Mỗi người trong chúng ta đều có khí chất của riêng mình và nó sẽ ảnh hưởng đến cách mà ta cư xử mỗi ngày. Dưới đây là bộ câu hỏi do nhà tâm lý học Trần Hội Xương biên soạn, các bạn thử tham khảo để tự kiểm tra khí chất của chính mình nhé!
Khi trả lời những câu hỏi này, bạn nên dùng giấy bút để tích điểm. Mỗi câu hỏi được chấm điểm dựa trên tiêu chí:
– Hoàn toàn phù hợp: 2 điểm
– Khá phù hợp: 1 điểm
– Không có câu trả lời: 0 điểm
– Không phù hợp: -1 điểm
– Hoàn toàn không phù hợp: -2 điểm
Thời gian lý tưởng để thực hiện bài trắc nghiệm là từ 15 – 20 phút. Giờ thì bắt đầu nào!
I. BỘ CÂU HỎI: BẠN LÀ NGƯỜI…
1. Cố gắng xử lý mọi việc một cách ổn thỏa, những việc không nắm chắc thì sẽ không làm.
2. Khi gặp phải chuyện bực mình sẽ không kiềm chế được bản thân và sẽ nói ra những lời khó nghe.
3. Thà làm việc một mình còn hơn làm việc nhóm.
4. Dễ thích nghi với môi trường mới.
5. Có ác cảm với những kích thích mạnh như tiếng la hét, tiếng ồn, những cảnh quay nguy hiểm…
6. Khi cãi nhau, luôn thích đánh phủ đầu và khiêu khích người khác.
7. Thích những nơi yên tĩnh, yên bình.
8. Khéo ăn nói.
9. Ngưỡng mộ những người có thể kiềm chế được cảm xúc của bản thân.
10. Sống có kỷ luật, hiếm khi vi phạm chế độ làm việc và nghỉ ngơi.
11. Lạc quan trong hầu hết mọi trường hợp.
12. Cảm thấy khó xử mỗi khi chạm mặt người lạ.
13. Kiềm chế tốt mỗi khi đối mặt với những điều khó chịu.
14. Luôn mang năng lượng tích cực khi làm việc.
15. Khi gặp phải trở ngại thường chần chừ, thiếu quyết đoán.
16. Không cảm thấy gò bó, mất tự nhiên khi ở nơi đông người.
17. Khi tâm trạng tốt sẽ cảm thấy có hứng thú với tất cả mọi việc. Ngược lại, khi không có tâm trạng sẽ cảm thấy mọi việc đều vô nghĩa.
18. Khi đã tập trung vào một việc gì rồi thì rất khó bị phân tâm bởi những thứ khác.
19. Hiểu, nắm rõ vấn đề nhanh hơn người khác.
20. Khi gặp phải tình huống nguy hiểm sẽ vô cùng sợ hãi.
21. Có tâm huyết với việc học hành, công việc và sự nghiệp.
22. Có khả năng làm những công việc buồn tẻ, khô khan trong khoảng thời gian dài.
23. Khi có hứng thú với một việc nào đó thì sẽ làm hết sức mình. Ngược lại, nếu không có hứng thú thì sẽ không làm dù chỉ là việc nhỏ.
24. Những điều nhỏ nhặt cũng có thể khiến tâm trạng của bạn trở nên thất thường.
25. Ghét làm các công việc đòi hỏi tính kiên nhẫn và sự tỉ mỉ.
26. Luôn cư xử đúng mực với mọi người.
27. Thích tham gia các hoạt động sôi nổi.
28. Thích đọc các tác phẩm văn học – nghệ thuật miêu tả nội tâm nhân vật một cách tinh tế.
29. Cảm thấy chán nản, mệt mỏi khi học tập và làm việc trong một thời gian dài.
30. Không thích cứ nói mãi về một vấn đề trong một thời gian dài. Thay vào đó là bắt tay thực hiện nó.
31. Thích nói chuyện rõ ràng, dõng dạc hơn là nói khe khẽ, thì thầm.
32. Mọi người cho rằng bạn lúc nào cũng buồn rầu, ủ rũ.
33. Hiểu vấn đề chậm hơn những người khác.
34. Khi mệt mỏi, chỉ cần nghỉ ngơi một chút là có thể trở nên sảng khoái và sẵn sàng quay trở lại làm việc.
35. Khi gặp chuyện không vui sẽ luôn giữ trong lòng và không nói ra.
36. Khi đã đặt ra mục tiêu thì sẽ cố gắng hoàn thành. Nếu chưa đạt được mục tiêu thì quyết không buông xuôi.
37. Luôn cảm thấy chán nản, mệt mỏi hơn những người khác khi phải học tập và làm việc cùng một lúc.
38. Đôi khi sẽ hành động lỗ mãng, liều lĩnh mà không nghĩ đến hậu quả.
