NÓI “NGƯỜI MỸ BẢN ĐỊA” CÓ ĐÚNG KHÔNG?

A: Alex Mann, Sử gia (2017 đến nay)

Câu hỏi gốc: Is indigenous politically correct?

Dưới đây mình sẽ dịch American Indian là Người Mỹ Indian, lý do thì bạn đọc bài sẽ rõ.

Đây rồi, chủ đề của tôi đây rồi. Để tôi sẽ giải thích cho bạn một số khái niệm mà đến tôi cũng muốn điên lên đây nè.

Gia đình tôi có gốc là người Mỹ Indian. Đây là gốc bên nội và ông nội tôi là một người Mỹ Indian thuần. Bố tôi có làn da và đôi mắt của người Mỹ Indian nhưng thiếu một vài đặc điểm khác.

Tôi không coi mình là người Mỹ Indian nhưng tôi coi đó là một phần nguồn cội của mình. Vì vậy, từ lúc lên năm 16 tuổi, tôi đã dành cả mùa hè và thậm chí cả năm để quyên góp và làm việc tình nguyện cho một số khu bảo tồn, thường là với ông tôi.

Tôi đã dành nhiều thời gian ở các khu bảo tồn cùng với những người Mỹ Indian. Cho đến nay, tôi đã tình nguyện và giúp đỡ ở khu bảo tồn Navajo, khu bảo tồn Crow, khu bảo tồn Unitah, khu bảo tồn Fort Peck, khu bảo tồn Cheyenne River. Và trong một năm tôi thường đến nhiều hơn một nơi. Vì vậy, tôi biết một chút về những gì mình đang nói ở đây. Tôi biết con người ở đây, và tôi biết văn hóa nơi này.

Điều khiến tôi phát bực là cách mọi người dường như tỏ ra quan tâm đến người Mỹ Indian nhưng thực tế thì không. Thế nên, dành cho tất cả những nhà hoạt động xã hội ở đâu đó, đây là một số thông tin cần biết.

Họ không thích cái tên “Người Mỹ bản địa”

Đây là những cách bạn có thể gọi người Mỹ Idians, theo người Mỹ Indians. Nếu có thể, hãy gọi họ theo bộ lạc, và nên biết bạn đang ở bộ lạc nào. Một người Comanche khác với một người Navajo cũng giống như một người Pháp khác với một người Đức vậy. Đừng nói “Tôi đang ở khu bảo tồn người Mỹ bản địa” thay vào đó hãy nói “Tôi đang ở khu bảo tồn Navajo”. Nếu muốn gọi chung chung, hãy gọi là người Indian hoặc người Mỹ Indian. Khi nói đến toàn bộ cư dân bản địa, đây là thuật ngữ họ thích hơn và sử dụng để gọi bản thân.

Nếu đến một khu bảo tồn, bạn sẽ chẳng bao giờ nghe thấy cụm “Người Mỹ bản địa”. Thế nhưng, thành thật mà nói, tôi cho rằng đến 99% những cư dân ở đó chẳng quan tâm liệu bạn có gọi họ bằng cái gì đi nữa.

Điều khiến họ khó chịu chính là những người da trắng liên tục thay đổi “tên gọi” của họ mà không cho họ quyền đóng góp ý kiến như thể sẽ khiến mọi thứ tốt hơn.

Người da trắng gọi họ là người Mỹ Indian. Họ đã chấp nhận nó như một thuật ngữ chính xác. Nó cũng là thuật ngữ pháp lý của “Bureau of Indian Affairs”. Và rồi, bây giờ người da trắng cảm thấy có lỗi và cũng không thực sự muốn làm bất cứ điều gì để giúp đỡ nên họ chỉ đổi thành một cái tên xuôi dòng chính trị, kiểu như sẽ sửa chữa được bất cứ điều gì.

Thật là buồn.

Vì nên chúng ta hãy cùng nhau làm rõ chính xác là người Mỹ Indian quan tâm những gì nhé?

  1. Họ quan tâm đến đói nghèo. Bạn không thể tìm thấy một khu ổ chuột nào trên nước Mỹ mà tệ hơn nơi này đâu. Tỷ lệ tốt nghiệp trung học phổ thông là 25%. Hạn chế (hoặc không) tiếp cận với nước sinh hoạt và điện. Không có nhà và vật liệu để xây dựng, nhiều người phải sống trong những túp. Hầu như không hề có hoạt động thương mại và không có việc làm
  2. Họ quan tâm đến nền văn hóa của họ đang chết. Họ quan tâm đến ngôn ngữ của họ đang chết, tôn giáo của họ đang chết và dân số của họ đang giảm dần.
  3. Họ quan tâm rằng người Mỹ da trắng tập trung hàng nghìn giờ vào tên của các đội bóng và những thuật ngữ chính xác trong khi HOÀN TOÀN bỏ qua sự nghèo đói và tuyệt vọng của họ.
  4. Họ quan tâm rằng họ không có quyền đối với khoáng sản hoặc tài nguyên trên những mảnh đất mà chúng ta đã dồn họ vào đó. Họ quan tâm rằng họ không có cách nào để có thể kiếm được bất kỳ khoản thu nhập nào từ đất đai.
  5. Họ quan tâm đến việc mảnh đất quê hương của họ bị tước đoạt và họ không nhận được bất kì sự bồi thường nào.

Vì vậy, lần tới khi bạn muốn tranh luận về “Người da đỏ” hay “Người Mỹ bản địa”, hãy nhớ rằng bạn đang tập trung vào một điều mà những người đó chẳng hề quan tâm. Hãy thừa nhận là những lúc bạn đấu võ mồm ở trên mạng về vấn đề “Người da đỏ” bởi vì nó chả mất sức lực nào và khiến bạn trông thượng đẳng hơn. Những hành động đó thực ra chẳng giúp ích được gì cho vô số người Mỹ Indian đang sống trong tận cùng của đói nghèo.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *