Núi lửa hàng triệu năm phun trào dữ dội, nay thành những cảnh quan độc nhất Việt Nam nằm ở đâu?

Giữa bản đồ du lịch trải dài khắp dải đất hình chữ S, những dãy núi xanh thẳm từ lâu đã trở thành điểm dừng chân quen thuộc của tín đồ xê dịch. Người ta tìm đến núi để tận hưởng bầu không khí trong lành, lắng nghe tiếng suối rì rầm hay ngắm nhìn rừng cây thay lá theo mùa. Thế nhưng, câu hỏi du lịch Việt Nam đi đâu đôi khi lại được trả lời bằng chính những ngọn núi lửa, dấu tích của một thời địa chất sôi động, nay trở thành điểm đến mới mẻ, cuốn hút chẳng kém bất kỳ thắng cảnh nào.

Từ cao nguyên đến miền duyên hải, vết tích núi lửa hiện rõ trong cảnh quan Việt Nam. Lớp đất bazan màu mỡ, những vách đá mang hình thù độc đáo cùng khung cảnh thiên nhiên giàu cảm xúc đã tạo nên hành trình khám phá mà du khách khó lòng bỏ lỡ.

Du lịch Việt Nam đi đâu:  Núi lửa Nâm Kar – dấu tích địa chất và huyền thoại đại ngàn

Check-in miệng núi lửa Nâm Kar, ngắm nhìn toàn cảnh thiên nhiên hùng vĩ của đại ngàn từng thuộc Đắk Nông cũ – nay là Lâm Đồng mới sau sáp nhập, là trải nghiệm khiến nhiều tín đồ trekking say mê. Nơi đây lưu giữ cảnh quan độc đáo của một ngọn núi lửa từng hoạt động hàng triệu năm trước, đồng thời gắn liền với những câu chuyện huyền thoại được người M’Nông truyền lại qua bao thế hệ.

Về phương diện khoa học, các nhà địa chất xác định Nâm Kar từng hoạt động từ 1,8 đến 5,3 triệu năm trước, thuộc giai đoạn thứ ba trong lịch sử kiến tạo của công viên địa chất Đắk Nông. Ngọn núi hình thành từ ba cụm phun trào: một nón than chính cao khoảng 60m, rộng 220m và sâu 20m với miệng oval điển hình của núi lửa Tây Nguyên; cùng hai nón phụ mang ký hiệu S1 và S2. Trong đó, S1 cao hơn 24m, cấu tạo từ những mảnh bom núi lửa và xỉ liên kết chặt chẽ, còn S2 có dạng móng ngựa, là kết quả của nhiều đợt dung nham phun trào tạo thành cánh đồng dung nham rộng hơn 4,7km² bao quanh.

Các nhà khoa học nhận định, quá trình phun trào ban đầu với dung nham giàu khí đã tạo nên nón than và nón sỉ, sau đó dòng dung nham đặc hơn tiếp tục chảy xa, để lại dấu tích những “bom núi lửa” có hình dạng đa dạng. Nhờ vậy, Nâm Kar trở thành một “bảo tàng sống” về hoạt động địa chất, mang giá trị nghiên cứu cũng như tiềm năng phát triển du lịch bền vững.

Ngày nay, dù đã ngủ yên, núi lửa Nâm Kar vẫn được coi là một trong những ngọn núi trẻ, niên đại dưới 10.000 năm. Vẻ đẹp hoang sơ cùng giá trị địa chất đặc biệt biến nơi này thành điểm dừng chân không thể bỏ qua cho du khách yêu thiên nhiên, đam mê trekking và muốn tìm hiểu hành trình hàng triệu năm kiến tạo của Tây Nguyên.

Du lịch Việt Nam đi đâu: Núi lửa Hàm Rồng cao hơn 1.028m, từ lâu được xem như “nóc nhà phố núi”

Trong hành trình khám phá Gia Lai, núi Hàm Rồng – hay còn gọi là Chư Hơ Đông, luôn là cái tên gợi nhiều tò mò với du khách. Cách trung tâm Pleiku khoảng 11 km, ngọn núi cao hơn 1.028m này từ lâu được xem như “nóc nhà phố núi”, nơi có thể thu vào tầm mắt toàn cảnh thành phố và những đồi cà phê, cao su trải dài đến tận chân trời.

