Liệu cuộc sống của người La Mã cổ đại có khía cạnh nào tốt đẹp hơn cuộc sống của chúng ta thời hiện đại hay không?

Đối với tôi có hai thứ chính là “Otium” và Euergetism”

Otium là một hoạt động giải trí ưa thích của tầng lớp quý tộc thời bấy giờ. Từ này có nghĩa là thời gian rảnh tuy nhiên thay vì chỉ nằm ườn phơi bụng rồi ngắt nho bỏ vào miệng, tầng lớp quý tộc La Mã cổ đại lại chọn cho mình những thú vui tao nhã hơn nhiều. Otium là một phần của loại hình “văn hóa villa” dành riêng cho giới nhà giàu. Những hoạt động phổ biến bao gồm đọc sách,viết lách, ngồi chống cằm suy tưởng hay diễn thuyết.

Euergetism là một trách nhiệm mà mọi công dân La Mã cổ đại đều nên thực hiện. Mặc dù không có một quy định nào được ban bố nhưng dường như Euergetism đã là luật bất thành văn trong xã hội: Nếu bạn đã được nhận nhiều của cải, vậy thì bạn cũng phải cho đi không ít – và đương nhiên với sự tự nguyện chứ đừng mong được trả ơn, nói đơn giản thì đây là hoạt động quyên góp tự nguyện. Vì vậy phần lớn những công trình công cộng, quỹ đóng góp hay lợi nhuận của người La Mã cổ đều đến từ văn hóa Euergetism này.

Một ví dụ điển hình chính là Eumachia, một nữ tu ở Venus, thành Pompeii, đã chi trả cho phí xây dựng của căn nhà lớn nhất thành phố, trụ sở của phường nhuộm – là tấm gương cho hoạt động Euergetism.

Mặc dù bây giờ chúng ta cũng có những nhà hảo tâm, mạnh thường quân nhưng đôi lúc tôi tự hỏi liệu có đúng rằng họ có được tấm lòng vị tha và cao cả đến thế không.