Những khám phá bất ngờ của người đàn ông ngoại quốc 17 năm xuyên Việt

Hành trình xuyên Việt: Bài học nhớ đời trong lần đầu phượt đường dài bằng xe máy ở Việt Nam, bắt gặp cung đường núi ngoạn mục như châu Âu

Giữa những khúc cua mù sương của núi rừng Tây Bắc, thỉnh thoảng người ta bắt gặp một chàng trai ngoại quốc tự mình nghiêng mình ôm cua trên chiếc xe máy cũ kỹ. Có buổi sớm anh dừng lại trên đèo Hải Vân chỉ để lắng nghe gió lùa qua rừng thông. Một chiều miền Trung, anh lặng lẽ đội nắng giữa cánh đồng bỏng rát, lắng tai nghe tiếng gặt, ngửi mùi lúa non. Lại có lúc, chiếc xe dừng chân bên một bãi biển hoang sơ, chỉ để anh thu vào ống kính vài khoảnh khắc hoàng hôn đang trượt khỏi đường chân trời.

Người đàn ông đó là Mihai Constantinescu (YouTube: @mihaitravelvlog), đến từ Ru-ma-ni. Ít ai biết rằng vào cuối tháng 3/2008, anh đặt chân tới Việt Nam với hành trang vỏn vẹn một chiếc ba lô, vốn tiếng Việt chập chững và một sự tò mò chưa định hình về một vùng đất Đông Nam Á xa lạ. Khi đó, Mihai gần 20 tuổi, vừa học xong cấp 3 và nhận được học bổng du học tại Việt Nam. Một năm đầu tiên dành trọn cho việc học ngôn ngữ, trước khi chính thức theo học ngành Thiết kế đồ họa tại Trường Đại học Mỹ thuật Công nghiệp Hà Nội.

Những dự định ban đầu chỉ xoay quanh một chuyến du học ngắn hạn, nhưng lại mở ra mối duyên gắn bó kéo dài 17 năm: với ngôn ngữ, con người và cả những cung đường hành trình xuyên Việt suốt từ cực Bắc tới tận đất mũi Cà Mau.

Không giống những vị khách nước ngoài thường chọn tour trọn gói, Mihai một mình rong ruổi, học thêm tiếng Việt qua những cuộc trò chuyện bên quán nước ven đường, ghi chép lại hành trình như một cách lưu giữ ký ức. Càng đi, anh càng thấy mình bị níu lại bởi sự hồn hậu của con người nơi đây, cả những điều tưởng chừng rất nhỏ: một bát bún mắm bốc khói, tiếng cười trẻ con trong một xóm nhỏ miền Trung hay ánh nắng cuối ngày trên những mái nhà rêu phong ở Hội An.

Chia sẻ với PV Dân Việt về chuyến phượt đầu tiên tại Việt Nam, chàng ngoại quốc Mihai cho biết: “Tôi nhớ rất rõ chuyến phượt đầu tiên ở Việt Nam, và thú vị là nó gắn liền với thời sinh viên ở Trường Đại học Mỹ thuật Công nghiệp Hà Nội. Đó là vào tháng 1/2012, năm học thứ hai của tôi. Nhà trường tổ chức chuyến thực tập cho toàn bộ sinh viên khoá 2010 lên Mai Châu (Hòa Bình cũ) trước Tết Nguyên Đán.

Hơn 400 sinh viên di chuyển bằng xe khách theo đoàn. Riêng tôi thích tự đi nên tôi quyết định tự phượt một mình từ Hà Nội. Vậy nên nếu hỏi vì sao tôi chọn Mai Châu thì… thực ra là Mai Châu chọn mình trước. Và cũng từ lần đầu đó, tôi đã quay lại Mai Châu hơn chục lần. Có thể gọi là cái “duyên”, đúng không?

Đó không chỉ là lần đầu tự lái xe máy đường dài, mà còn là lần đầu tôi nếm trải cảm giác “hú vía” giữa núi rừng Tây Bắc trong làn sương dày đặc. Thời điểm ấy, công nghệ còn hạn chế, điện thoại thông minh chưa phổ biến. Trước chuyến đi, tôi chỉ có thể xem bản đồ trên máy tính ở nhà và hỏi vài người bạn Việt Nam để hình dung hướng đi. Tôi cứ thế chạy xe ra khỏi Hà Đông, rồi men theo quốc lộ, mỗi đoạn lại dừng lại hỏi tiếp người dân ven đường.