Theo các nhà khoa học, Hàm Rồng hình thành từ hoạt động phun trào muộn của núi lửa hàng triệu năm trước. Đây là dạng núi lửa cổ dương, miệng lõm sâu hình móng ngựa, một vết nứt lớn hướng về phía Nam chính là dấu tích của dòng dung nham xưa từng tràn xuống, tạo nên vùng đất bazan màu mỡ cho Tây Nguyên. Địa chất đặc biệt khiến Hàm Rồng được so sánh với “núi lửa dương”, trong khi Biển Hồ được ví như “núi lửa âm”.

Nhìn từ nhiều hướng, núi Hàm Rồng có hình thù biến đổi: khi thì như chiếc thang, lúc lại như nửa vòng cung khổng lồ. Đứng từ trên cao, du khách dễ dàng nhận ra toàn bộ cấu trúc phễu sâu của miệng núi, nơi cây cối vẫn xanh tốt quanh năm dù trên đỉnh không có hồ nước. Đây cũng là lý do khiến Hàm Rồng trở thành một “phòng thí nghiệm tự nhiên” đầy sức hút đối với giới nghiên cứu địa chất.

Trong chiến tranh, Hàm Rồng từng được sử dụng làm căn cứ quân sự của Mỹ, hiện nay trở thành vị trí đặt trạm thu phát sóng viễn thông. Tuy không còn mở rộng để khai thác du lịch đại trà, nhưng núi lửa Hàm Rồng vẫn là biểu tượng văn hóa – địa chất của Gia Lai.

Du lịch Việt Nam đi đâu: Núi lửa Chư Đăng Ya lọt vào danh sách 10 ngọn núi đẹp nhất thế giới

Ngọn núi lửa Chư Đăng Ya (thuộc làng Ploi Lagri, cách Pleiku khoảng 30km) được ví như món quà kỳ diệu mà thiên nhiên ban tặng cho Gia Lai.

Ngọn núi cao khoảng 500m, là dạng núi lửa cổ dương đã ngừng hoạt động hàng triệu năm. Ngọn núi là dạng núi lửa cổ dương, hình thành từ hàng triệu năm trước, với miệng núi tròn tựa lòng chảo. Dấu vết dung nham xưa để lại những dải đất bazan màu mỡ, biến khu vực quanh chân núi thành vùng canh tác trù phú.

Tên gọi Chư Đăng Ya mang ý nghĩa “củ gừng dai” theo tiếng Jrai, gắn liền với văn hóa bản địa. Trong mắt du khách, ngọn núi hiện lên như chiếc bát úp khổng lồ giữa đại ngàn, bao quanh bởi đồng ruộng và làng mạc. Từ đỉnh, toàn cảnh Pleiku, Biển Hồ và những đồi hoa dã quỳ hiện ra trong tầm mắt.

Không chỉ nổi bật ở khía cạnh địa chất, Chư Đăng Ya còn được truyền thông quốc tế vinh danh. Năm 2018, tạp chí Daily Mail (Anh) xếp nơi đây vào danh sách 10 ngọn núi đẹp nhất thế giới. Trên đỉnh núi, chính quyền địa phương đặt một tảng nham thạch nặng 2 tấn – biểu tượng cho dấu ấn núi lửa cổ đã ngừng hoạt động.

Chư Đăng Ya còn nổi tiếng bởi cảnh quan biến đổi theo mùa. Vào tháng 10 – 11, khắp sườn núi khoác tấm áo vàng rực rỡ của dã quỳ, trở thành phông nền lý tưởng cho những khung hình “sống ảo”. Mùa mưa, núi chuyển sắc xanh mát mắt, đồng ruộng tràn trề sức sống. Đến mùa khô, cả ngọn núi lại óng ả trong sắc vàng đặc trưng của vùng đất bazan. Bởi vậy, mỗi thời điểm trong năm, Chư Đăng Ya đều mang đến một vẻ đẹp riêng, khiến du khách luôn muốn trở lại để khám phá.

Du lịch Việt Nam đi đâu: Núi lửa Chư Bluk – cung trekking lý tưởng của tín đồ xê dịch

Với những ai yêu thích trekking và khám phá địa hình hoang sơ, núi lửa Chư Bluk (còn gọi là Chư B’luk, theo tiếng Êđê; hay Hang Dơi theo cách gọi dân địa phương) là điểm đến không thể bỏ lỡ. Theo các nhà khoa học, ngọn núi lửa này phun trào cách đây khoảng 3.700 năm, để lại hệ thống hang động trải dài gần 25km từ miệng núi lửa Buôn Choah, cắt ngang sông Sêrêpôk đến tận thác Đray Sáp. Với hơn 100 hang lớn nhỏ, đây hiện là hệ thống hang động núi lửa dài nhất Đông Nam Á.

