I. Sơ lược
Là 1 đội quân Cấm vệ của nhà Đường do Lũng Hữu chỉ huy sứ của nhà Đường là tướng Ca Thư Hàn gốc Đột Quyết lập nên năm 754 thời Đường Huyền Tông Lý Long Cơ (685- 762) nhiệm vụ ban đầu là bảo vệ biên giới phía tây chống lại ngoại tộc Thổ Phồn trước khi theo thời cuộc nhiễu nhương sau đó mà từ thời Đường Đại Tông Lý Thục (726-779) đã thay thế dần vị trí của các đội quân túc vệ đang có trong cung nhà Đường thời bấy giờ gồm Vũ Lâm quân, Long Vũ quân, Thần Vũ quân, Thần Uy quân để trở thành đội quân hộ giá vua Đường vốn sau đó cũng mở đường cho các chỉ huy quân Thần Sách tiến hành cùng hoạn quan trong triều lũng đoạn chính sự nhà Đường mãi cho tới nhà Đường bị mất quyền lực về tay quân phiệt Chu Ôn a.k.a Chu Toàn Trung (852-912) vào năm 903 vốn sang năm 907 thì soán Đường để lập nên Hậu Lương (907-923) thì đội Thần Sách quân mới hoàn toàn bị giải tán
Trước khi Thần Sách quân trở thành lực lượng quân túc vệ canh gác hoàng cung nhà Đường thì triều đình nhà Đường đã có những đơn vị túc vệ quân khác đảm nhận việc đó khi mà vào thời kỳ Đường Thái Tông Lý Thế Dân (598-649) trị vì thì Lý Thế Dân đã cho triển khai hàng trăm quân giỏi nghề cung tên canh gác cử bắc cung điện để rồi sau đó thì triều đình đã lựa chọn 7 đội tinh binh tích hợp vào bộ phận bắc Nha để đảm trách nhiệm vụ bảo vệ cho vua Đường
Dù vậy thì cùng với sự phát triển của nhà Đường thì nhu cầu về quân túc vệ không chỉ hộ giá vua với hoàng tộc mà còn canh giữ cung điện cũng tăng lên để rồi vào năm 662, Đường Cao Tông Lý Trị (628-683) khi tái tổ chức chính quyền đã cho tập hợp các cá nhân bộ binh, kỵ binh lẫn cung thủ xuất sắc lại thành 1 đội quân riêng để canh gác xung quanh cung điện tạo nên đội quân Vũ Lâm vốn về sau được chia làm 2 bộ phận là Tả – Hữu Vũ Lâm quân và Vũ Lâm quân cũng là đội quân túc vệ bảo vệ cung điện chính thức đầu tiên của nhà Đường
Trải theo thời gian thì cùng với sự đăng cơ của vợ Lý trị là Vũ Tắc Thiên (624-705) vốn trong 1 thời gian ngắn đã gián đoạn quốc tộ nhà Đường để lập nên nhà Vũ Chu thì quy mô lực lượng Vũ Lâm quân cũng được mở rộng để rồi sau khi hoàng tộc Lý thị đoạt lại được quyền hành cũng như tái lập nhà Đường sau cuộc chính biến Thần Long năm 705 thì lực lượng quân Vũ Lâm lại 1 lần nữa trở thành lực lượng quân túc vệ của nhà Đường
Dù vậy thì do bởi sự nhu nhược của Đường Trung Tông Lý Hiển (656-710) mà vợ là Vi hoàng hậu đã không chỉ dần để tay vào chuyện triều chính nhà Đường mà còn tệ hơn nữa là nuôi dã tâm được trở thành vị nữ chủ thứ 2 của nhà Đường hệt như bà má chồng Võ Tắc Thiên của mình đã làm và để làm được điều đó thì 1 trong các hoạt động cần thiết mà Vi hậu phải làm chính là nắm giữ được các lực lượng Vũ Lâm quân vốn sau đó đã được Vi gia nắm giữ khi các thành viên phe Vi hậu là Vi Bá, Vi Tuyền cùng Cao Tung trở thành chỉ huy Vũ Lâm quân
Việc Vi hậu dần học đòi làm Võ Tắc Thiên thứ 2 đã khiến phe tôn thất Lý Đường gồm cha con Tương vương Lý Đán (662-716) – Lý Long Cơ cùng em gái của Lý Đán là Thái Bình Công chúa (665-713) không yên lòng dẫn đến 2 bên sau đó đã đấu đá nhau để rồi vào ngày 3 tháng 7 năm 710, Lý Hiển đã đột ngột qua đời và khoảng trống quyền lực ngai vàng đã được người của phe Vi hậu lấp đầy bằng cách tôn em tai của An Lạc Công chúa Lý Khỏa Nhi (684-710) là Ôn vương Lý Trọng Mậu (695/698 – 714) làm người kế vị song sự sắp xếp này đã không lấy được lòng người nên tới ngày 21 cùng tháng thì phe của Tương vương Lý Đán – Lý Long Cơ cùng Thái Bình Công chúa đã tiến hành nổi dậy mà sử gọi là Cuộc chính biến Đường Long
Phe Lý Đán – Lý Long Cơ cùng Thái Bình Công chúa trước tiên đã tiến hành hạ sát các chỉ huy Vũ lâm quân là người của Vi hậu gồm Vi Tuyền, Vi Bá, Cao Tung…để nắm giữ lực lượng Vũ Lâm quân trước khi đánh thẳng vào trong cung, hạ sát 2 mẹ con Vi hậu – An Lạc công chúa Lý Khỏa Nhi và liên lụy cả tài nữ Chiêu dung Thượng Quan Uyển Nhi (664-710) trước khi kéo Lý Trọng Mậu xuống đài để thay vào đó bằng Tương vương Lý Đán tức Đường Duệ Tông
Cùng với cuộc chính biến Đường Long thành công thì 1 đội quân túc vệ mới đã được thiết lập để làm đối trọng với Vũ Lâm quân trước kia – Long Vũ quân vốn được cấu thành từ Vạn Kỵ Doanh cũ thời Trung Tông mà lý lịch Vạn Kỵ doanh lại được mở rộng từ Thiên Kỵ Doanh của Võ Tắc Thiên vốn cũng là Bách Kỵ doanh thời điểm trước khi Võ Tắc Thiên đăng cơ Vũ Chu hoàng đế song 2 đội quân này cũng khác biệt nhau về nhân sự khi mà nhân sự Vũ Lâm quân được tuyển mộ từ con em nhà quan lại thế gia trong khi nhân sự thời đầu của Long Vũ quân lại ngặt hơn khi chỉ lấy từ những người là hậu duệ hoàng thất để rồi sau 1 thời gian tồn tại thì những thành viên hoàng tộc thay vì gia nhập Long Vũ quân bấy giờ lại lười đi lính nên đã quay ra thuê người gia nhập Long Vũ quân thay họ dẫn đến kết quả về sau chất lượng Long Vũ quân từ chỗ nhỉnh hơn lại hạ xuống mức ngang cơ Vũ Lâm quân
