Trả lời: Dave Consiglio, tôi là giáo viên khoa học và giáo sư đã gần 20 năm
Đừng tin vào cả 2 thứ đó.
Tôi là một người bất tin (non-believer). Tôi không tin vào Chúa, thuyết tiến hóa, nhôm, hay ngày thứ 5. Tôi thực sự không tin vào chúng.
Để tôi cho bạn thấy sự tự do khi là một người bất tin.
——————————————————————————-
Hãy bắt đầu với một mệnh đề đơn giản: bạn không thể biết chắc chắn về bất cứ điều gì.
Điều này rất dễ để chứng minh. Nếu đã xem phim The Matrix (1999), thì bạn sẽ hiểu: có thể chúng ta chỉ là những bộ não bị nhốt trong thùng mà thôi. Dù chuyện này có thể hoang đường, nhưng mọi thứ đều có thể xảy ra. Mọi thứ trong cuộc đời bạn từ trước đến nay có thể chỉ là một sự dối trá.
Bạn có thể biết được điều gì? Chẳng gì cả.
Nhưng nếu không biết gì, thì làm sao để sống? Chẳng phải chúng ta sẽ bị tê liệt bởi sự vô minh đó hay sao?
Sai. Bạn chỉ cần chuyển từ việc đặt niềm tin vào những thứ bên ngoài sang tự tin vào chính mình.
Tôi không nói về tự tin kiểu “Tôi nên mời cô ấy đi chơi!”. Sự tự tin tôi muốn nói ở đây dựa trên xác suất thống kê. Bạn tự tin thế nào khi cho rằng một thứ là thật?
Hãy lấy trọng lực làm ví dụ. Trong hơn 40 năm qua, mỗi sáng tôi thức dậy đều thấy mình đang nằm trên giường. Chưa bao giờ tôi bị trôi nổi ở giữa phòng hay là bị cái quạt trần đập vào đầu. Như vậy, tôi tự tin rằng trọng lực là thứ đã giữ tôi ở trên mặt đất. Tôi tự tin rằng khi tôi thức dậy vào sáng mai, tôi sẽ vẫn nằm ở trên giường.
Nhưng tôi có tự tin 100% không? Không. Trọng lực có thể chỉ là một con ngựa hồng giữ tôi ở trên mặt đất, nhưng chúng sẽ bỏ việc để đi biểu tình đòi tăng lương và bổ sung thêm chế độ chăm sóc sức khỏe.
Nhưng tôi đủ tự tin để cho phép bản thân tiếp tục sống mà không phải lo lắng về trọng lực.
Hay là chuyện về Bigfoot. Tôi chưa từng nhìn thấy Bigfoot, nhưng tôi cũng chưa từng nhìn thấy Boise (thủ phủ bang Idaho, Mỹ), và Boise thì tôi khá chắc là có thật. Tại sao Bigfoot lại không? Tôi có suy nghĩ một chút. Bigfoot là một loài thú to lớn, đầy lông lá. Có nghĩa là Bigfoot phải có mẹ (Bigfeet?) và bố, đồng thời chúng phải có những bộ phận cần thiết để tạo ra Bigfoot sơ sinh. Và việc loạn luân là không tốt cho việc duy trì nòi giống, thì có nghĩa là Bigfoot phải có một số lượng tương đối. Bao nhiêu? Tùy thuộc vào người trả lời, nhưng có thể là ít nhất phải hàng trăm, thậm chí hàng nghìn.
Như vậy, sự tự tin của tôi về Bigfoot là không nhiều. Nhưng có phải tôi hoàn toàn không tin? Không phải. Ngày mai, có thể sẽ có người đang lái xe thì đâm phải một con Bigfoot và xác của nó sẽ xuất hiện trên chương trình thời sự. Nhưng cho đến lúc đó, thì tôi có thể tiếp tục sống mà không phải lo lắng về Bigfoot.
——————————————————————————-
Vậy thôi. Bạn đã trở thành một người bất tin. Đơn giản đúng không? Nhưng còn Chúa thì sao? Rất nhiều người vẫn tin vào Chúa. Chắc là phải có lý do cho chuyện này chứ?