Trong quần thể này, những hang động nổi bật nhất gồm A1, C3, C7, C8 và C9 – nơi các nhà nghiên cứu đã tìm thấy nhiều kiến tạo địa chất nguyên sơ. Vách hang in dấu dòng chảy nham thạch, tạo thành những khối đá tổ ong khổng lồ xếp tầng tầng lớp lớp, mang lại cảm giác vừa kỳ vĩ vừa bí ẩn. Không gian bên trong được phủ rêu xanh, ẩm mát quanh năm, gợi nét hoang dã đặc trưng của đại ngàn.

Chinh phục Chư Bluk không hề dễ dàng. Trước khi đến các hang sâu, du khách phải vượt qua những triền dốc đá bazan lởm chởm. Vì vậy, hành trình trekking thường cần sự hướng dẫn của người địa phương am hiểu địa hình. Đổi lại, phần thưởng là khung cảnh thiên nhiên nguyên sơ hiếm thấy, bầu không khí mát lạnh và cảm giác chạm tay vào một “bảo tàng địa chất” sống động hàng nghìn năm tuổi.

Ngày nay, Chư Bluk không chỉ là địa điểm nghiên cứu khoa học mà còn trở thành cung đường trekking hấp dẫn bậc nhất Tây Nguyên, thu hút đông đảo tín đồ du lịch trải nghiệm. Với vẻ đẹp nguyên thủy và quy mô ấn tượng, hệ thống hang động núi lửa này xứng đáng là một trong những kỳ quan tự nhiên đặc biệt nhất của du lịch Việt Nam.

Du lịch Việt Nam đi đâu: Đỉnh Thới Lới từng giữ vị trí chiến lược quân sự khi có thể bao quát toàn cảnh Biển Đông

Đỉnh Thới Lới nằm trên đảo Lý Sơn, tỉnh Quảng Ngãi, cao khoảng 170m so với mực nước biển. Đây là điểm cao nhất của huyện đảo, từng giữ vị trí chiến lược quân sự khi có thể bao quát toàn cảnh Biển Đông. Ngày nay, Thới Lới trở thành điểm du lịch nổi bật với cảnh quan núi lửa đặc trưng, hồ nước miệng núi hiếm có và tầm nhìn toàn đảo.

Theo các nhà địa chất, Thới Lới vốn là một núi lửa đã ngừng hoạt động từ hàng triệu năm trước. Quá trình phun trào tạo nên lớp đá bazan và hệ tầng địa chất đặc trưng, góp phần hình thành diện mạo của đảo Lý Sơn. Trải qua sự bào mòn của gió, sóng và thời gian, ngọn núi ngày nay mang vẻ khoáng đạt, hiền hòa nhưng vẫn lưu dấu vết rõ rệt của một núi lửa cổ. Chính nhờ đặc điểm này, Thới Lới được ví như “bảo tàng địa chất ngoài trời” của đảo tiền tiêu.

Trên đỉnh núi có hồ nước ngọt Thới Lới – một miệng núi lửa đã lắng đọng thành hồ tự nhiên. Đây là nguồn cung cấp nước sinh hoạt và sản xuất quan trọng cho người dân Lý Sơn, đặc biệt trong mùa khô. Hồ nước nằm giữa thảm cỏ xanh và các vách đá dựng đứng, tạo nên khung cảnh vừa nguyên sơ vừa kỳ vĩ. Vào ngày nắng đẹp, mặt hồ trong vắt phản chiếu mây trời, trở thành địa điểm “check-in” yêu thích của nhiều du khách.

Một điểm nhấn khác trên đỉnh Thới Lới là cột cờ Lý Sơn cao 20m. Công trình mang ý nghĩa biểu tượng khẳng định chủ quyền biển đảo, với lá cờ đỏ sao vàng tung bay trên nền trời xanh. Từ vị trí này, toàn bộ cảnh sắc Lý Sơn hiện ra sống động: cánh đồng tỏi xanh ngát, bãi biển cát trắng mịn, làng chài bình yên và những con thuyền vươn khơi. Đây cũng là nơi du khách thường dừng lại chụp ảnh, ghi dấu khoảnh khắc đặc biệt trong hành trình khám phá đảo.

