“MÊM AND ẢT, BỦH, LMAO LMAO”
Viết: Alice Oh, Alice Bucknell, Em Mampusti – Dịch: Ngọc Tú
Nguồn: artzealous, artsy, clozette và một số kiến thức nhất định mình có về Meme.
MEME LÀ GÌ?
Vì tránh dài dòng, lan man nên mình chỉ tập trung vào Meme và nghệ thuật. TVN đã có một bài viết khá đầy đủ về nguồn gốc của Meme các bạn có thể tham khảo: https://www.facebook.com/…/permalink/1113340962462462
Lần cuối cùng bạn nhìn thấy meme là khi nào? Cho dù đó là một phút trước hay một giờ trước, rất có thể bạn đã bắt gặp một cái khi cuộn qua Facebook, Twitter hoặc những nơi tương tự. Ngày nay về cơ bản các meme có ở khắp mọi nơi ngay cả khi bạn không hẳn là người tham gia vào các group hay page về meme. Meme từ lâu đã thâm nhập và trở thành một sự hiện diện phổ biến trong cuộc sống của chúng ta, xuất hiện trên khắp internet, các trang mạng xã hội, thậm chí ở những bức tường của các cuộc triển lãm tranh.
SỰ GẦN GŨI – BẤT KỲ AI CŨNG CÓ THỂ TẠO MEME
Dễ thực hiện, dễ chia sẻ, có thể nhận ra ngay lập tức và có một chút vô nghĩa, một trò đùa vui nhộn và đôi khi đen tối một cách bệnh hoạn được lấy ra từ những sai lầm, một số vụ bê bối, các cuộc chiến tranh,…Từ văn hóa đại chúng đến chính trị, meme nổi lên trên các phương tiện truyền thông hoặc mạng xã hội khác nhau.
Ngoài việc chỉ mang đến cho chúng ta vài giây vui thú hoặc được đem chia sẻ ở khắp nơi, trước khi chúng ta dần quên lãng chúng, thì liệu những phần nội dung và hình ảnh này có đủ phát triển để được coi là một loại hình nghệ thuật đương đại?
MEME CÓ THỂ ĐƯỢC XEM LÀ NGHỆ THUẬT?
Bất cứ khi nào tôi nghĩ về điều gì đó vui nhộn hoặc những gì tôi nghĩ là dí dỏm, cho dù chia sẻ meme hay tự làm, nó cho phép tôi thể hiện và chia sẻ những điều tôi thấy buồn cười theo một cách sáng tạo chứ không phải đăng những trạng thái thường thấy nhàm chán, đó là lý do tại sao tôi thích Meme.
Điều làm cho nó khác biệt so với các hình ảnh viral khác trên Internet là chúng trình bày một ý tưởng hoặc văn hóa mà nhiều người hay một cộng đồng đón nhận. Các ý tưởng không nhất thiết phải là thực tế, nhưng các meme phổ biến nhất thì luôn thực tế. Tuy nhiên, một số meme nổi tiếng đã trở nên khó chịu đối với một số người. Điều này là do các meme thường chỉ buồn cười trong thời gian. Internet, là một cuộc đua trending, sẽ có lúc mọi người đăng meme liên tục nhiều lần về một vấn đề mới nổi. Cũng giống như những trò đùa, meme được sử dụng quá mức sẽ trở nên nhàm chán. Một số trở nên phổ biến rộng rãi, tỏa sáng và biến mất vĩnh viễn hoặc ít được sử dụng hơn và chỉ có thể được sử dụng khi trong hoàn cảnh thích hợp. Các meme về những nhân vật mới nổi sẽ biến mất ngay khi nhân vật này rơi vào quên lãng, không còn phù hợp , giống như nhiều meme về Khá Bảnh, Huấn Hoa Hồng,..
Nghệ thuật: là bất cứ thứ gì khiến bạn suy nghĩ và gợi lên cảm xúc. Chúng giúp chúng ta thể hiện bản thân, đương đầu và định hình thực tại mà chúng ta đang tồn tại.
Nếu bạn nhìn lại quá khứ, bạn có thể thấy rằng nghệ thuật đã được sử dụng để làm điều tương tự mà các meme làm bây giờ: những hình ảnh đầy màu sắc tươi sáng hay đen tối đại diện cho một ý tưởng, một mục đích mà tác giả muốn truyền tải. Nếu bạn lấy định nghĩa của nghệ thuật, bạn có thể thấy rằng meme thực sự rơi vào định nghĩa của nó. Cũng có một phong trào nghệ thuật vào khoảng những năm 1950 sử dụng các phương tiện truyền thông đại chúng làm nguồn cảm hứng (Pop Art), meme có thể thuộc thể loại Pop Art (sử dụng các phong cách và phương tiện truyền thông phổ biến để tạo ra nghệ thuật).
Tuy nhiên, vẫn có những phản bác cho rằng meme không thể là nghệ thuật bởi vì chúng được tạo ra để cợt nhã, đùa giỡn và không mang tính mỹ thuật. Mặc dù meme có thể cung cấp một lăng kính văn hóa, một cái nhìn thực tế và nói lên cảm xúc của con người, theo cách tương tự như nghệ thuật. Nhưng các định nghĩa về nghệ thuật đều hướng tới việc sử dụng sức sáng tạo, kỹ năng và trí tưởng tượng của con người trong việc tạo ra nó. Việc sử dụng nội dung và hình ảnh được sao chép “xào, nấu, chế biến” lại từ thanh tìm kiếm thì rõ ràng sự đòi hỏi về sáng tạo, kỹ năng và trí tưởng tượng chỉ là tối thiểu đến mức chúng thậm chí không được mang cái mác là Nghệ Thuật thuần túy?
KẾT LUẬN?
Khi mọi người nhận thấy điều gì đó đặc biệt, họ là những người có thể giúp đưa nó vào bối cảnh của thế giới nghệ thuật hoặc thế giới phòng trưng bày.
Hai lập luận này có tính thuyết phục về mặt nào đó, bạn có thể tự quyết định xem meme là nghệ thuật hay không. Các ý kiến về nghệ thuật, xét cho cùng, cũng chủ quan như bản thân các meme. Khả năng tiếp cận dễ dàng của meme và nội dung được thực hiện đơn giản là lý do chính khiến meme không được coi là nghệ thuật ngay lập tức hoặc được coi là mỹ thuật.
Nhưng hãy xem xét điều này: trong thời đại kỹ thuật số khi không ai có thể thoát khỏi Internet, có thực sự ngạc nhiên không, khi nghệ thuật của chúng ta cũng là kỹ thuật số.