Dù vậy thì lực lượng túc vệ nhà đường tới đây chưa phải là dừng khi mà sau chính biến Đường Long thì tuy Lý Đán làm vua nhưng Lý Long Cơ với cô ruột là Thái Bình Công chúa lại quay ra tranh đoạt quyền hành với nhau để rồi do phát ngán với việc phải thường can dự vào xung đột giữa thằng con thứ 3 của mình với nhỏ em ruột của mình nên vào năm 712 thì nhân khi trên trời có dị tượng thì Lý Đán đã nhường ngôi cho Lý Long Cơ để lên làm Thái Thượng hoàng với ý định là hi vọng việc mình truyền ngôi cho con trai lúc vẫn còn đang thở sẽ giải trừ được vấn đề xung đột nội bộ giữ Lý Long Cơ với Thái Bình Công chúa giữa lúc Lý Long Cơ thì nhảy lên làm vua vốn được biết tới trong sử là Đường Huyền Tông
Tuy vậy thì Lý Đán lại tính già hóa non khi mà dù đã trở thành Thái Thượng hoàng song mệnh lệnh từ Lý Đán vẫn còn có cân lượng hơn lời từ chính miệng Lý Long Cơ nên thành ra phe của Thái Bình Công chúa vẫn cứ dự vào đó đó để trsnh giành quyền lực với Lý Long Cơ để rồi sang mùa hè năm 713, Lý Long Cơ đã tiến hành cuộc chính biến Tiên Thiên làm thịt luôn toàn bộ phe của cô mình để độc chiếm quyền lực và sang năm 716 thì Lý Đán cũng băng hà nốt
Thời kỳ trị vì của Lý Long Cơ vốn có thể chia làm 3 giai đoạn là giai đoạn niên hiệu Tiên Thiên từ năm 712 tới năm 713 vốn được Lý Long Cơ tận dụng làm quãng thời gian để làm thịt bà cô Thái Bình Công chúa của mình, ổn định nội bộ; giai đoạn thứ 2 là đầu niên hiệu Khai Nguyên (712 -741) là thời kỳ trị vì anh minh dẫn đến bách tinh1no đủ để rồi từ cuối niên hiệu Khai Nguyên qua hết niên hiệu Thiên Bảo (742 -756) thì cùng với việc say đắm tuyệt sắc mỹ nữ Dương Ngọc Hoàn (719-756) dẫn đến việc trong cung đều lọt hết vào tay ngoại thích họ Dương trong khi ở ngoài thì các Tiết độ sứ từ chỗ chỉ là quan coi việc quân ở các châu biên viễn giáp giới lân bang đã dần tập trung quyền lực vào tay dẫn đến mâu thuẫn với ngoại thích họ Dương trong triều để rồi vào năm 755, tiết độ sứ 3 châu Hà Đông, Bình Lư, Phạm Dương gồm cả vùng Đông Bắc đất nhà Đường bấy giờ là An Lộc Sơn (703-757) vốn gốc người Hồ đã nổi dậy phất cờ phản Đường ở Phạm Dương, hình thành nên loạn An Sử vốn kéo dài tới tận năm 763 mới kết thúc
Với lực lượng hùng mạnh gồm chủ yếu là các chiến sỹ dị tộc được An Lộc Sơn ngấm ngầm tuyển mộ từ trước thì phản quân của An Lộc Sơn đã lần lượt tiến chiếm các kinh đô Lạc Dương với trường An của nhà Đường 1 cách dễ dàng để rồi sau khi chiếm được lưỡng kinh nhà đường thì vào năm 756, An Lộc Sơn đã xưng đế lập nên Đại Yên quốc
Trước việc bị An Lộc Sơn tấn công như chẻ tre thì Đường Huyền Tông đã phải bỏ chạy vào đất Thục để rồi trên đường bôn tẩu thì tại dịch trạm Mã Ngôi thuộc Hưng Bình tỉnh Thiểm Tây của Trung Quốc vào ngày 15 tháng 7 năm 756, binh sỹ túc vệ gồm cả lực lượng Long Vũ quân bấy giờ do tướng Trần Huyền Lễ thống suất đã tiến hành tru diệt Dương gia cũng như bức Đường Huyền Tông cho thắt cổ Dương Ngọc Hoàn để rồi sau đó dù được bô lão can ngăn thì Đường Huyền Tông vẫn quyết ý chạy vào đất Thục giữa lúc trưởng tử là thái tử Lý Hanh (711-762) thì tách bầy chạy lên Linh Vũ ở Ngân Xuyên thuộc Ninh Hạ của Trung Quốc để tới ngày 12 tháng 8 năm 756 thì đăng cơ trở thành Đường Túc Tông
Sau khi đăng cơ tại Linh Vũ thì vào năm 757, Lý Hanh đã lập riêng cho mình 1 đội cấm quân túc vệ khác là đội Thần Võ quân vốn là đội cấm quân thứ 3 được nhà Đường thành lập
Cùng với việc suy trị cuối thời Khai Nguyên thì biên giới nhà Đường vốn cũng phải chịu áp lực tấn công từ nhiều dị tộc mà 1 trong các thế lực dị tộc hung hãn nhất ở phía tây chính là thế lực người Tạng của Đế quốc Thổ Phiên a.k.a Đế quốc Thổ Phồn, Đế quốc Tạng do Nhã Luân vương triều a.k.a vương triều Yarlung cai trị
Việc tấn công cướp bóc thường niên của người Thổ Phiên vào khu vực Tích Thạch quân mà nay là châu tự trị Hải Nam của người Tạng vào mùa thu hoạch lúa đã khiến cho người xung quanh ngán ngẩm ví von vùng này là ruộng lúa mạch của người Tạng để cho người Tạng có thể cứ canh tới mùa lúa là tự do tùy ý xua lính tới gặt lúa nhà đường dễ dàng như đi mua hàng ngoài chợ (Thổ Phiên Mạch Tráng)
Trước thực trạng người Tạng thường hay cướp lúa vùng Tích Thạch quân thì sau khi tới làm phó Tiết độ sứ vùng Lũng Hữu vốn có trị sở tại Hải Đông thuộc tỉnh Thanh Hải ngày nay từ năm 747 dưới quyền của Tiết độ sứ Vương Trung Tự thì danh tướng Kha Thư Hàn người gốc Đột Quyết sau khi nghiên cứu lịch trình cướp lúa định kỳ của dân Thổ Phiên đã lập ra cái bẫy đập cho người Thổ Phiên tởn trò ăn cướp lúa mọc trên đất người khác bằng việc phái 2 thuộc cấp là Vương Nan Đắc cùng Dương Cảnh Huy đem quân mai phục gần Tích Thạch quân đợi khi quân Thổ Phiên quen thói tới cướp lúa thì Kha Thư Hàn bất đồ từ trong thành đánh xốc ra khiến cho đám lính Thổ Phiên tới cướp lúa quen thói không kịp phòng bị sẵn phải tháo chạy và lọt vào ổ phục kích của 2 người Vương Nan Đắc – Dương Cảnh Huy dẫn đến việc sau cùng người Thổ Phiên từ bỏ hoạt động ăn chực lúa định kỳ từ lãnh thổ nhà Đường