Thới Lới còn hấp dẫn bởi trải nghiệm trekking. Con đường dẫn lên đỉnh uốn lượn giữa triền cỏ và vách đá bazan. Càng lên cao, khung cảnh càng mở rộng, đưa người đi bộ từ màu xanh thẳm của biển khơi đến không gian núi non hùng vĩ. Thời điểm lý tưởng để trekking là buổi sáng sớm hoặc chiều muộn. Bình minh đem đến bức tranh thanh bình với ánh nắng nhẹ và sương mỏng phủ trên thảm cỏ. Hoàng hôn lại rực rỡ với sắc vàng cam phản chiếu trên mặt biển, khiến khung cảnh như được dát vàng.

Du lịch Việt Nam đi đâu: Núi lửa Giếng Tiền – “miệng xanh” kỳ vĩ giữa đảo Lý Sơn

Trên đảo Lý Sơn (Quảng Ngãi), bên cạnh đỉnh Thới Lới hùng vĩ, núi lửa Giếng Tiền được xem là một điểm đến độc đáo, mang giá trị địa chất, lịch sử và văn hóa đặc biệt. Với độ cao khoảng 86m so với mực nước biển, Giếng Tiền đã được công nhận là Di tích cấp quốc gia, trở thành một trong những biểu tượng của đảo tiền tiêu giữa Biển Đông.

Theo các nhà địa chất, Giếng Tiền hình thành từ hàng triệu năm trước, đến nay đã ngừng hoạt động hoàn toàn. Miệng núi lửa rộng, phủ màu xanh của thảm thực vật, tạo nên cảnh quan được ví như một “hố trời” giữa biển khơi. Nhìn từ trên cao, Giếng Tiền nổi bật với vòng tròn xanh mát, bao quanh là làng mạc và nương rẫy, khiến nhiều du khách liên tưởng đến khung cảnh trong bộ phim hoạt hình Nhật Bản “Your Name”.

Đặc biệt, đất đỏ bazan bên trong lòng núi lửa rất màu mỡ. Người dân địa phương tận dụng loại đất này, trộn với cát biển để trồng tỏi – đặc sản nức tiếng gắn liền với thương hiệu Lý Sơn. Cũng chính nhờ điều kiện thổ nhưỡng độc đáo ấy mà vùng đất quanh Giếng Tiền phát triển hệ thực vật phong phú, trở thành “vựa xanh” của đảo.

Không chỉ giàu giá trị tự nhiên, Giếng Tiền còn mang dấu ấn văn hóa – tâm linh. Phía bắc của núi hiện tồn tại hiện tượng xói mòn, tạo thành bức tường đá lớn. Từ xa xưa, cư dân đã đục bậc thang dẫn lên miệng núi và dựng nên ba hang động làm nơi thờ Phật. Trải qua thời gian, các hang động này trở thành chùa Đục, gắn với truyền thuyết Quan Âm hiển linh che chở dân đảo trước thiên tai, giặc giã. Năm 2010, cộng đồng địa phương đã dựng tượng Quan Âm cao 27m trong khuôn viên chùa, biến nơi đây thành điểm hành hương linh thiêng.

Núi lửa Giếng Tiền cũng là “chứng nhân” cho lịch sử kiến tạo địa chất ở Lý Sơn. Nhiều lớp tro, đá vụn tích tụ trên sườn núi cho thấy sự phun trào diễn ra trên đất liền, có niên đại khoảng 3.000 – 4.000 năm. Hình dạng miệng núi thường không tròn hoàn hảo mà khuyết dần về một phía, phản ánh đặc trưng quá trình dung nham phun trào, dâng lên và phá hủy thành miệng cũ. Qua hàng nghìn năm, sóng biển, mưa bão và cây cối tiếp tục bào mòn, để lại những vách đá dựng đứng và dòng nước ngọt chảy ra tạo thành các khối đá lớn ven bờ.

Ngày nay, núi lửa Giếng Tiền là điểm hẹn lý tưởng cho du khách yêu thích khám phá. Đường lên miệng núi không quá cao, thuận tiện để trekking nhẹ, ngắm nhìn toàn cảnh biển trời và cánh đồng tỏi bạt ngàn. Vào sáng sớm hay chiều muộn, ánh sáng phủ lên thảm xanh trong lòng miệng núi tạo nên khung cảnh siêu thực, để lại ấn tượng khó quên.

Du lịch Việt Nam đi đâu: Núi lửa Băng Mo – “chứng nhân” kiến tạo địa chất ở cao nguyên M’Nông

Nằm trên tuyến du lịch “Bản giao hưởng của làn gió mới”, núi lửa Băng Mo thuộc cũng là một điểm đến đặc biệt trong Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Đắk Nông. Đây là ngọn núi lửa trẻ tiêu biểu, lưu giữ nhiều dấu tích quan trọng của lịch sử kiến tạo địa chất Trái đất và đồng thời mở ra tiềm năng du lịch trải nghiệm hấp dẫn.