39. Khi giáo viên dạy các kiến thức mới, bạn hi vọng thầy cô sẽ giảng giải chậm một chút và lặp lại nhiều lần.
40. Có thể nhanh chóng quên đi những chuyện không vui.
41. Làm bài tập hoặc hoàn thành công việc được giao sẽ mất nhiều thời gian hơn những người khác.
42. Thích tham gia các hoạt động thể chất mạnh mẽ với nhiều dạng bài tập hoặc tham gia vào các hoạt động giải trí khác nhau.
43. Không thể nhanh chóng chuyển sự chú ý từ sự việc này sang sự việc khác.
44. Hy vọng sẽ hoàn thành nhiệm vụ được giao một cách nhanh chóng.
45. Cho rằng việc tuân theo những quy tắc cũ sẽ tốt hơn việc thử những cái mới và chấp nhận rủi ro.
46. Có thể chú ý đến nhiều thứ cùng một lúc.
47. Người khác rất khó có thể khiến bạn vui vẻ khi bạn đang chán nản, buồn bực.
48. Thích đọc những tiểu thuyết có các tình tiết thăng trầm, khiến người xem xúc động.
49. Có thái độ nhất quán và nghiêm túc với công việc.
50. Luôn có mối quan hệ không tốt với những người xung quanh.
51. Thích ôn lại các kiến thức đã học và làm lại các công việc đã nắm vững.
52. Hy vọng sẽ có một công việc đa dạng và luôn có những sự thay đổi lớn.
53. Bạn nhớ rõ hơn những người khác về các bài thơ đã từng học thuộc lòng lúc nhỏ.
54. Mọi người thường cho rằng lời nói của bạn khiến người khác dễ tổn thương, nhưng bạn không nghĩ như thế.
55. Trong các hoạt động thể thao, thường bị tụt về phía sau do phản ứng chậm.
56. Phản ứng nhanh, đầu óc nhanh nhạy.
57. Thích công việc có tính trật tự và ít rườm rà, phức tạp.
58. Những chuyện khiến bạn phấn khích thường làm bạn mất ngủ.
59. Khi giáo viên nói về những khái niệm mới thì bạn thường cảm thấy rất khó hiểu, nhưng một khi đã hiểu rồi thì sẽ rất khó quên.
60. Nếu công việc quá đơn điệu, buồn tẻ thì bạn sẽ cảm thấy chán nản ngay lập tức.
II. CÁCH XÁC ĐỊNH KHÍ CHẤT CỦA BẢN THÂN
1. Điền điểm từng câu vào cột tương ứng của bảng dưới đây:
2. Tính tổng điểm từng kiểu khí chất.
3. Xác định kiểu khí chất của bản thân.
– Nếu điểm của một loại khí chất cao hơn các loại còn lại từ 4 điểm trở lên, thì có thể xác định đây là kiểu khí chất của bạn.
Tiếp tục, nếu tổng điểm loại khí chất này trên 20, thì đây là khí chất tiêu biểu. Còn nếu điểm của loại khí chất này từ 10 – 20, thì đây là loại khí chất thông thường.
– Nếu điểm của hai loại khí chất tương đương nhau với mức chênh lệch dưới 3 điểm. Đồng thời, nó cao hơn đáng kể (từ 4 điểm trở lên) so với hai loại còn lại, thì có thể xem như bạn là sự pha trộn giữa hai loại khí chất này.
– Nếu điểm của ba loại khí chất tương tự nhau và cao hơn loại thứ tư, thì đây là sự pha trộn giữa ba loại khí chất.
Cần lưu ý rằng việc sử dụng bảng câu hỏi ngắn hạn để xác định kiểu khí chất có những hạn chế nhất định và mang tính tham khảo.
III. ĐÁP ÁN
1. Khí chất linh hoạt
– Đặc điểm thần kinh: Khả năng cảm thụ thấp, khả năng chịu đựng cao; phản ứng không tự chủ mạnh mẽ; tính hưng phấn trong cảm xúc cao; phản ứng nhanh và linh hoạt.
– Đặc điểm tâm lý: Hoạt bát, năng động, dễ hòa đồng; tư duy nhanh nhạy; dễ tiếp nhận cái mới; dễ nảy sinh cảm xúc nhưng cũng dễ thay đổi.