Chiến công đánh giặc cướp lúa Thổ Phiên của Kha Thư Hàn sau đó cũng được 1 vị quan trấn thủ biên giới tây bắc thời Vãn Đường là Tây bỉ nhân sáng tác và lưu truyền thành bài Kha Thư Ca hừng hực ngạo khí: Bắc Đẩu Thất Tinh cao, Kha Thư dạ đới đao, Chí kim khuy mục mã, Bất cảm quá Lâm Thao /Bắc Đẩu bảy ngôi cao, Kha Thư tối vác dao, Đến nay phường giữ ngựa, Không dám vượt Lâm Thao/ Bắc Đẩu trên trời cao, Ca Thư xách bảo đao, tới nay ngựa du mục, hết dám ghé Lâm Thao
Dù chấm dứt được trò cướp lúa của bọn Thổ Phiên Mạch Tráng song không có nghĩa là chấm dứt hoàn toàn cả các cuộc tấn công đánh phá của người Thổ Phiên nên để có thể đảm bảo việc phòng thủ khu vực Lũng Hữu chống lại các cuộc lấn cướp tiếp theo của người Thổ Phiên thì Kha Thư Hàn tại Ma Hoàn Xuyên ở phía tây Lâm Thao mà nay thuộc huyện Lâm Đàm tại châu tự trị Cam Nam của người Tạng đã cho lập đội quân Thần Sách trấn giữ biên ải chống lại Thổ Phiên và đó cũng là nguồn gốc bất thường của đội quân túc vệ duy nhất của nhà Đường là được lập ra bởi 1 viên tướng vùng biên trên vùng biên viễn rẻo cao với mục đích ban đầu là ngăn chặn các đợt xâm nhập của ngoại tộc vốn khác biệt với 4 đội quân túc vệ Vũ Lâm, Long Vũ, Thần Vũ, Thần Vệ là được người trong hoàng tộc như vua hay thái tử lập ra mới mục đích tranh đoạt quyền hành
Tuy vậy thì Thần Sách quân không phải là đội quân biên viễn duy nhất được lập ra để đánh nhau với ngoại tộc mà bên cạnh Thần Sách quân thì nhà Đường bấy giờ còn có 7 đạo quân cấp địa phương khác củng được lập ra là Ningbian, Weisheng, Jintian, Wuning (Vũ Ninh?), Yaowu, Zhenwei (Chấn Uy?), Tiancheng vốn hợp với Thần Sách ra 8 đạo quân mà trùng hợp là vùng Lũng Hữu khi đó cũng có 8 quân trấn
Cùng với chiến thắng vẻ vang trước người Thổ Phiên thì Kha Thư Hàn sau đó đã được đều về phía đông trấn giữ Đồng Quan nằm ở giữa 3 tỉnh Sơn Tây, Thiểm Tây cùng Hà Nam cũng như giữa Lạc Dương với Trường An với địa thế nam giáp Tần Lĩnh, Đông nhìn Hoa Sơn, bắc liền Vị hà dẫn đến phản quân An Sử do Thôi Càn Hựu chỉ huy bị kẹt dưới chân cửa quan trong khi hậu cứ Phạm Dương của phản quân An Sử bị các lực lượng trung thành với nhà Đường do các tướng Quách Tử Nghi cùng Lý Quang Bật uy hiếp
Mọi chuyện có thể sau cùng sẽ kết thúc bằng thắng lợi nhanh chóng của nhà Đường nếu không tại vì Đường Huyền Tông vì theo lời xàm tấu của của Dương Quốc Trung đã bức Kha Thư Hàn đem toàn quân trấn giữ Đồng Quan ra ngoài ải giao chiến với phản quân An Sử dẫn đến bị trúng mai phục, toàn bộ thủ quân Đồng Quan của nhà Đường bị thua tan nát trong khi Kha Thư Hàn bị bắt sống
Tuy là Kha Thư Hàn đã được triệu hồi về Đồng Quan song đạo quân Thần Sách vẫn được lưu lại trấn giữ biên tây với việc bộ tướng của Kha Thư Hàn là Thao Dương Thái thú Thành Như Cầu trước khi Kha Thư Hàn về đông đã được bổ nhiệm làm Thần Sách quân sứ, nắm toàn bộ việc binh để rồi trong chiến loạn An Sử thì thì Thành Như Cầu đã phái thuộc cấp Vệ Bá Ngọc đem quân vào Trung Nguyên hộ giá triều đình
Khi lực lượng của 9 viên Tiết Độ sứ Sóc Phương Quách Tử Nghi, Hà Đông Lý Quang Bật, Quan Nội Vương Tư Lễ, Trấn Tây – Bắc Đình Lý Tư Nghiệp, Trịnh Sát Lý Quảng Tông, Hà Nam Thôi Quảng Viễn, Hoạt châu Lý Thúc Dự, Hoài Tây Lỗ Linh cùng Hưng Bình Lý Hoán bị 1 thủ lĩnh chủ chốt khác của phản quân An Sử là Sử Tư Minh (703-761) đánh bại ở trận đại chiến Nghiệp Thành (tháng 9 năm 758 – tháng 3 năm 759) thì đội quân Thần Sách tại Trung Nguyên do Vệ Bá Ngọc chỉ huy đã phải lui về Thiểm Châu để làm quân tuyến hậu bị thứ 2 của nhà đường giữa lúc căn cứ chính của Thần Sách quân ở Lâm Thao lúc này cũng bị quân Thổ Phiên nhân lúc nhà Đường rút hết quân đội chủ lực về đông để đánh nhau với quân Đại Yên tiến lên chiếm giữ khiến cho cánh quân Thần Sách của Vệ Bá Ngọc rơi vào tình thế vô gia cư để rồi sau đó thì triều đình đã hợp pháp hóa việc lấy cánh quân Thần Sách mà Vệ Bá Ngọc mang về đông làm đạo quân Thần Sách căn bản để phát triển lực lượng Thần Sách mà sau này góp nhiều tai tiếng trong việc lũng đoạn chính trường nhà Đường về sau
Vào năm 757, Quách Anh Nghệ được cử làm Lũng Hữu Tiết độ sứ vốn sau đó cũng lãnh cả chức vụ Thần Sách quân sứ và việc này đã dẫn đến sự kiện chuyển giao quyền lực chỉ huy đội Thần Sách quân từ tay của Vệ Bá Ngọc sang qua tay Quách Anh Nghệ để rồi thông qua cuộc chuyển giao binh quyền này giữa Vệ Bá Ngọc với Quách Anh Nghệ mà hoạn quan Ngư Triều Ân (722-770) bấy giờ đang giữ chức Quán Quân Dung Sứ đã nắm được quyền kiểm soát đội Thần Sách quân và Thần Sách quân bước đầu trở thành công cụ để hoạn quan lũng đoạn triều chính Đường triều
Ngày 14 tháng 5 năm 762, vợ Túc Tông Lý Hanh là Trương Hoàng Hậu cùng đồng minh là Việt vương Lý Hệ với dư đảng tuyển 200 tử sỹ giả làm hoạn quan mật phục trong cung rồi cho mời trưởng tử của Lý Hanh là Quảng Bình quận vương Lý Thục a.k.a Lý Dự (726-779) vào cung làm thịt để rồi do được các hoạn quan bất mãn với phe Trương Hoàng hậu bật mí trước cơ mật về âm mưu của Trương hoàng hậu mà Lý Thục đã thừa thế đem giáp sỹ là quân Xạ Sanh xông vào cung tóm gọn Trương Hoàng Hậu cùng Việt vương Lý Hệ, tiễu trừ phe Trương Hoàng hậu, đảm bảo hậu lộ cho mình trước khi sang ngày 16 cùng tháng thì Lý Thục đã tức vị Đường Đại Tông sau khi ông già Lý Hanh qua đời