Chuẩn bị tinh thần nhé… bạn có thể sẽ phải thất vọng.
Có thể bạn đã biết hiện nay vẫn còn nhiều người tin vào những thứ ngu ngốc trong quá khứ. Như là việc trái đất phẳng (vẫn chưa loại bỏ được điều này) hay việc một căn bệnh có nguyên nhân đến từ mùi hôi (Mal (hôi) – Aria (mùi): Malaria!), hay là bạn chỉ cần đốt mỡ dê tại điện thờ thì thần Zeus sẽ khiến bạn trở nên giàu có và thành công hơn.
Nhưng Chúa của bạn. Ngài có thật mà, đúng không?
Hãy tự đặt câu hỏi. Những người đi theo tôn giáo đó đang được hưởng lợi ích gì? Liệu bệnh tật của họ có biến mất khi họ cầu nguyện? Họ có được sống lâu hơn những người tin vào tôn giáo khác không? Họ có được sức mạnh không? Họ có thấy được tương lai không?
Thôi được rồi, có thể Chúa không làm mấy trò đấy (nhưng rõ ràng là ngài đã từng làm chúng trong quá khứ… tại sao đến lượt bạn thì lại không được?) Có thể Chúa chỉ làm mọi người thấy tốt hơn, hoặc là cho họ lên thiên đường hoặc nơi nào tương tự? Bạn có bằng chứng để chứng minh cho những nhận định đó không?
Chắc là không. Vậy thì sự tự tin của bạn sẽ không có nhiều.
Nhưng còn những người khác thì sao? Những người ở nhà thờ/ đền chùa/ giáo đường, họ thực sự muốn đến đó. Họ hát, họ cầu nguyện và điều đó thật tuyệt vời. Tốt quá đúng không?
Tất nhiên điều đó là tốt. Nó làm tăng việc bạn tự tin để đi đến nhà thờ.
Nhưng nó có làm cho Chúa có thật không?
Chắc là không rồi. Con người có cảm xúc tương tự khi đi đến Comic Con, chèo thuyền Kayak, tham gia vào Quora.
Cuối cùng, nếu bạn thực sự nhìn vào những bằng chứng về sự tồn tại của Chúa, thì chúng rất ít và không rõ ràng. Đúng là có vũ trụ. Nhưng vũ trụ có thể chỉ là thứ tự nhiên có mà thôi. Hay là có một Chúa khác so với người mà bạn đang thờ phụng, và bà ta đã tạo ra vũ trụ. Rồi cả thiên đường? Tự lành? Tiên tri? Những thứ hoàn toàn không có thật.
——————————————————————————-
Tôi là một khoa học gia. Nhưng tôi không tin vào khoa học. Nó chỉ đơn giản là có tác dụng trong phần lớn thời gian, và điều đó củng cố sự tự tin trong tôi. Tôi uống thuốc – bệnh của tôi đỡ hơn. Tôi nhấn nút trên điện thoại, và màn hình sáng lên gần như mọi lúc. Tôi vào mạng internet, và thấy tin nhắn của mình được gửi đi.
Vậy nên lời khuyên mà tôi dành cho bạn (và tất cả mọi người): hãy nhìn vào những thứ bạn thấy được, và cố tưởng tượng bạn chưa bao giờ nghe đến khoa học hay tôn giáo. Rồi có người đến nói với bạn, “Tôi có thể giải thích mọi thứ. Đây là quyển sách 2000 năm tuổi có mọi câu trả lời. Hãy nói những lời này và bạn sẽ được lên thiên đường”. Người khác nói “Tôi cũng có thể giải thích mọi thứ. Đây là cái hộp chứa mọi câu trả lời. Nhấn nút này và bạn sẽ biết được thủ phủ của bất kỳ bang nào.”
Cái nào có tác dụng? Cái nào thực sự làm được những gì nó nói? Ai là người thường đúng về mọi thứ?
Đó mới là nơi bạn có sự tự tin. Còn những thứ khác cũng giống như Bigfoot: có thể xảy ra, nhưng khả năng không nhiều.
