Trả lời: Ted Kord, Thạc sĩ Khoa học địa chất, đại học bang Mississippi (2008).
Vài năm trước, tôi có hẹn hò một người tốt nghiệp Harvard. Một thập kỷ sau khi có được bằng cử nhân cô ấy đang làm việc cho một chuỗi cửa hàng sách ở một vị trí không phải quản lý. Cô ấy thông minh, hấp dẫn và có những giấc mơ lớn cho bản thân. Nhưng thật không may là cô chưa thể có được chúng.
Tôi mất liên lạc với cô ấy, lần cuối cùng chúng tôi nói chuyện thì cô ấy đang làm cho một cửa hàng trang sức cao cấp. Rõ ràng là tấm bằng Harvard không có nhiều tác động tích cực đến con đường sau đại học của cô. Giống như nhiều sinh viên sau khi tốt nghiệp khác, cô ấy mắc kẹt với những công việc mà bất cứ ai có bằng cấp 3 cũng có thể làm được.
Những trường đại học như Harvard tuyển vào những sinh viên hàng đầu tại Mỹ và trên thế giới. Theo bất cứ tiêu chuẩn nào, thì việc vào được Harvard là minh chứng cho việc bạn nằm trong số 1%. Khi học ở đây, việc bạn học ngành gì và xếp hạng ra sao sẽ ảnh hưởng nhiều hơn đến thành công và thu nhập trong tương lai của bạn hơn là việc chỉ đơn giản là vào được Harvard. Một số chuyên ngành như kinh tế có sự cạnh tranh rất cao và đảm bảo được thu nhập cao khi tốt nghiệp. Nhưng nếu như thứ hạng trong lớp Harvard của bạn nằm ở nửa cuối, thì bạn sẽ không vào được khoa kinh tế, kỹ sư hay khoa học máy tính đâu.
Các vị trí đó được dành cho 10% sinh viên hàng đầu trong số 1% mà Harvard đã tuyển vào, một nửa số sinh viên nhập học tại Harvard mỗi năm sẽ được xếp ở nửa cuối trong lớp của họ. Rất nhiều người trong đó tốt nghiệp với một tấm bằng và cũng chỉ có một sự nghiệp bình thường. Thầy dạy toán trong trường của tôi cũng tốt nghiệp từ Harvard. Nhưng nếu bạn có bằng ở những ngành như nghiên cứu giới tính, dân tộc, xã hội học hay kịch nghệ… thì bạn có những kỹ năng có lẽ cũng chỉ hấp dẫn ngang với một tấm bằng xã hội học ở bang Fresno, và kém hấp dẫn hơn nhiều so với những kỹ năng sẽ được học ở khoa cơ khí điện tử hay địa chất ở Fresno.
Chính bản thân tôi đã được trả nghiệm điều này. Tôi học ngành sân khấu điện ảnh ở đại học California. Và vật lộn để kiếm sống 10 năm sau khi tốt nghiệp. Sau đó tôi tiếp tục việc học ở ba trường ít nổi tiếng hơn. Bằng tốt nghiệp (ở chuyên ngành có tính thực tiễn cao) của tôi ở đại học bang Mississippi (MSU) đã giúp ích cho sự nghiệp và thu nhập của tôi rất nhiều.
MSU không hẳn là một trường quá nổi tiếng. Nhưng hoàn thành bằng thạc sĩ ở đây là một trong điều thông minh nhất tôi từng làm.
Nên là thay vì lo lắng cho việc bạn sẽ học trường nào, thì việc tìm hiểu bản thân muốn có sự nghiệp như thế nào sau tốt nghiệp sẽ giúp bạn hiểu được mình muốn gì từ cuộc sống, và chuyên ngành nào cần học để biến điều đó thành hiện thực.