Cảm giác đầy phiêu lưu, bởi trong đầu tôi không ngừng xuất hiện những câu hỏi: Nếu bị lạc thì sao, nếu gặp tai nạn thì phải làm thế nào? Trời mùa đông miền Bắc khi ấy lạnh cắt da. Khi lên tới đèo Thung Khe (còn gọi là đèo Đá Trắng) – cung đèo nổi tiếng của quốc lộ 6, sương mù dày đặc đến mức tầm nhìn chỉ còn chưa đầy 5 mét. Tôi buộc phải giảm tốc độ xuống 10 – 20 km/h. Và rồi, trong khoảnh khắc đầy hồi hộp đó, một chiếc xe tải bất ngờ hiện ra ngay phía trước. Tôi lập tức hãm phanh, giữ bình tĩnh dừng lại. Mọi thứ an toàn, nhưng cảm giác thót tim ấy đã in sâu trong trí nhớ của tôi.”

Tuy nhiên, chàng trai đến từ Ru-ma-ni không coi đó là nỗi sợ. Chuyến đi đầu tiên với khúc cua mịt mù sương trắng Thung Khe, đã dạy anh bài học đầu tiên về sự cẩn trọng và cả vẻ đẹp hùng vĩ, đầy bất ngờ của thiên nhiên Việt Nam.

Sau gần hai thập kỷ sống tại Việt Nam, anh Mihai đã đi qua hơn 50 tỉnh, thành (nếu tính theo số 63 tỉnh, thành cũ). Miền Bắc, đặc biệt là các vùng núi cao, là nơi anh đặt chân tới nhiều nhất. Ở đó có khí hậu khắc nghiệt, địa hình thử thách và vẻ đẹp hùng vĩ: từ những phiên chợ vùng cao cho đến các bản làng nằm lọt thỏm giữa rừng, mọi thứ đều cuốn anh trở lại hết lần này đến lần khác.

Dọc theo dải đất miền Trung, anh ấn tượng đặc biệt với đèo Hải Vân – cung đường mà anh đã đi gần 20 lần. Những lần vượt đèo trong sương sớm hay khi trời đứng nắng đều để lại những cảm xúc rất khác. Miền Nam, Tây Nguyên hay vùng ven biển, anh cũng từng đặt chân tới, dù với tần suất ít hơn. Đồng bằng sông Cửu Long – nơi cuộc sống gắn liền với sông nước, cũng đã được anh khám phá đôi lần, ghi lại qua những bức ảnh, câu chuyện và cả các thước phim ngắn đăng tải trên mạng xã hội.

Khi được hỏi về sự khác biệt giữa phượt ở Việt Nam và châu Âu, anh Mihai chỉ cười: “Tôi sang Việt Nam khi mới 20 tuổi, nên kinh nghiệm lái xe ở châu Âu gần như bằng không. Có thể nói, Việt Nam là nơi đầu tiên dạy tôi trưởng thành từ những hành trình rong ruổi, từ những lần dừng xe ven đường chỉ để ngắm một đám mây bay chậm qua đỉnh núi.”

Trong nhóm “Tứ đại đỉnh đèo” miền Bắc, chàng trai đến từ Ru-ma-ni đã nhiều lần vượt qua Mã Pí Lèng, Ô Quy Hồ, Pha Đin, chỉ còn Khau Phạ là chưa. Riêng đèo Cả lại khiến anh liên tưởng đến một “phiên bản nhỏ” của Hải Vân: cũng có núi, cũng gần biển nhưng không quá nổi bật, lại ngắn hơn, nhẹ hơn – một “người em họ” ít tiếng tăm hơn nhưng vẫn có sức hút riêng.

So sánh với quê hương mình, anh Mihai cho rằng núi ở Việt Nam xanh hơn, phủ đầy cây rừng nhiệt đới, trong khi Ru-ma-ni phần nhiều là núi đá. Thế nhưng, có những lúc đi qua cao nguyên đá Đồng Văn với những dãy núi đá xám dựng đứng trong sương sớm, anh như cảm thấy đang chạy xe trên chính “Transfăgărășan” – cung đường núi ngoạn mục bậc nhất châu Âu của Ru-ma-ni.

“Nhưng với đèo Hải Vân trải dài giữa núi và biển, vẻ đẹp này là điều không thể tìm thấy ở Ru-ma-ni – nơi có biển nhưng lại thiếu những dãy núi chạy sát bờ như ở Việt Nam”, anh Mihai cho biết thêm.

