Q: Sartre có ý gì khi nói rằng, :” Con người bị kết án phải tự do”?Source:  Fare

Sartre có ý gì khi nói rằng: ”Con người bị kết án phải tự do”?

Tuyên bố này gắn bó mật thiết với quan điểm của Sartre về mối quan hệ giữa vai trò và vị trí của con người trong thực tại, cũng như sự quan trọng của 2 bản thế ấy trong sự tồn tại với sự phủ định bất kỳ vị thần nào, và cụ thể hơn là Chúa. Ông đưa ra một ví dụ nổi tiếng về một đối tượng có ý nghĩa và mục đích đã được tiền định và điều này đã được giải thích một cách cô đọng qua đoạn trích dẫn ngắn sau: “Ý nghĩa hiện sinh” .

“Hiện hữu có trước bản chất, có nghĩa là con người trước tiên phải tồn tại rồi mới nghĩ ra những ý nghĩa của cuộc sống. ý nghĩa không được cho một cách tự thân, mà phải đạt được. Với đồ vật -chẳng hạn như một con dao – một số nhà tạo hóa đã tưởng tượng ra hình ảnh và ý nghĩa của con dao và sau đó, tạo ra nó với những bản chất đã được định trước. Bản chất của con dao tồn tại trước sự hiện hữu tự thân của nó. Sartre, là một người vô thần, tin rằng nếu Chúa không có thật để gây dựng hình ảnh về bản chất hay đặc tính của con người, vậy thì chúng ta trước tiên phải hiện hữu và sau đó tạo ra hình ảnh về bản chất của riêng ta qua những tương tác với thực tại và chính bản thân ta. Qua đó điều này đã ngụ ý rằng ta phải tự chịu trách nhiệm về việc bản thân ta là ai và cuộc sống chúng ta có ý nghĩa như thế nào. Vì vậy, Ý Nghĩa là một thứ gì đó không mang tính đại diện và không được mang trong mình bởi bất cứ điều gì hoặc bất cứ một ai, nó là một thứ độc đáo với mỗi người – riêng biệt và độc lập.”

Vì tất cả chúng ta đều là những kẻ cô đơn, và không một ai quan tâm, chúng ta là những người phải tự chịu trách nhiệm và gánh nặng khi lựa chọn ý nghĩa và mục eđích của cuộc đời mình. Điều này bao gồm cả những hậu quả của những lựa chọn của chúng ta. Chúng ta không thể trốn tránh trách nhiệm đó, bởi vì nếu chúng ta cố làm vậy, chúng ta sẽ rơi vào một cái bẫy mà Sartre đã đề cập đến, “Ngụy tín” – có thể xem như là một sự tự lừa dối bản thân.

Chúng ta bị kết án phải tự do, bởi vì chúng ta không được sáng tạo ra như con dao, với một tiền mục đích và ý nghĩa rõ ràng đã được giả định sẵn trong đầu, không có thực thể hiện hữu nào cao hơn để dựa vào hay phải chịu trách nhiệm cho ta. Thực vậy, giống như câu được viết trên poster của bộ phim “Alien”, trong vũ trụ, không ai có thể nghe tiếng hét, cầu xin hay tiếng khóc của ta. (In space no one can hear you scream). Quyền lựa chọn của ta để đưa ra quyết định tốt nhất từ chính sự tồn tại của ta.

 

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *