Trong văn hóa của cả Việt Nam và Trung Quốc, Táo Quân (灶君) hay còn gọi là ông Táo, đều được coi là những vị thần cai quản việc bếp núc ở mỗi gia đình. Và cũng đến ngày 23 tháng Chạp hàng năm, nhà nhà sẽ tiến hành nghi lễ tiễn ông Táo lên trời, bẩm báo mọi việc tốt xấu dưới trần gian với Ngọc Hoàng. Qua đó, Ngọc Hoàng sẽ ban thưởng hoặc luận tội từng gia đình.
Hồi nhỏ khi đi học, mình thường được nghe sự tích về Táo Quân là gồm 1 bà 2 ông, nhưng sống trong gia đình người Hoa như mình thì chưa bao giờ nghe mẹ kể về sự tích này cả. Cho đến hôm nay mới biết, Táo Quân Việt Nam và Trung Quốc tuy có vài nét tương đồng nhưng cũng có những nét khác nhau. Thường thì các gia đình dân tộc Hoa tại Việt Nam vẫn giữ phong tục của Trung Quốc trong tiễn Táo Quân về trời .
𝐆𝐈𝐎̂́𝐍𝐆 𝐍𝐇𝐀𝐔
Táo Quân là Thần Bếp, đều được xem là vị thần bảo hộ cũa mỗi gia đình .
Trong hầu hết các ghi chép cổ, Ông Táo và Bà Táo đều bị chết cháy trong lửa
𝐊𝐇𝐀́𝐂 𝐍𝐇𝐀𝐔
Việt Nam :
Sự tích Táo Quân bắt nguồn từ tín ngưỡng thờ Mẫu, thờ Trời, ra đời khi con người biết sử dụng lửa nấu nướng .
Hình ảnh Táo Quân của Việt Nam được dựa trên huyền tích “MỘT BÀ HAI ÔNG” – Trung vị thần Đất, vị thần Nhà, vị thần Bếp núc.
Táo Quân Việt Nam cưỡi cá chép về trời, dựa theo tích “cá chép hoá rồng”. Nên khi lễ tiễn ông Táo, người dân sẽ thả cá chép .
Trung Quốc :
Sự tích Táo Quân xuất hiện thời nhà Hán (206TCN-220), gắn với thuật luyện đan nấu thuốc của các đạo sĩ.
Câu chuyện về “Thần Bếp” của người Trung Quốc có tới khoảng 40 dị bản, có những phiên bản chỉ một ông Táo Quân, có những bản một vợ một chồng (Táo Thần & Táo Vương Bà Bà) .
Đi cùng Táo Quân là 2 vị thần, một vị THIỆN QUÁN giữ chiếc “hộp thiện” trong khi vị thần ÁC QUÁN giữ “hộp ác”, họ sẽ lưu trữ lại những ghi chép về việc làm tốt xấu của các thành viên trong nhà, sau đó báo cáo với Ngọc Hoàng Đại Đế vào cuối năm.
Mỗi một vùng miền sẽ có hình tượng Táo khác nhau. Táo phương Đông là mặt xám, phương Nam là mặt đỏ, phương Tây là mặt trắng, phương Bắc là mặt đen, khu vực trung tâm là mặt vàng .
Táo Quân Trung Quốc cưỡi ngựa trắng lên trời nên người dân khi cúng sẽ có thêm một con ngựa giấy
Người dân Trung Quốc tin rằng bánh ngọt hay kẹo làm từ mạch nha sẽ khiến ông Táo vui vẻ, chỉ ra những điều ngon ngọt dễ nghe để tâu với Ngọc Hoàng.
Riêng người Triều Châu tiễn Ông Táo trễ hơn tí, nhằm ngày 24 tháng Chạp.