Hành trình xuyên Việt: Cuộc gặp gỡ với người đầu tiên phát hiện ra hang Sơn Đoòng – kỳ quan thiên nhiên lớn nhất thế giới

17 năm rong ruổi khắp dải đất hình chữ S, với anh Mihai, mỗi vùng miền Việt Nam mang một sắc thái rất riêng, không chỉ trong phong cảnh mà cả con người, giọng nói lẫn hương vị món ăn. Người miền Bắc có xu hướng bắt chuyện nhiều hơn khi gặp người lạ, trong khi miền Nam lại nhẹ nhàng và dè dặt hơn lúc đầu.

Anh Mihai kể lại: “Dù vậy, sự thân thiện của người Việt ở bất cứ nơi đâu đều khiến tôi xúc động: từ ly cà phê ven đường, bát cơm nóng ở bản làng xa xôi cho đến những món quà nhỏ bất ngờ trên hành trình. Đi vùng nào tôi cũng được mời ăn, mời uống, trò chuyện như người thân. Cảnh quan mỗi miền cũng khắc họa rõ tính cách vùng đất. Miền Bắc khiến tôi nhớ mãi bởi những cung đèo hiểm trở và núi rừng hùng vĩ. Miền Trung hội tụ cả biển lẫn núi, lại không cách xa nhau là bao, còn miền Nam thì dễ chịu hơn với đường đèo thoải, biển trong xanh và tiết trời nắng ấm quanh năm.

Về ẩm thực, tôi nghiêng về món Bắc vì không hảo vị ngọt, nhưng cũng không chịu được cay quá, vậy nên miền Trung khiến tôi vừa yêu vừa “dè chừng”. Với ngôn ngữ, dù học tiếng Việt ở Hà Nội và nói giọng Bắc, nhưng tôi vẫn nghe hiểu được người Nghệ An hay Quảng Bình, dù có chậm hơn một chút.

Khi chuyển vào miền Nam sinh sống, tôi mất vài tháng để làm quen với cách phát âm và ngữ điệu. Nghe được rồi thì chỉ còn lại từ vựng, mà từ vựng thì học dần cũng vào thôi. Giọng nữ miền Nam khiến tôi cảm thấy nhẹ nhàng, dễ chịu; còn giọng nam miền Bắc lại tạo cảm giác dứt khoát, mạnh mẽ.”

Trong hàng chục tỉnh thành mà Mihai đã đi qua, Hội An luôn là cái tên đầu tiên hiện lên khi được hỏi đâu là nơi anh yêu thích nhất. Thành phố cổ nhỏ bé bên bờ sông Hoài không chỉ khiến anh say mê bởi vẻ đẹp truyền thống, mà còn vì cách nơi đây dung hòa mọi yếu tố anh trân quý: kiến trúc xưa cũ, biển xanh, núi gần và cả những hòn đảo đẹp đến ngỡ ngàng như Cù Lao Chàm.

Từ lần đầu đặt chân đến Hội An năm 2009, Mihai đã bị nơi này “giữ lại” bằng một sợi dây rất khó gọi tên. Những lần trở lại nối dài qua năm tháng – có lúc là vài ngày, có khi tới vài tháng, đặc biệt trong khoảng thời gian anh sống tại Đà Nẵng và thường xuyên chạy xe vào phố cổ. Thậm chí, có lần anh từng đưa cả xe máy theo thuyền ra đảo, chỉ để cảm nhận sự tự do và trong trẻo đến mức “không muốn quay về đất liền”. Món gây “nghiện” nhất với anh cũng là “cao lầu” ở Hội An, Mihai cho biết, khi đến đây anh phải ăn ít nhất một lần mỗi ngày.

Tuy vậy, với tính cách luôn chuyển động, anh không chắc liệu mình có thể sống lâu dài ở Hội An hay không. Thành phố cổ yên bình và chậm rãi, đôi khi chưa đủ “năng lượng” mà anh tìm kiếm từ nhịp sống sôi động ở những đô thị lớn như Hà Nội hay TP.HCM.

“Nếu được chọn, Hội An là nơi lý tưởng cho vài tháng sống thư giãn, còn để gắn bó nhiều năm thì tôi sẽ nghiêng về Hà Nội hoặc thành phố Hồ Chí Minh”, chàng ngoại quốc cho biết thêm.

Trong những chuyến phượt xuyên qua vùng núi, bản làng hay những cung đường heo hút, Mihai không ít lần gặp sự cố: hết xăng, xe mắc kẹt trong bùn, hoặc hỏng hóc giữa nơi hẻo lánh. Nhưng điều khiến anh nhớ mãi là sự tử tế, thân thiện và sẵn sàng giúp đỡ của người dân địa phương.