Việc Xạ Sanh quân lập công mang về hoàng vị cho Lý Dự đã đảm bảo cho họ 1 vị trí trong hàng ngũ Cấm quân túc vệ nhà Đường để rồi tới năm Trinh Nguyên thứ 3 thời con trai Đường Đức Tông Lý Quát của Lý Thục thì Xạ Sanh quân được cải danh thành Thần Uy quân
Cùng với việc Lý Thục đăng cơ thì An Sử chi loạn nổ ra từ thời ông nội Lý Long Cơ tới đây cũng hoàn toàn chấm dứt vào năm 763 khi hoàng đế cuối cùng của Đại Yên là trưởng tử Sử Triều Nghĩa của Sử Tư Minh cùng đường tự vẫn trong khu rừng ở sách Ôn Tuyền cạnh thành Thạch Đầu thuộc Đường Sơn, Hà Bắc ngày nay
Dù vậy thì không lâu sau khi bình định xong loạn An Sử thì Lý Thục phải đối với họa xâm lược của quân Thổ Phiên khi mà vào mùa thu năm 763, đại binh Thổ Phiên ào ạt khí thế tấn công vào các châu biên giới phía tây vốn đang trống rỗng quân trấn giữ buộc Lý Thục phải vội cử danh tướng Quách Tử Nghi cùng trưởng tử Lý Quát (742-805) của mình thống suất 200,000 binh tới Hàm Dương cự chiến song do thế quân Thổ Phiên quá dữ nên Quách Tử Nghi (697-781) đành phải cử người về triều xin viện binh nhưng bị cừu nhân là Trình Nguyên Chấn không duyệt đành phải đơn độc tác chiến với người Thổ Phiên với kết quả là không chỉ quân Thổ Phiên đánh cho lính Đường thua luôn vài trận mà còn càng lúc càng tiến gần kinh sư Trường An buộc Lý Thục vào ngày 16 tháng 11 năm 763 phải bỏ kinh bôn tẩu về Thiểm châu ở phía tây Tam Môn Hạp cuua3 tỉnh Hà Nam ngày nay giữa lúc trong kinh thì hết 1 số thân vương theo Phong vương Lý Củng định làm phản bằng cách đón quân Thổ Phiên vào nhưng không thành để rồi khi người Thổ Phiên vào được thì họ lại lập Quảng Vũ vương Lý Thừa Hoành làm vua bù nhìn của nhà Đường tại Trường An
Nhân cơ hội Lý Thục bôn tẩu về Thiểm Châu thì hoạn quan Ngư Triều Ân sau khi thôn tính được binh quyền Thần Sách quân và đóng ở Biện Châu đã vội mang cả đội Thần Sách quân gồm hơn vạn quân cũng như các đội quân khác từng trấn biên tây bị gọi về đông giao chiến ở loạn An Sử là Hà Tây quân, Lũng Hữu binh, An Tây – Bắc Đình quân tới Hoa Âm cứu giá để rồi sau đó thì việc Ngư Triều Ân nhiệt tình mang hết các đạo quân cũ ở biên tây ra Hoa Âm hộ giá đã mở ra con đường quan lộ rộng mở cho Ngư Triều Ân
Cùng với việc được Ngư Triều Ân hộ giá tại Hoa Âm thì các Tiết độ sứ nhà đường cũng mang quân binh lực các nơi về hội quân chống Thổ Phiên để rồi do bởi hành động nghi binh của Phó Nguyên soái Quách Tử Nghi cũng như việc nhà đương tập hợp binh lực Tiết độ sứ các phương mà người Thổ Phiên sau 1 thời gian lưu trú Trường An đã phải rút khỏi thành này vào ngày 30 tháng 11 năm 763 để cho Lý Thục sau đó với sự hộ tống từ Ngư Triều Ân cùng các đội quân dưới quyền mà nhất là đội tinh binh Thần Sách quân đã quay lại yên vị ở Trường An
Do bởi công lao tái tạo của Ngư Triều Ân mà Lý Thục đã cho Ngư Triều Ân làm Thiên hạ Quán quân dung, Tuyên úy, Xử trí sứ cũng như cho làm chỉ huy quân Thần Sách trong khi Thần Sách quân vì có công tới hộ giá cũng được chuyển biên chế từ tinh binh địa phương vào hàng ngũ cấm quân túc vệ triều đình, sánh ngang vai với các đạo Vũ Lâm, Long Vũ, Thần Vũ, Xạ Sanh a.k.a Thần Uy quân về sau
Cùng với việc được liệt vào hàng ngũ cấm quân thì quy mô Thần Sách quân cũng bắt đầu được mở rộng khi mà do được hưởng chế độ đãi ngộ tốt hơn nên binh sỹ các đội quân khác bắt đầu tìm cách để để được điều chuyển gia nhập vào hàng ngũ Thần Sách quân để rồi vào thời điểm Lý Quát lên tức vị ông già Lý Thục vào ngày 12 tháng 6 năm 779 thì quân số Thần Sách quân đã chạm mốc 150,000 – 180,000 quân biến đạo quân này đạo quân chủ lực của cả Trường An lẫn khu vực Quan Trung
Vào thời gian đầu sau khi trở thành đội quân túc vệ bảo vệ hoàng thượng thì Thần Sách quân vẫn giữ được đặc tính của mình là 1 đội quân chiến đấu chuyên nghiệp thay vì làm cảnh như bọn quân Vũ Lâm, Long Vũ, Thần Vũ, Thần Uy với việc đội quân này vào thời Đường Đức Tông Lý Quát đã tham gia chiến dịch chống lại phản quân Đại Tần của Chu Thử (743-784) ở sự biến Phụng Thiên (tháng 10 năm 783 – tháng 7 năm 784) trong loạn Tứ Trấn khi binh sỹ Kinh Nguyên thuộc Bình Lương tại Cam Túc dưới sự chỉ huy của tiết độ sứ Diệu Lệnh Ngôn lúc ghé ngang qua Trường An trên đường tới giải vây cho Tương Thành ở Hà Nam vốn đang bị 1 tiết độ sứ chống đường là Hoài Tây Tiết độ sứ Lý Hy Liệt vây ngặt thay vì về đông đánh nhau với Lý Hy Liệt thì do bị bạc đãi đã quay giáo sang đánh thẳng vào Trường An, tôn Chu Thử làm Đại Tần đế cũng như buộc Lý Quát phải học theo cha ông Lý Thục – Lý Long Cơ khi phải bỏ kinh thành trốn về Phụng Thiên thuộc Thiểm Tây trước khi Chu Thử sau khi yên vị Trường An đã xua quân tới công Phụng thiên nhằm bắt Lý Quát nhưng không thành