– Biểu hiện điển hình: Hoạt bát, nhanh nhẹn, hòa đồng và không cảm thấy gò bó trong môi trường mới. Tuýp người này khá năng nổ và có hiệu suất học tập, làm việc cao. Khi có đầy đủ tính tự chủ và kỷ luật, họ có thể nắm bắt những sự việc mới rất nhanh chóng. Họ có hứng thú với rất nhiều thứ nhưng rất dễ thay đổi tình cảm của bản thân. Nếu sự nghiệp không suôn sẻ, họ sẽ khó có thể giữ được sự nhiệt huyết như ban đầu.
– Nghề nghiệp phù hợp: Hướng dẫn viên du lịch, nhân viên kinh doanh, diễn giả, diễn viên, nghiên cứu thị trường,…
2. Khí chất sôi nổi
– Đặc điểm thần kinh: Khả năng cảm thụ thấp, khả năng chịu đựng cao; phản ứng không tự chủ mạnh mẽ; hướng ngoại; tính hưng phấn trong cảm xúc cao; năng lực kìm chế thấp; phản ứng nhanh nhưng không linh hoạt.
– Đặc điểm tâm lý: Thẳng thắn, nhiệt tình; hăng hái nhưng khá bốc đồng; nóng nảy, cáu gắt; tư duy nhanh nhưng độ chính xác không cao; dễ bộc lộ cảm xúc nhưng chỉ trong thời gian ngắn.
– Biểu hiện điển hình: Dễ bị kích động, hành động nông nổi; nóng nảy, khó kiểm soát bản thân; phản ứng nhanh, dày dặn kinh nghiệm. Trong ngôn ngữ, trong cách diễn đạt, trong cử chỉ có sự bộc lộ cảm xúc sâu sắc và mạnh mẽ. Đặc điểm công việc của kiểu người này có tính tuần hoàn rõ rệt, họ đắm chìm trong sự nghiệp và sẵn sàng vượt qua mọi khó khăn, trở ngại để đạt được mục tiêu. Tuy nhiên, khi đã cạn kiệt sức lực thì họ rất dễ đánh mất sự tự tin của bản thân.
– Ngành nghề phù hợp: Bác sĩ, luật sư, diễn viên, cảnh sát, phóng viên thời sự, vận động viên, nhà thám hiểm,…
3. Khí chất điềm tĩnh
– Đặc điểm thần kinh: Khả năng cảm thụ thấp, khả năng chịu đựng cao; phản ứng không tự chủ thấp; cảm xúc có tính ổn định, ít bộc lộ ra bên ngoài; phản ứng chậm nhưng linh hoạt.
– Đặc điểm tâm lý: Thận trọng, nhìn nhận vấn đề một cách toàn diện; trầm tính, ít nói; giỏi kiềm chế bản thân; kiên nhẫn; không dễ bộc lộ cảm xúc ra bên ngoài; khả năng tập trung ổn định và khó phân tâm.
– Biểu hiện điển hình: Đây là tuýp người chăm chỉ, vững vàng trong cuộc sống. Họ hành động chậm rãi và bình tĩnh, tuân thủ nghiêm ngặt trật tự cuộc sống và hệ thống làm việc đã được thiết lập. Đồng thời, họ không dễ bị phân tâm bởi các sự vật, sự việc khác. Những người thuộc kiểu khí chất này luôn có thái độ nghiêm túc và cư xử đúng mực. Điểm bất lợi là họ không đủ linh hoạt trong hầu hết mọi việc.
– Nghề nghiệp phù hợp: Thẩm phán, thủ quỹ, kế toán, giáo viên, quản lý nhân sự,…
4. Khí chất ưu tư
– Đặc điểm thần kinh: Khả năng cảm thụ cao, khả năng chịu đựng thấp; phản ứng ngẫu nhiên thấp; tính hưng phấn trong cảm xúc cao; tốc độ phản ứng chậm, rập khuôn và cứng nhắc.
– Đặc điểm tâm lý: Điềm tĩnh, không dễ bộc lộ cảm xúc; phản ứng chậm nhưng sâu sắc, độ chính xác cao.
– Biểu hiện điển hình: Có khả năng cảm thụ mạnh mẽ, dễ lay động, có khả năng quan sát những chi tiết mà người khác không dễ gì nhận thấy; nhạy cảm với những thay đổi bên ngoài; nội tâm sâu sắc; nhút nhát, rụt rè, đa nghi, thiếu quyết đoán và dễ sợ hãi.
– Nghề nghiệp phù hợp: Thanh tra; các công việc về thêu thùa, điêu khắc; thư ký chính; nghệ nhân; nhà triết học, nhà khoa học,…
Các cuộc khảo sát hiện đại cho thấy rằng trong thực tế, những người chỉ có một kiểu khí chất là rất hiếm. Hầu hết sẽ luôn có sự pha trộn giữa hai hoặc nhiều kiểu khí chất khác nhau.
