Bạn Đinh Thùy Linh, huyện Quốc Oai, thành phố Hà Nội hỏi: Xin hỏi một số điểm mới của Luật bảo hiểm xã hội năm 2024?
Về câu hỏi của bạn Đinh Thùy Linh, Chuyên gia lĩnh vực bảo hiểm xã hội thuộc Sở Lao động – Thương binh và Xã hội thành phố Hà Nội trả lời như sau:
Luật Bảo hiểm xã hội số 41/2024/QH15 được Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV thông qua ngày 29/6/2024, gồm 11 chương, 141 điều (tăng 2 chương và 16 điều so với Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014). So với Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014, Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 có một số điểm mới như sau:
Thứ nhất, quy định về trợ cấp hưu trí xã hội cho người không có lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội
Trợ cấp hưu trí xã hội theo quy định của Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 là loại hình BHXH do ngân sách nhà nước bảo đảm, được xây dựng trên cơ sở kế thừa và phát triển một phần từ quy định về trợ cấp xã hội hằng tháng đối với người cao tuổi không có lương hưu, trợ cấp BHXH hằng tháng. Cụ thể, tại chương III (từ Điều 21 đến Điều 24) quy định: Công dân Việt Nam từ đủ 75 tuổi trở lên mà không hưởng lương hưu hoặc trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng, có văn bản đề nghị hưởng trợ cấp hưu trí xã hội thì sẽ được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội do ngân sách nhà nước đảm bảo.
Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 quy định mở rộng đối tượng được tham gia và thụ hưởng đầy đủ các chế độ BHXH. Ảnh minh họa: N.T
Thứ hai, mở rộng đối tượng được tham gia BHXH bắt buộc
Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 quy định mở rộng đối tượng được tham gia và thụ hưởng đầy đủ các chế độ BHXH đối với: (i) chủ hộ kinh doanh của hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh; (ii) người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, ở thôn, tổ dân phố; (iii) người lao động làm việc không trọn thời gian; (iv) người quản lý doanh nghiệp, người quản lý điều hành hợp tác xã không hưởng tiền lương.
Thứ ba, bổ sung quyền thụ hưởng chế độ ốm đau, thai sản đối với người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã
Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 chính thức bổ sung quyền thụ hưởng chế độ ốm đau, thai sản đối với người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã thay vì chỉ hưởng hai chế độ là hưu trí và tử tuất như Luật hiện hành.
Thứ tư, bổ sung chế độ thai sản vào chính sách BHXH tự nguyện
Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 quy định: Người lao động tham gia BHXH tự nguyện (bao gồm cả lao động nữ và lao động nam) khi sinh con nếu đáp ứng đủ điều kiện (đóng BHXH từ đủ 06 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con) thì được hưởng trợ cấp bằng 2.000.000 đồng cho một con (bằng mức mà NSNN đang hỗ trợ cho phụ nữ thuộc hộ nghèo là người dân tộc thiểu số khi sinh con đúng chính sách dân số).
Người lao động tham gia BHXH tự nguyện (bao gồm cả lao động nữ và lao động nam) khi sinh con nếu đáp ứng đủ điều kiện thì được hưởng trợ cấp bằng 2.000.000 đồng cho một con. Ảnh: N.T
Thứ năm, đóng BHXH tối thiểu 15 năm sẽ được hưởng lương hưu
Luật mới gia tăng cơ hội được hưởng lương hưu của người tham gia BHXH thông qua việc giảm điều kiện về số năm đóng BHXH tối thiểu để được hưởng lương hưu (giảm từ 20 năm xuống 15 năm).
Thứ sáu, khuyến khích người lao động bảo lưu thời gian đóng để hưởng lương hưu thay vì nhận BHXH một lần
Luật mới bổ sung quy định nhằm gia tăng quyền lợi, tăng tính hấp dẫn, khuyến khích người lao động bảo lưu thời gian đóng để hưởng lương hưu thay vì nhận BHXH một lần. Theo đó, người lao động không hưởng BHXH một lần mà bảo lưu thời gian đóng để tiếp tục tham gia thì có cơ hội được thụ hưởng các quyền lợi cao hơn như: (i) Khi tiếp tục tham gia được hưởng các chế độ với mức hưởng cao hơn; (ii) Được hưởng lương hưu với điều kiện dễ dàng hơn; (iii) trong thời gian hưởng lương hưu được Quỹ BHXH đóng BHYT; (iv) Được hưởng trợ cấp hằng tháng khi không đủ điều kiện hưởng lương hưu và chưa đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội; (v) trong thời gian hưởng trợ cấp hằng tháng thì được ngân sách Nhà nước đóng BHYT.
Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2025.