Ngoài Chu Thử trực tiếp nổi dậy phản Đường và bọn tứ trấn bất phục Đường trước đó đã xưng vương vào năm 782 gồm Kì vương là Lư Long Tiết độ sứ Chu Thao (746-785) – em trai của Đại Tần đế Chu Thử, Ngụy vương Ngụy Bác Tiết độ sứ Điền Duyệt (751-784), Triệu vương Thành Đức Tiết độ sứ Vương Vũ Tuấn a.k.a Một Nặc Hàn (735-801) gốc Khiết Đan, Tề vương Tri Thanh Tiết độ sứ Lý Nạp (758-792) thì sự biến Phụng Thiên còn có sự góp vui của vài thế lực địa phương chống Đường khác là Hoài Tây Tiết độ sứ Lý Hi Liệt tự lập làm Sở Đế năm 784, Sóc Phương Tiết độ sứ Lý Hoài Quang (729-785) gốc Mạt Hạt
Mặc cho 1 đám quần hùng kẻ xưng vương, người xưng đế cùng chống lại mình thì triều đình trung ương nhà Đường sau cơn nguy cấp ban đầu đã dần quy tụ các lực lượng còn trung thành với mình khuất phục hoặc tiêu diệt dần các thế lực chống mình để rồi trong cuộc sự biến Phụng Thiên này thì Thần Sách quân cũng đã góp chút sức mọn để bảo vệ nhà Đường với Thần Sách binh do chỉ huy sứ Lý Thịnh chỉ huy đã lần lượt lăn lộn ở các chiến trường Nguỵ Bác với Điền Duyệt, chiến trường Tri Thanh với Lý Nạp, chiến trường Lư Long với Chu Thao cũng như chiến trường Sóc Phương với Lý Hoài Quang để rồi với công lao hãn mã của mình thì Đường Đức Tông vào cuối năm 786 đã thăng 2 đội Tả hữu Thần sách quân làm Điện Tiền Tả hữu sanh quân và giao nó cho các hoạn quan nắm giữ
Cũng từ thời điểm trên mà quân Thần Sách từ nhiệm vụ ban đầu là bảo vệ quốc thổ, bảo vệ thiên tử lẫn triều đình để rồi sau 1 thời gian lại bị biến chất thành những kẻ buôn vua như đội cận vệ Praetoria của La Mã, đội quân Tam Phủ của họ Trịnh hay đội quân Janissary của Ottoman dẫn đến tình trạng từ 1 đội ưu binh ngày nào mà giờ đây Thần sách binh đã bước vào con đường trở thành đội kiêu binh có tiếng và ăn hại, chuyên nghề phế lập vương vị, tham nhũng
Việc Đường Đức Tông vào cuối đời tin dùng hoạn quan cũng như giao binh quyền Thần Sách quân cho hoạn quan đã tạo cơ hội cho hoạn quan không chỉ can chính triều cương Đường triều mà còn trao cho hội bán nam bán nữ này quyền phế lập các hoàng đế Lý thị tùy theo ý thích của họ để rồi nhận ra được tầm quan trọng của công cụ Thần Sách quân trong tay hoạn quan nên Vương Thúc Văn khi tiến hành cuộc Vĩnh Trinh Duy Tân thời Đường Thuận Tông Lý Tụng (761 – 806) nhằm để đoạt lại quyền hành cho vua với sỹ phu đã cố tước quyền chỉ huy Thần Sách quân từ tay hoạn quan song không thành dẫn đến việc sau cùng thì hoạn quan với Thần Sách quân trong tay đã ép Lý Tụng thoái vị nhường ngôi cho con trai Lý Thuần (778 – 820) tức vị làm Đường Hiến Tông trong khi bọn Vương Thúc Văn 8 người tiến hành Vĩnh Trinh Duy Tân đều lần lượt bị triều đình do hoạn quan lũng đoạn mổ xẻ dẫn đến sự gọi sự kiện trên là sự kiện Hai Vương tám Tư Mã
Sau khi Đường Hiến Tông Lý Thuần bị hoạn quan Trần Hoằng Chí hạ độc thủ vào năm 820 thì con trai là Lý Hằng (795-824) đã kế vị cha để trở thành Đường Mục Tông để rồi tới 824 thì Lý Hằng qua đời, ngai vàng được trao lại cho trưởng tử là Lý Đam a.k.a Đường Kính Tông (809-827) vốn chỉ có hơn chứ không kém ông già Lý Hằng về các khoản ăn chơi thay vì phải trị quốc lao khổ như mấy ông tổ Lý Uyên, Lý Thế Dân…và việc Lý Đam ăn chơi đã tạo cơ hội cho những kẻ dã tâm nghấp nghé cơ hội ngồi vào ngai vàng của họ Lý với kẻ đó chính là bọn thầy bói Tô Huyền Minh cùng Nhiễm Phường cung nhân Trương Thiều
Tháng 5 năm 824, lợi dụng hôn quân Kính Tông suốt ngày ham mê túc cầu, thanh sắc, đàn đúm mà bỏ bê chính sự mà Nhiễm Phường cung nhân Trương Thiều đã câu kết với thầy bói Tô Huyền Minh chiêu tập loạn đảng hàng trăm người đánh úp hoàng cung, tiến vào mở tiệc trong cung Thanh Tư buộc Đường Kính Tông trong lúc hoảng loạn đã chạy sang nương náu ở doanh Tả quân Thần Sách và được Thần Sách Trung úy là Hà Trung nghênh đón
Tuy các chỉ huy quân Thần sách hay cấu kết với hoạn quan làm bậy khiến cho chất lượng đội quân dần đi xuống nhưng mà đội Thần Sách quân cũng không hoàn toàn nát mà vẫn còn duy trì sức chiến đấu nhất định, nhất là trước các nhóm loạn đảng ô hợp
Sau khi đón rước tôn nhan Đường Kính Tông thì Thần Sách quân đã cử đại tướng là Khang Nghệ Toàn mang binh tiến vào cung tiêu diệt loạn đảng với kết quả là Khang Nghệ Toàn sau đó được cho làm Phu Phường Tiết độ sứ
Tuy vậy thì sau sự việc đó thì Đường Kính Tông vẫn ăn chơi như cũ để rồi chơi không vui lại sinh ra cộc tính đánh đập bọn chơi chungvới mình, từ hoạn quan tới lực sỹ, không tha 1 ai dẫn đến sau cùng rước vạ vào thân khi vào ngày 9 tháng 1 năm 827 thì bọn hoạn quan nhân lúc Đường Kính Tông ở trong nhà xí đã ám toán Đường Kính Tông để lập em trai của Đường Kính Tông là Lý Hàm (809-840) làm tân đế tức Đường Văn Tông