Theo các nhà khoa học, núi lửa Băng Mo từng hoạt động trong khoảng 5,33 triệu đến 0,78 triệu năm trước, nằm ở giai đoạn thứ ba của tiến trình phát triển địa chất Trái đất. Hoạt động phun trào trung tâm đã để lại hình thái núi nón cụt với miệng oval và lòng phễu điển hình. Hiện ngọn núi có đường kính khoảng 242m, cao 40m, dốc 150m và nằm ở độ cao 407m so với mực nước biển.

Trong khu vực đỉnh núi, nhiều dấu tích núi lửa vẫn hiện hữu như sỉ, đá, tro và cả những “bom núi lửa” rải rác. Vỏ phong hóa của nham thạch và sỉ than tạo nên lớp đất bazan màu mỡ, thích hợp cho các loại cây công nghiệp chủ lực của Tây Nguyên như cà phê, hồ tiêu, điều. Từ thời tiền sử, đá bazan ở đây đã được người cổ sử dụng làm công cụ lao động. Hiện nay, basalt của Băng Mo vẫn là nguồn nguyên liệu quan trọng cho xây dựng và hạ tầng.

Không chỉ giàu giá trị khoa học, núi lửa Băng Mo còn mang đến trải nghiệm du lịch đặc sắc. Du khách có thể đi dọc các sườn núi, quan sát trực tiếp những vết tích phun trào hàng trăm nghìn năm trước. Điểm nhấn của hành trình là ngắm cảnh từ đỉnh núi: vào bình minh hay hoàng hôn, toàn bộ vùng bình nguyên và vùng Ea T’ling hiện ra trong sắc vàng, tạo nên bức tranh thiên nhiên rộng mở và bình yên. Đây cũng là nơi duy nhất trong khu vực được đầu tư điểm dừng chân để thưởng ngoạn cảnh quan.

Du lịch Việt Nam đi đâu: Núi lửa R’Chai – điểm hẹn mùa dã quỳ trên đất đỏ bazan

Cách trung tâm Đà Lạt khoảng 40km theo hướng cao tốc Liên Khương, núi lửa R’Chai (còn gọi là núi Đôi) là một trong những ngọn núi lửa cổ nổi bật của Tây Nguyên, gắn với dấu tích địa chất và cảnh quan đặc trưng trên vùng đất bazan.

Theo các nhà nghiên cứu, R’Chai thuộc dạng núi lửa cổ dương, nổi trên mặt đất và đã ngừng hoạt động hàng nghìn năm. Dấu tích dung nham phun trào xưa để lại lớp đất đỏ bazan phì nhiêu, tạo điều kiện hình thành vùng canh tác hoa màu lớn bậc nhất của huyện Đức Trọng. Nhờ đó, nơi đây không chỉ mang giá trị địa chất mà còn là không gian sinh kế của cộng đồng người K’Ho Cil – cư dân bản địa quanh núi.

Từ trên cao, R’Chai hiện ra với dáng tròn đều, bao quanh là bình nguyên rộng lớn xen lẫn sắc xanh của hoa màu và màu đỏ đặc trưng của đất bazan. Đặc biệt, vào mùa hoa dã quỳ (tháng 10 – 11 hằng năm), toàn bộ sườn núi được phủ vàng rực, trải dài từ đỉnh xuống chân, trở thành điểm hẹn thu hút đông đảo du khách.

Khám phá R’Chai, du khách có thể trekking bộ khoảng 45 phút từ chân núi lên đỉnh hoặc đi xe máy theo đường mòn xuyên qua rẫy rau của người dân, mất chừng 15 phút để vào giữa lòng núi. Dọc đường, hoa dã quỳ mọc ven các thửa rẫy, xen lẫn cỏ dại, tạo khung cảnh gợi nhớ những thửa ruộng bậc thang vùng Tây Bắc. Đứng trên đỉnh, ngoài sắc vàng của dã quỳ, du khách còn thấy sắc hồng của cỏ đuôi chồn và xanh mướt của hoa màu, tất cả hòa quyện thành bức tranh thiên nhiên rực rỡ. Khoảnh khắc đẹp nhất là khi hoàng hôn buông xuống, ánh nắng cuối ngày hòa cùng sắc vàng của dã quỳ, màu đỏ bazan và xanh lá cây, biến R’Chai thành bức tranh đa sắc.

Đọc thêm