Anh kể: “Có lần tôi đang loay hoay trong một vũng bùn lầy sau cơn mưa đêm hôm trước, thì một người đàn ông đi qua đã tự động dừng lại, chẳng cần đợi lời cầu cứu, giúp tôi đẩy xe thoát khỏi đoạn đường lầy lội. Ngay sau đó, một người khác còn cho tôi dùng vòi nước để rửa sạch bùn khỏi bánh xe. Cũng trên đường Hồ Chí Minh, đoạn qua Nghệ An, khi xe gần cạn xăng giữa vùng núi vắng, tôi được một người đàn ông tên Bắc bán cho một lít xăng để kịp ra tới cây xăng gần nhất, nhưng rồi nhất quyết không nhận tiền, chỉ cười bảo: “Cho em luôn!”.

Khi ở homestay tại các vùng quê, tôi có cảm giác như mình trở thành một phần trong gia đình: được tiếp đón nồng hậu, chia sẻ từng bữa cơm, từng câu chuyện, như thể không hề có khoảng cách nào giữa người khách phương xa và chủ nhà cả vậy.”

Trong hành trình xuyên Việt bằng xe máy, chàng phượt thủ người Ru-ma-ni đã có một kỷ niệm đặc biệt mà anh tin rằng sẽ không bao giờ quên: gặp gỡ trực tiếp ông Hồ Khánh – người đầu tiên phát hiện ra hang Sơn Đoòng, kỳ quan thiên nhiên lớn nhất thế giới.

Chia sẻ với PV Dân Việt, anh cho biết: “Lần đầu tiên, tôi tình cờ tìm đến nhà chú Khánh vào dịp Tết năm 2021, trong một chuyến phượt xuyên Việt đúng vào thời điểm dịch Covid-19 đang khiến nhiều nơi e dè đón khách. Tôi không hề biết rằng căn nhà đơn sơ trước mặt lại là homestay của chính người đã phát hiện ra một trong những hang động kỳ vĩ nhất hành tinh. Lúc đó, dù homestay đang tạm nghỉ, tôi chỉ nói vài câu xin ở nhờ, chú ấy gật đầu ngay, chẳng lăn tăn gì.

Bốn năm sau, vào tháng 6/2025 vừa rồi, tôi trở lại với một mục tiêu rõ ràng: gặp lại chú Khánh để trò chuyện. Được trực tiếp nghe chú kể về khoảnh khắc đầu tiên phát hiện hang Sơn Đoòng, đó là một vinh dự thật sự. Nghe từ chính người đã thấy nó bằng mắt mình, chứ không phải qua sách báo hay phim ảnh, là một cảm giác rất khác. Tôi cảm nhận được sự khiêm tốn của chú – không hề phô trương, dù biết rằng việc mình làm đã khiến cả thế giới phải nhìn về Việt Nam.”

Mihai ở lại homestay ba ngày. Trong không gian yên bình bên bờ sông Son, những cuộc trò chuyện kéo dài hàng giờ đã khiến anh thêm kính trọng người đàn ông có công lớn đưa hang động khổng lồ này ra ánh sáng thế giới. Không chỉ đặc biệt bởi câu chuyện lịch sử, homestay của ông Hồ Khanh còn khiến Mihai yêu thích bởi không gian gần gũi với thiên nhiên, rất phù hợp với dân phượt xe máy. Khuôn viên rộng rãi, có bungalow riêng biệt, sân sát sông Son, có thể đốt lửa trại, bơi lội, chèo kayak hoặc đơn giản là ngồi uống cà phê ngắm núi non vào sớm tinh mơ.

Khi được hỏi về kế hoạch gần nhất cho chuyến đi tiếp theo, chàng ngoại quốc cho biết, các chuyến đi nhỏ, ngắn ngày thì diễn ra khá thường xuyên trong năm và không thường được lên kế hoạch trước. Gần nhất, có thể sẽ gửi xe từ TP.HCM ra Nha Trang, rồi đi Cam Ranh, Đà Lạt và khám phá một số ngọn núi xung quanh.

Với những chuyến đi dài hơn (khoảng 2 tuần và 2000 km), điểm đến tiếp theo có thể là đèo Khau Phạ – một trong “tứ đại đỉnh đèo” miền Bắc mà anh chưa chinh phục. Anh chia sẻ thêm rằng mình nhớ Lai Châu, Điện Biên và cảm thấy cần đi phượt miền núi phía Bắc 2 năm một lần để “nạp lại năng lượng sống”.

Đọc thêm