Dưới thời Đường Văn Tông thì ngoài sự kiện Ngưu Lý Đảng tranh là cuộc tranh chấp quyền lực nội bộ quan lại gồm 2 phe lớn đấu đá nhau là Ngưu đảng của Ngưu Tăng Nhụ, Lý Tông Mẫn đại diện cho giới quan lại thăng tiến qua khoa cử với Lý đảng do Lý Đức Dụ cùng Lý Cát Phủ dẫn dắt của giới quan lại thăng tiến nhờ vào xuất thân gốc gác sỹ tộc thì còn có sự biến Cam Lộ ngày 14 tháng 12 năm 835 mà tại sự biến này thì bọn đại thần Lý Huấn cùng Trịnh Chú dù được sự hậu thuẫn từ Đường Văn Tông để tiến hành đấu tranh để giành lại quyền lực triều đình từ tay bọn hoạn quan với cao trào sự biến chính là cuộc loạn chiến tại trong hoàng cung nhà Đường giữa quân Kim Ngô vệ của Lý Huấn với đại thần và lực lượng Thần Sách quân của hoạn quan với kết quả sau cùng là Thần Sách quân do các hoạn quan chỉ huy đã không chỉ làm gỏi quân Kim Ngô vệ cùng các đại thần chống đối mà còn nhân cơ hội ra ngoài hoàng cung để truy bắt các thủ lĩnh còn sót của phe đại thần chống đối để cướp bóc giết người trong kinh sư Trường An
Thất bại trong sự biến Cam Lộ cũng đẩy Đường Văn Tông vào thế trở thành vua bù nhìn tới mức Đường Văn Tông từng thẳng thắn than thở với đại học sỹ Chu Trì về việc đem so Đường Văn Tông với mấy vua vong quốc như Chu Noãn Vương (335 TCN – 256 TCN) của nhà Đông Chu vào thời Chiến Quốc cùng Hán Hiến Đế Lưu Hiệp (181-234) của Đông Hán thì Đường Văn Tông không bằng mấy ông vong quốc chủ kia vì mấy vua nhà Đông Chu với Đông Hán kia bị quyền thần bức hiếp trong khi Đường Văn Tông lại bị chính đám nô tài hầu hạ mình ăn hiếp
Năm 840, Đường Văn Tông qua đời và được kế vị bởi em trai thứ 5 của mình là Đường Vũ Tông Lý Viêm (814-846) song khác với 2 ông anh trai vốn kẻ thì ham chơi, người lại bất lực thì Đường Vũ Tông với tính cách mạnh mẽ thì sau khi lên ngôi đã tiến hành hoạn quan Cừu Sĩ Lương vốn là 1 trong những nhân vật chủ chốt phe hoạn quan ở Cam Lộ chi biến để rồi không dừng lại ở đó khi mà Đường Vũ Tông cũng đánh bại luôn vài phương trấn chống đối ở trong quốc thổ lẫn quân Hồi Cốt xâm lược ngoài biên
Song song đó thì Đường Vũ Tông cũng tiến hành chấn chỉnh triều cương dưới sự phò tá của năng thần là tể tướng Lý Đức Dụ dẫn đến chính trị có chút khởi sắc được sử gọi là Hội Xương Trung Hưng, tạo tiền đề cho người kế vị là Tuyên Tông Lý Thầm phát dương quang đại
Dù vậy thì chỗ tiếc nhất của Đường Vũ Tông chính là bài học sử dụng đan dược đã lấy đi không ít tính mạng các vua Đường trước thời Đường Vũ Tông song Đường Vũ Tông vẫn cứ tin dùng thuốc kim thạch dẫn đến chết uổng mạng vào ngày 22 tháng 4 năm 846 để rồi do căm hận việc bị Đường Vũ Tông chèn ép lúc còn tại vị nên hoạn quan đã quyết định tước bỏ quyền kế vị của bọn con trai Đường Vũ Tông để trao vào tay 1 ứng viên mà họ cho quá ngốc để cai trị vốn là cơ hội cho hoạn quan lộng hành với người được chọn lại là Thập tam hoàng tử Lý Thầm (810-859) của Đường Hiến Tông nhưng xui cho lũ thái giám khi họ đặt cược nhầm ô khi mà tuy dưới các thời vua trước mà đặc biệt là thời Đường Vũ Tông thì Lý Thầm lại tỏ vẻ là người nhút nhát, ít nói tới mức còn bị cho là thần kinh nhưng màn diễn kịch giả si bất điên này của Lý Thầm lại khiến cho mọi người tin sái cả cổ dẫn đến bọn hoạn quan trao nhầm ngai vàng vào tay 1 thành viên hoàng tộc nhà Đường có tính cách mạnh mẽ không kém tiên đế Đường Vũ Tông để rồi sau khi đăng vị trở thành Đường Tuyên Tông thì Lý Thầm đã không chỉ để lộ bộ mặt thật là 1 vị vua minh mẫn
Việc Lý Thầm trở thành vua Đường về lý mà nói cũng có phần can dự của Thần Sách quân khi mà Thần Sách quân Trung úy Mã Nguyên Chí đã ủng lập Lý Thầm làm đế để rồi khác với Cung Tâm Kế của TVB sau khi đăng cơ thì Đường Tuyên Tông đã hậu đãi Mã Nguyên Chí tới mức ban cho Mã Nguyên Chí bảo vật Thông Thiên Bảo Đới vì đã tỏ ra tận tụy với mình
Thời kỳ trị vì của Đường Tuyên Tông cũng chứng kiến cả việc đại địch thủ Đế quốc Thổ Phiên sau nhiều năm uy hiếp biên cảnh phía tây đã bị diệt vong vào năm 842 và cũng như bọn cháu họ Đường Văn Tông, Đường Vũ Tông vốn gọi Lý Thầm là Quang thúc thì Lý Thầm sau khi chứng kiến việc hoạn quan lộng hành nhiều năm cũng đã nuôi ý định tru diệt hoạn quan tới mức từng đem việc đó ra bàn với bọn triều thần gồm Vi Áo cùng tể tướng Lệnh Hồ Đào để rồi khi biết chuyện thì hoạn quan cực kỳ oán hận đại thần và mâu thuẫn 2 bên đã kéo dài tận về sau
Tuy là thời kỳ của Tuyên Tông thì nhà Đường lấy lại phần nào hào quang ngày trước tới mức Đường Tuyên Tông được nhân sỹ đương thời ca ngợi là phiên bản thu nhỏ của Lý Thế Dân (Tiểu Thái Tông) song vị Thái Tông phiên bản nhỏ này cũng phạm sai lầm như cháu họ Đường Vũ Tông của mình khi mà cũng chết phí mạng vì ba cái phương dược của mấy tay đạo sỹ dạo vào năm 859 dẫn đến nhà Đường đi đứt nốt cơ hội cuối cùng để phục hưng
Sau khi Đường Tuyên Tông qua đời thì trưởng tử Lý Thôi (833-873) đã lên kế vị làm Đường Ý Tông song do chỉ là kẻ ăn chơi nên thời kỳ trị vì của Đường Ý Tông lại chứng kiến chiến tranh với lân bang gồm Nam Chiếu cùng các cuộc binh biến đề ba cho khởi nghĩa Hoàng Sào thời gian là cuộc nổi dậy của Cừu Phủ ở Chiết Đông và binh biến của lính Từ Châu do Bàng Huân khiến triều đình buộc hải dùng đến quân các ngoại tộc phụ thuộc Đường mà chủ yếu là lình người Sa Đà gốc Tây Đột Quyết để đàn áp
