Vì sao ô nhiễm môi trường thường vào mùa Đông, mùa Xuân?

Lý do cứ tới mùa đông, mùa xuân là miền Bắc “nghẹt thở” vì ô nhiễm môi trường

Việc xả thải bừa bãi, đốt rác thải sinh hoạt, rác thải nông nghiệp, gia tăng sản xuất vào dịp cuối năm… cộng với những thay đổi các yếu tố khí tượng bất lợi như nghịch nhiệt, lặng gió khiến ô nhiễm kéo dài, ngày càng nghiêm trọng.

Ô nhiễm không khí miền Bắc

Chiều nay (ngày 19/9) Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cùng với Cục Môi trường, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Báo Lao động tổ chức Diễn đàn công nhân lao động vì môi trường 2025 với chủ đề “Quản lý rác thải sinh hoạt sau sáp nhập, gắn với thực thi Chỉ thị 20 của Thủ tướng Chính phủ”.

Phát biểu khai mạc tại diễn đàn, ông Nguyễn Đức Thành – Phó Tổng biên tập Báo Lao động cho biết: Hơn ai hết, lực lượng công nhân, lao động đang ngày đêm làm công tác vệ sinh môi trường, những hành động nhỏ nhất như tuân thủ quy trình sản xuất an toàn, không xả thải bừa bãi, cho đến việc lan tỏa ý thức giảm thiểu ô nhiễm môi trường, bảo vệ môi trường trong cộng đồng, chính là yếu tố quyết định sự thành công của các chủ trương, chính sách của Nhà nước trong việc bảo vệ môi trường.

Tuy nhiên, thực tế hiện nay cho thấy, vấn đề môi trường vẫn đang nổi cộm đáng chú ý là ô nhiễm không khí, ô nhiễm nguồn nước, các vấn đề về rác thải… Nhiều năm qua, đây là những vấn đề gây nhức nhối dư luận.

Thông qua diễn đàn, ban tổ chức mong muốn mỗi công nhân luôn đồng hành cùng bảo vệ môi trường không khí, nguồn nước, thúc đẩy phân loại, biến chất thải thành tài nguyên, xây dựng các mô hình quản lý, xử lý chất thải đô thị và nông thôn đáp ứng các yêu cầu trong tình hình mới.

Phát biểu tại sự kiện, ông Phạm Hồng Quân – Cục Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết tình trạng ô nhiễm không khí tại miền Bắc thường diễn ra vào mùa đông và mùa xuân. Đây là giai đoạn các yếu tố khí tượng bất lợi như nghịch nhiệt, lặng gió xuất hiện thường xuyên, tạo lớp ngăn cản khiến các chất ô nhiễm khó khuếch tán, bị tích tụ ở tầng không khí sát mặt đất và gây ra những đợt ô nhiễm kéo dài.

Các nguồn phát thải chính gây ô nhiễm không khí có thể kể đến trước hết là giao thông vận tải; sản xuất công nghiệp; hoạt động xây dựng và đốt rơm rạ sau thu hoạch hay đốt rác sinh hoạt…

“Đặc biệt, vào những tháng cuối năm, khi xây dựng, sản xuất và giao thương tăng tốc, các nguồn phát thải đồng loạt gia tăng. Kết hợp với điều kiện thời tiết bất lợi, tình trạng này đã tạo nên những đợt ô nhiễm nghiêm trọng, ảnh hưởng sâu sắc đến sức khỏe và đời sống người dân” – ông Quân nói.

Hiện nay, Cục Môi trường đang đang xây dựng, dự thảo tham mưu Bộ Nông nghiệp và Môi trường trình Thủ tướng Chính phủ dự thảo “Kế hoạch hành động quốc gia về khắc phục ô nhiễm và quản lý chất lượng môi trường không khí giai đoạn 2025 – 2030, tầm nhìn đến năm 2045”.

Thời gian tới để kiểm soát môi trường, Cục Môi trường cho biết sẽ hoàn thiện thể chế, sửa đổi bổ sung các nghị định xử lý vi phạm theo hướng tăng nặng xử phạt hành chính. Đồng thời, xây dựng lộ trình cung ứng nhiên liệu sạch trên toàn quốc và thiết lập cơ chế phối hợp liên vùng, liên tỉnh để xử lý các vấn đề ô nhiễm không khí mang tính liên ngành, xuyên biên giới hành chính.

Cùng với đó, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng sẽ thành lập các đoàn kiểm tra liên ngành. Tăng cường các đoàn kiểm tra đột xuất tại các điểm nóng về xây dựng, giao thông và các khu vực có nguy cơ đốt rác thải, phụ phẩm nông nghiệp để xử lý nghiêm các hành vi vi phạm; Phối hợp với các cơ quan truyền thông, phát cảnh báo khi có điểm nóng ô nhiễm; Xây dựng Dự thảo Quy chế phối hợp liên vùng, liên tỉnh và các hành động biện pháp khẩn cấp khi xảy ra ô nhiễm nghiêm trọng.

Triển khai IoT cảm biến giám sát thùng rác, điều phối thu gom tự động

Chia sẻ kinh nghiệm hay, cách làm tốt “Vì Hà Nội sạch – văn minh – hiện đại”, ông Trần Quang Ánh – Trưởng phòng Kế hoạch kỹ thuật Urenco chi nhánh Hoàn Kiếm (Hà Nội) nhấn mạnh, bảo vệ môi trường và quản lý trật tự đô thị là nhiệm vụ chính trị trọng tâm, góp phần nâng cao chất lượng sống và gìn giữ hình ảnh Thủ đô.

Bên cạnh những kết quả đạt được công tác bảo vệ môi trường trên địa bàn Thủ đô vẫn chưa được như kỳ vọng. Hạ tầng chưa đồng bộ, phương tiện cũ kỹ, tỷ lệ cơ giới hóa chưa cao; một bộ phận người dân, doanh nghiệp chưa chấp hành tốt quy định; công tác tuyên truyền chưa sâu rộng.

Để xử lý vấn đề này, hiện tại Urenco đã tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin vào quá trình thu nhận và xử lý rác thải, cũng như quá trình quản lý rác thải.

Hiện nay các xe chở rác hở đã được thay bằng thùng Composite kín (ngăn rò rỉ rác và mùi hôi); đưa vào sử dụng phương tiện xanh chuyên dụng như xe điện thu gom rác…, xây dựng hạ tầng trung chuyển hiện đại, phát triển hệ thống phân loại rác tại nguồn.

Ứng dụng công nghệ thông minh và kết hợp GPS kết hợp với AI để tối ưu tuyến thu gom rác thải; áp dụng thu phí vệ sinh điện tử; triển khai IoT (giám sát giám sát bằng Internet vạn vật) thùng rác và điều phối tự động. Đồng thời tiến hành thu phí vệ sinh điện tử.

Ngoài ra, tại diễn đàn cũng còn nhiều tham luận nhằm hướng tới việc quản lý rác thải thông minh, bảo vệ môi trường và huy động sự vào cuộc của đoàn viên công đoàn và người lao động trong việc xây dựng hành trình xanh, bảo vệ môi trường.

Đọc thêm