Nhiều ngàn năm trước Công Nguyên, dựa vào quá trình quan sát, thực nghiệm và đúc kết, một môn khoa học cổ ra đời, gọi là Ayurveda. Ayur hay ‘ayus’ có nghĩa là cuộc sống, Veda quen thuộc nếu ai đã từng biết về hai chữ Vệ Đà, có nghĩa là kiến thức-khoa học. Trải dài cùng lịch sử phát triển của xã hội loài người, Ayurveda du hành theo dòng chảy của con sông Saraswati huyền thoại vượt qua dãy núi Hymalaya để đến với Tây Tạng, Trung Hoa, Đông Nam Á, Nhật Bản và sau đó là Châu Âu rồi góp phần làm nền tảng hình thành Đông Y, Tây Y như ngày nay.
Một trong những triết lý căn bản của Ayurveda về sự hình thành thế giới trải nghiệm là mọi tạo vật, bao gồm con người, đều được hình thành từ 5 Tattva (hay 5 thật tánh) là Đất – Nước – Lửa – Gió- Không gian (Prthvi – Apa – Tejas – Vayu – Aksha). Mỗi thật tánh có đặc tính khác nhau, là dạng năng lượng đặc trưng và có thể chuyển hoá, tác động lẫn nhau. Sự phối hợp các tattva này với tỷ lệ khác nhau tạo nên sự đa dạng và độc đáo của thế giới.
Tại sao chúng ta phải khác nhau vậy?
Vũ trụ được tạo dựng siêu lớn đồng thời cũng siêu vi là bởi “Đấng thượng đế” muốn trải nghiệm tất cả, và điều gì được hình thành cũng là để cho mục đích này. Một cá nhân, một tạo vật đơn lẻ trong quãng đời của mình chẳng thể trải nghiệm hết bao điều hiển lộ trong từng khoảnh khắc của thế giới này. Thế nên ta mới có vô cùng tận số ngôi sao, hàng tỷ tỷ con người, hàng tỷ tỷ cái cây, và cũng vô cùng tận bao loài vi khuẩn – virus sống trên trái đất.
Và mỗi tạo vật đều có vai trò riêng của nó.
Đã bao giờ bạn thức dậy và tự hỏi: Mục đích của tôi đến với cuộc đời này là gì?. Ayurveda trả lời câu hỏi này bằng cách đưa ra nhóm phân loại 3 Đặc Thể – 3 Dosha, là sự nổi trội của một vài tattva trong sự hình thành lên chính bạn, và là thứ không bao giờ thay đổi từ lúc bạn sinh ra cho tới khi bạn kết thúc hành trình với cuộc đời này. Đó là bản chất, là tiếng gọi, là “số mệnh” của bạn.
Nếu bạn là người nổi trội về tính Đất và Nước, bạn thuộc nhóm Kapha. Đây là nhóm người có cơ thể to lớn, phốp pháp, vững vàng, chắc chắn. Họ ôn hoà, điềm đạm và hiền lành. Họ có thể ghi nhớ mọi chuyện rất lâu, nhưng để “lục tìm kí ức” thì cùng tốn nhiều thời gian. Họ thích chăm sóc người khác, như đất nuôi những cái cây. Họ là những người mẹ, người cha chăm lo gia đình chu đáo, là những anh chị làm kế toán, thủ thư, là những người thầy dạy lịch sử, văn học có thể nhớ bao câu chuyện xưa cũ, là anh PT bền bỉ cùng bạn dù bạn trốn tập những ảnh không bao giờ trốn dạy, hay những người nông dân quanh năm với ruộng đồng trú phú. Họ có thể hơi mập theo “tiêu chí xã hội” nhưng luôn khoẻ mạnh ít bệnh tật. Còn nếu “bệnh”, họ thường bị trầm cảm do che dấu cảm xúc, họ có thể hơi chậm suy nghĩ kiểu mình kể chuyện hôm nay mai họ mới cười (nhưng vẫn nhớ để cười), họ có thể quá nặng nên ù lì và tắc nghẽn bên trong, ít bệnh nhưng bệnh là nặng. Kapha là người đến với thế giới để nuôi dưỡng thế giới, tạo dựng sự an hoà, tĩnh tại.