Năm 873, Đường Ý Tông qua đời và được kế vị bởi ngũ thứ tử là Đường Hy Tông Lý Huyên (862-888) để rồi sau khi đăng cơ thì Lý Huyên đã phải sớm đối mặt với các cuộc khởi nghĩa của Vương Tiên Chi và sau đó thì nguy hiểm hơn cả là cuộc khởi nghĩa do Hoàng Sào (835-884) người Sơn Đông phát động từ năm 875 tới năm 884
Sau thời gian tiến binh xuống miền nam thì vào năm 879, Hoàng Sào đã chuyển quân bắc tiến trực tiếp uy hiếp Trung Nguyên của nhà Đường để rồi tới giữa năm 880 thì tuy nhà Đường có lập phòng tuyến tại sông Ân Thủy song do mâu thuẫn nội bộ nên phòng tuyến Ân Thủy đã không đánh mà tự tan khiến cho Hoàng Sào dễ dàng tiến lên chiếm lấy Lạc Dương trước khi ngoặt về Trường An ở phía tây
Tuy được các triều thần khuyên nên học theo Đường Huyền Tông thuở trước là trốn tới Tây Xuyên nhưng Lý Huyên đã quyết đánh canh bạc cuối là điều Trương Thừa Phạm mang Thần Sách quân tới hiệp trợ cùng Thái Ninh Tiết độ sứ trấn giữ Đồng Quan để ngăn Hoàng Sào lọt vào Quan Trung song lúc này thì sau nhiều năm bị sử dụng sai mục đích từ trở thành những bảo mẫu chơi cùng các hôn quân lẫn bị điều động đi xây cất cung điện thì Thần Sách quân lúc này đã hoàn toàn bị băng hoại sức chiến đấu khi mà binh sỹ Thần Sách quân sau nhiều năm ít bị điều ra trận mạc đã bị nhược hóa khi vào giai đoạn cuối thì nhân sự đội Thần Sách quân là con em nhà phố chợ đan xen vương tôn công tử thế gia trói gà không chặt nói chi tới việc ra sa trường đánh giết ác liệt để rồi tại mặt trận Đồng Quan thì do tác chiến lâu ngày bị đói nên quân của Tề Khắc Nhượng sớm tan rã trước và không chỉ vậy khi mà họ còn phá nát thung lũng Cấm Khanh được đặt đầy rào chông nhằm tạo thành vành đai phòng thủ cho Đồng Quan để rồi với việc rào chông ở Cấm Khanh được thu dọn bởi chính nội bộ quân Đường thì nghĩa quân Hoàng Sào đã kéo tới chân thành Đồng Quan dứt điểm nốt đạo quân Thần Sách của Trương Thừa Phạm trước khi kéo vào Trường An ngày 8 tháng 1 năm 881 để sang ngày 16 cùng tháng thì lập nên chính quyền Đại Tề
Cũng trong ngày ngày 8 tháng 1 năm 881 thì Lý Huyên cùng hoạn quan Điền Lệnh Tư đã chạy vào Tây Xuyên để rồi tại đó thì Điền Lệnh Tư đã chiêu mộ nhân sự tái lập Thần Sách quân song ngay cả với nhân sự mới mộ thì Thần Sách quân chỉ còn giữ được mác ngoài oai phong thay vì chất lượng khả năng thực chiến dẫn đến dù vào năm 884 thì loạn Hoàng Sào được bình định và Lý Huyên quay lại Trường An song tới năm 886 thì do mâu thuẫn với Điền Lệnh Tư nên 2 tiết độ sứ là Hà Trung Tiết độ sứ Vương Trọng Vinh cùng Hà Đông Tiết độ sứ Lý Khắc Dụng (856-908) người Sa Đà đã đem quân tiến vào đánh nhau cùng quân Thần Sách của Điền Lệnh Tư với kết quả là Thần Sách quân đại bại buộc họ Điền kia phải đưa Lý Nguyên chạy tới Hưng Nguyên thuộc Hán Trung ở Thiểm Tây để rồi Điền Lệnh Tư sau đó đã từ chức Tả Thần Sách Trung úy vào giao lại cho 1 hoạn quan khác là Dương Phục Cung trước khi lần nữa trốn vào Tây Xuyên
Năm 888, Lý Huyên qua đời và được kế vị bởi em trai là Lý Diệp (867-904) vốn sau khi tức vị thì là Đường Chiêu Tông để rồi sau nhiều biến cố thì Tể tướng (Đổng bình chương sự) bấy giờ là Thôi Dận (854-904) do căm hận thế lực hoạn quan lũng đoạn triều chánh hệt như triều sỹ lúc trước nên đã tìm cách kết minh với Tuyên Vũ Tiết độ sứ Chu Ôn a.k.a Chu Toàn Trung để cho Chu Toàn Trung làm ngoại viện cho mình
Động thái liên thủ với Chu Toàn Trung ở Biện lương của Thôi Dận đã đánh động các hoạn quan nắm quyền chỉ huy quân Thần Sách là Tả quân Trung úy Lưu Quý Thuật cùng Hữu cung trung úy Vương Trọng Tiên khiến bọn này động thủ vào năm 900 khi tiến hành bức ép Đường Chiêu Tông nhường ngôi cho trưởng tử của mình là Lý Dụ để rồi thỉ Thôi Dận với Chu Toàn Trung đã tiến hành đối phó bằng cách thuyết phục thuộc cấp Lưu Quý Thuật là Tả thần Sách chỉu huy sứ Tôn Đức Chiêu tiến hành quay mũi giáo phản biển vào mùa xuân năm 901
Dù vậy thì sau khi bọn Lưu Quý Thuật với Vương Trọng Tiên bị diệt trừ thì binh quyền thần Sách quân lại rơi vào tay bọn hoạn quan Hàn Toàn Hối cùng Trương Ngạn Hoằng
Tránh vỏ dưa gặp vỏ dừa, Thôi Dận để tuyệt đường sống của Thần Sách quân trong tay hoạn quan đã quyết định đánh vào kinh tế của của đạo quân là quyền độc quyền mua bán men rượu của quân đội song do lo sợ việc này của Thôi Dận có thể ảnh hưởng tới mình nên Phượng Tường Tiết độ sứ Lý Mậu Trinh ở phía tây Trường An đã lên tiếng phản đối và nhân việc này thì bọn Hàn Toàn Hối – Trương Ngạn Hoằng Dận đã liên minh với Phượng Tường tiết độ sứ Lý Mậu Trinh để làm đối trọng với đồng minh Chu Toàn Trung ở Biện Lương phía đông của Thôi Dận
