Cả nhà vui vẻ cười nói, không có ai xem điện thoại, xem tivi, tạm quên đi tất cả phiền nhiễu, toàn tâm toàn ý cho trò chơi.
Lăn xúc xắc, đếm bước, rút thẻ khí vận hoặc cơ hội, đàm phán thương lượng, hỏi thuê… rồi cùng nhau bật cười… những điều này sẽ trở thành những kỷ niệm quý giá của chúng ta trong tương lai.
Người lớn chúng ta phần lớn thời gian luôn rất bận rộn, ba mẹ nói chơi với con những vẫn không ngừng lướt điện thoại, check email, dù có ngồi cạnh nhau nhưng tâm lại không dành cho nhau chút nào.
Khi chơi cờ tỷ phú, mọi bận rộn đều được buông xuống, ai cũng nghiêm túc, nhập tâm, cùng nhau bàn bạc, cùng nhau cười đùa, kịp thời giải đáp và chia sẻ những câu hỏi và cảm xúc của con trẻ, con trẻ sẽ thực sự cảm nhận được sự quan tâm và nghiêm túc của bạn đối với chúng.
Đó mới là sự đồng hành chất lượng cao mà bất cứ đứa trẻ nào cũng mong muốn từ ba mẹ chúng, và một trò chơi là đã có thể giải quyết được vấn đề này.