Còn nếu bạn là người có sự chiếm ưu thế của thật tánh Lửa và Nước, bạn thuộc nhóm Pitta. Pitta là những người đến với cuộc đời để chuyển hoá, thay đổi, khai sáng và dẫn dắt. Với cơ thế cân đối và khả năng tư duy nhạy bén, chính xác, họ dễ trở thành tâm điểm của đám đông. Họ có thể làm sếp, làm thầy giáo, coach, lãnh đạo của một quốc gia, dân tộc, tôn giáo, một chuyên viên ưu tú, là một người thợ thủ công xuất chúng, …một vận động viên thành công. Họ là người bạn thú vị, biết cách chia sẻ và tạo cảm hứng cho người khác, và khi đã quyết tâm thường họ sẽ “phải” đạt được. Tuy nhiên, đôi khi người Pitta lại thích can thiệp chuyện người khác, nóng nảy, độc đoán và hung hăn, đôi khi lại mệt mỏi cùng cực sau một trận tranh luận sống còn. Nếu là Pitta, bạn sẽ có khả năng hay bị đau dạ dày, khô mắt, nổi mụn và…đi chảy. À, Pitta là một người tình thú vị và nồng cháy.
Một khi bạn được hai thật tánh là Gió và Không gian chiếm trội trong bản thể, bạn sẽ là những đứa con của trời, Vata. Bạn bay bổng, sáng tạo trong sự thanh nhã của cả cơ thể lẫn tâm trí. Bạn thường gầy, chân tay dài và phong thái nhẹ nhàng. Bạn thích nhảy múa, có thể là bằng chuyển động cơ thể hoặc bằng trí tưởng tượng đỉnh cao của mình. Bạn có thể nắm bắt nhanh một chuyển động nào đó, như một vũ công, nhưng cũng lại là người có thể quên ngay việc mình mới vừa được dạy, Bạn hay giận, nhưng không để bụng, hay vui buồn theo cảm xúc của người khác. Vata có thể là designer, kiến trúc sư, diễn viên, vũ công, hoạ sĩ, ca sĩ và cũng có thể là những bậc chân tu đã chứng đạt ngộ hạnh. Khi Vata không ổn, họ hay bị đau nhức xương khớp, đau đầu, rối loạn tâm sinh lý, mất ngủ, rối loạn lo âu, khô hạn từ cơ thể tới tâm trí…
Có 3 Dosha như vậy, nhưng lại có thêm hàng tỷ tỷ sự kết hợp tỷ lệ của 3 Dosha. Có thể bạn thuần Kapha, nhưng đâu đó lại có người chấm phá thêm chút Pitta, Vata…Điều này chính là nguyên nhân tại sao chúng ta khác nhau.
Từ kiến thức trên, ta rút ra được điều gì?
– Vì Đặc Thể là không thể thay đổi, nên càng cố gắng ta chỉ càng…khổ đau.
– Hãy hiểu không thay đổi ở đây tức là thay vì muốn giống người khác, ta hãy dành thời gian “kiểm tra” chính mình và từ đó phát triển bản thân theo như thiên hướng đã được “ban” từ khi sinh thành. Nếu được như vậy, ta sẽ trở thành xuất sắc, trọn vẹn là chính ta. Đây sẽ là Best Version Of Your-being.
– Ta, và bạn khác nhau. Trời sinh hai đứa mình để khác nhau, vậy hãy nhìn nhau với đôi mắt trân trọng và yêu thương. Khi đã hiểu ra điều này, bạn sẽ thôi không bắt nạt, phán xét, so sánh, chê bỉ vì ai đó không như ý ta nghĩ.
– Cuối cùng ta nhận ra dù là gì đi nữa thì cả thế giới là một tổng thể cân bằng trong bức tranh của vô vàn mảnh ghép, dù khác biệt, nhưng vừa khít. Ta ngộ ra sự hoà mình vào vũ trụ, ta hết cô đơn và thấy cuộc đời thật ý nghĩa.
Nếu bạn là người chơi hệ…tâm linh, mình xin giới thiệu câu mantra, hay còn gọi là thần chú, giúp ta vượt qua tất cả những khi ta thấy mình bất toàn, bất an, hay đau nhục vì phán xét. Đó là PURNO’HAM VIMARSA – Khi nhìn về chính mình, ta thấy mình toàn vẹn. Đó là câu thần chú của tình yêu dành cho chính mình, nuôi dưỡng chính mình, và từ đó từ bi trí tuệ với thế gian.
Chúc bình an ngày Trung Thu, ngày mà chúng ta hiểu ra rằng, chỉ cần soi rọi đúng hướng, ta sẽ nhìn trọn vẹn được điều đẹp đẽ nhất của chính mình.
Shanti.
SOUL
Disclaimer – Ghi chú cuối bài: Đây là kiến thức và sự hiểu biết cá nhân được chia sẻ, không phải là tuyên ngôn khoa học, tôn giáo hay kêu gọi. Mọi phản biện đều được tôn trọng, và thể hiện sự tôn trọng. Soul không chịu trách nhiệm chứng minh, trả lời phản biện.