Sau khi việc Thôi Dận bí mật bàn bạc với Đường Chiêu Tông chuyện đồ sát lọt tới tai hoạn quan thông quan đám cung nữ nội gián thì sang mùa đông cùng năm, các hoạn quan đã bức Đường Chiêu Tông phải dời đến chỗ đồng minh Lý Mậu Trinh của họ tại Phượng Tường song họ lại sai lầm khi để lại Thôi Dận với Tôn Đức Chiêu vốn trước hành động trên của hoạn quan đã gọi Chu Toàn Trung mang quân vào kinh cứu giá
Chu Toàn Trung sau đó đã cho quân vây hãm đại doanh Phượng Tường của Lý Mậu Trinh khiến cho Lý Mậu Trinh cùng đường đành giết các hoạn quan liên minh với mình cũng như xin Đường Chiêu Tông cho phục quan tước của Thôi Dận vốn trước đó bị các hoạn quan ép buộc phế bỏ nhằm làm hòa với không chỉ Thôi Dận mà còn cả Chu Toàn Trung với kết quả là sau cùng thì Lý Mậu Trinh đã giao Đường Chiêu Tông cho Thôi Dận cùng Chu Toàn Trung hộ giá về Trường An trước khi cả Chu Toàn Trung với Thôi Dận cùng thượng biểu xin đồ sạch các thái giám trong cung bao gồm cả những thái giám không dự mưu với Hàn Toàn Hối dẫn đến sau đó thì không chỉ thế lực hoạn quan bị diệt trừ mà Thần Sách quân do hoạn quan chỉ huy nay đã vô chủ cũng bị tan rã theo
Trớ trêu là việc đồ hoạn quan lẫn làm tan rã đội Thần sách quân lại đẩy nhanh thời điểm diệt vong nhà Đường khi mà Thôi Dận sau đó đã quay sang tính chuyện loại bỏ luôn ảnh hưởng của Chu Toàn Trung buộc Chu Toàn Trung phải động thủ trước khi xua quân bao vây phủ đệ của Thôi Dận để làm thịt Thôi Dận vào ngày 1 tháng 2 năm 904 trước khi bức Đường Chiêu Tông rời bỏ và phá hủy Trường An để tới sống ở Lạc Dương vốn sang ngày 22 tháng 9 cùng năm thì Chu Toàn Trung đã phái người ám toán Đường Chiêu Tông rồi lập ấu tử của Đường Chiêu Tông là Cửu hoàng tử Lý Chúc (892-907) làm vua (Đường Ai Đế) rồi tới 12 tháng 5 năm 907 thì Chu Toàn Trung lại soán luôn Ai Đế để tự lập làm vua, mở ra không chỉ Hậu Lương triều mà còn cả thời kỳ Ngũ Đại Thập quốc (907-960)
II. Quân sự
Về thực lực thì do bởi quân số có thời điểm đạt mốc gần 200,000 lính nên có thể xem là Thần Sách quân gần như là chủ lực quân của cả vùng Quan Trung thời kỳ sau của nhà Đường với binh sỹ Thần Sách Quan Trung phân bổ ra trú đóng ở các thành trì khác tại vùng Quan Trung bên cạnh kinh sư Trường An gồm Phượng Tường, Phù Phong, Hảo Chỉ, Lân Du, Hưng Bình, Phổ Nhuận, Hộ Huyền, Thiên Hưng hay thậm chí là cả Thiểm châu về phía đông của Trường An
Cũng như các đạo cấm binh túc vệ khác khi mà Thần Sách quân cũng được chia làm 2 bộ phận là Tả quân Thần Sách và Hữu quân Thần Sách với các chức thống soái tối cao của Thần Sách quân là Hộ quân Trung úy với Trung hộ quân đều do hội lưỡng giới đảm nhận trong khi hàng thuộc cấp của mấy tay xăng pha nhớt này lần lượt gồm 1 đại tướng quân hàm chánh nhị phẩm, 2 thống quân hàng chánh tam phẩm cùng 4 vị tướng quân hạng tòng tam phẩm vốn có nhiệm vụ chung là quản lý không chỉ vệ binh trong cung mà còn cả quân 8 trấn bên ngoài
Hạng thuộc lại dưới cấp tướng quân nhưng có góp mặt trong Thần Sách quân có thể kể tới thì theo quyển Bách Quan Tứ thượng thuộc bộ Tân Đường Thư do Âu Dương Tu (1007-1072) chủ biên thì gồm 1 anh hộ quân trung úy, 1 trung hộ quân, 3 phán quan, 2 đô cú phán quan, cũng như các chức quan thuộc lại khác như câu phục quan, biểu tấu quan, chi kế quan (mỗi loại 1 mạng), khổng mục quan, khu sử quan (2 người mỗi loại) còn hạng cấp thấp hơn như trưởng sử thì số lượng như bên Long Võ quân
Về nhân sự thì nhân sự Thần Sách quân chủ yếu đến từ 2 nguồn là tuyển mộ chủ yếu từ con cái các nhà quan gia phú hào cũng như từ nguồn nhân sự thu biên với nguồn nhân sự đến từ việc thu biên là nguồn nhân sự chính của Thần Sách quân
Trong suốt quãng thời gian tồn tại của mình thì do có chế độ lương bổng tốt, điều kiện đối đãi ngon lành khi mà bổng lộc binh sỹ Thần Sách những gấp 3 lần binh sỹ các đội quân khác và chưa tính còn có thêm nguồn thu nhập bổ sung nên nên Thần Sách quân đã sớm nhanh chóng thu hút phần tử của các đơn vị khác thuyên chuyển đơn vị và chính điều này đã dần làm suy giảm chất lượng của đội quân này theo thời gian
Bên cạnh bổng lộc hậu thì Thần Sách quân cũng sở hữu đặc quyền mà ngay cả quan viên trung ương cũng không thể sờ vào mà theo lệ nhà Đường cứ mỗi mùa thì các ngự sự ngoài việc đi tuần xét địa bàn mình chịu trách nhiệm để giải quyết các vấn đề bao gồm cả chuyện hình ngục lẫn cả việc tra xét quân đội nhưng dần việc đó bị bãi bỏ đối với Thần Sách quân để rồi sau đó thành lệ mới để cho các quan viên tuân theo với việc ai vi phạm sẽ bị trừng phạt và việc này sau đó đã phát sinh án lệ vào năm Trinh Nguyên thứ 19 thì Giám sát ngự sử Thôi Viễn do không biết đã đi thẳng vào doanh Thần Sách quân dẫn đến bị Đường Đức Tông quở bằng cách cho đè ra phết cho 40 trượng vào mông trước khi tống cổ đày tới Nhai Châu
Dù vậy thì Thần Sách quân cũng như các đội cấm quân trước đó của nhà đường đều sở hữu 1 nhược điểm là do thiếu tướng tài chỉ huy cũng như được tổ chức chu đáo sau khi bị chiếm dụng vào tay 1 số người nhất định như hội hoạn quan nửa nạc nửa mỡ tnên đã nhanh chóng trở thành đội kiêu binh cũng như bị băng hoại sức chiến đấu
#phương_đông, #lịch_sử, #quansu
