Mới đây, Enes Kanter Freedom (Acc instagram: enesfreedom) là một cầu thủ NBA chuyên nghiệp từng thi đấu cho các đội Panathinaikos, Portland. Mình xin nhắc lại là Enes là 1 vận động viên thể thao chứ không phải là một chính trị gia chuyên nghiệp. Mặc dù trên Instagram Enes thể hiện mình là một người gây cảm hứng về hòa bình và nhân quyền trên toàn thế giới với những lần tham dự các sự kiện phát biểu về điều đó.
Thực ra mình cũng chẳng quan tâm Enes là ai. Xét về mặt NBA, đối với bản thân mình – nhân vật này vô cùng mờ nhạt vì mình thích những cầu thủ chuyên nghiệp khác hơn. Nhưng khoảng 2 ngày trước, enes có post lên hình ảnh của một đôi sneaker sử dụng graphic vô cùng không đúng sự thật và định hướng sai lệch tới những người nào chưa biết tới Việt Nam. Ngoài ra còn đi kèm 1 caption như sau:
“Hundreds of human rights defenders and journalist are at risk, harrased, or persecuted in Vietnam. Where there is
No freedom of expression
No free speech
No free press
Stand for Human rights in #Vietnam.
Nguyen Phu Trong and the Communist Party must be held accountable!”
Nôm na là:
“Hàng trăm người đang bảo vệ nhân quyền và phóng viên tại Việt Nam đang gặp nguy hiểm, bị đe dọa và không an toàn. Nơi mà không có tự do về ngôn luận, về bày tỏ tiếng nói – cảm xúc. Hãy cùng đứng lên vì nhân quyền tại Việt Nam. Các bên liên quan phải chịu trách nhiệm về điều này”.
Đi kèm là graphic trên đôi sneaker là hình ảnh của một nữ sinh áo trắng bị một người mặc đồng phục của CANDVN đang còng tay cũng như ẩn dụ về việc “Brain-wash” (Tẩy não) một thanh niên trẻ với cọng dây xích xung quanh laptop (Ý nghĩa kiểm soát phát ngôn trên xã hội, tự do ngôn luận).
Đầu tiên, đứng ở vị trí một người đã từng có cơ hội du học và quay trở lại Việt Nam để phát triển sự nghiệp và phát triển tại quê hương. Mình sẽ nói như sau:
Đất nước nào cũng có vấn đề của riêng nó. Những vấn đề về an sinh xã hội, về an toàn, về giai cấp – về con người. Không có thứ nào màu hồng mà chúng ta thường thấy trên mạng xã hội. Mình biết Việt Nam mình còn nhiều vấn đề về kinh tế, xã hội nhưng xét trên tổng thể là đất nước chúng ta vẫn đang trên đà phát triển và hoàn thiện dần dần.
Cá nhân mình thấy ở quê hương còn tự do. Chúng ta còn được tiếp cận Youtube, Google chứ ở Trung Quốc Google – Youtube còn bị cấm tiệt cơ mà. Các cụ nói “Uốn lưỡi bảy lần trước khi nói” vì mỗi lời nói – đặc biệt là của người nổi tiếng – sẽ ảnh hưởng tới nguyên một cộng đồng, của một thế hệ. Ở các nước phát triển, các bạn nghĩ là Tự do ư? Xin thưa là mọi thứ đều nằm dưới quyền “Kiểm soát cục bộ” của chính phủ. Chỉ là chưa gây tác động tiêu cực tới an toàn của đất nước mà thôi.
Một lần mình đang đợi bus ở Úc. Có một người bản xứ cứ nhất quyết phải mua vé bằng cash (Tiền mặt) mà không sử dụng thẻ (1 dạng vé tháng) mặc dù nó rẻ hơn rất nhiều. Người đó nói rằng – khi mà sử dụng thẻ đó phải đăng kí ID cá nhân, lên tap 1 cái – xuống tap 1 cái. Toàn bộ dữ liệu đó sẽ được ghi lại và đưa về cho công ty quản lý, mà công ty đó thuộc chính phủ. Bằng cách đó cộng thêm hệ thống CCTV dày đặc – hành trình của các bạn đều được nắm rõ bởi 1 bên thứ 3. Tương tự với hệ thống parking (Gửi xe) cũng y chang vậy. Các bạn xem phim nước ngoài nhiều (Tiêu biểu là Eagle Eye – Mắt đại bàng được tung ra vào năm 2008 có sự tham gia của Shia Labeouf) đều thấy truy tung tích của một người như cái bánh nằm trong tay vậy. “Tự do” của các nước phát triển là thế, là “tự do” nhưng được kiểm soát chặt chẽ. Nếu có phạm cái gì, bạn sẽ được hỏi thăm ngay lập tức.
Vấn đề chính trị luôn là vấn đề nhạy cảm. Nhưng từ cổ chí kim, từ nhiều chế độ – chế độ phong kiến, chế độ quân chủ chuyên chế, chế độ tư bản, chế độ xã hội chủ nghĩa vân vân và mây mây. Bất kì chế độ nào cũng phải kiểm soát về lượng thông tin tiếp nhận của người dân để đảm bảo an ninh và sự an toàn của quốc gia. Chỉ là cách thể hiện ra như thế nào mà thôi.
Mình chỉ cần biết là ở Việt Nam, mình vẫn được tự do viết bài và phát biểu những suy nghĩ của mình có ích cho cộng đồng – xây dựng được mảng mà mình đang muốn phát triển. Những thứ mình làm và nói không gây ảnh hưởng cho an ninh của quốc gia – mình tự cảm nhận điều đó.
Mình chỉ cần biết là ở Việt Nam – mình vẫn được sống trong sự hòa bình. Vẫn được sáng dậy, ngồi ăn miếng bánh mì – uống ly cà phê mà không phải sống trong bom đạn, trong sự đau thương.
Mình chỉ cần biết ở Việt Nam – mình vẫn không phải lo ngay ngáy về việc xả s*ng, việc một ngày tự dưng ra đường bị lạc đạn xảy ra hàng ngày ở một đất nước “Tự do” nào đấy. Cướp giật, trộm cướp thì nước nào cũng có. Nhưng kẻ thủ ác luôn luôn phải trả giá. Tham nhũng ư, nước ngoài đầy. Các bạn đọc báo quốc tế, những vụ bê bối ăn sâu vào bộ máy còn khủng khiếp hơn.
Nếu Việt Nam đáng sợ như vậy. Tại sao vốn đầu tư nước ngoài vẫn rót vào đều đều, Việt Nam vẫn là một trong những địa điểm đầu tư FDI hàng đầu của thế giới. Tại sao nhiều du học sinh, nhiều chuyên gia nước ngoài vẫn đang mong muốn quay trở về đất nước vì ở đây – cơ hội ngập tràn cho họ. Vì họ an toàn được phát triển theo một phương diện nào đó. Nên nhớ toàn là người có tri thức, họ biết cân đo đong đếm và lựa chọn điểm đến nào tốt nhất cho họ.
Việt Nam trong khu vực ASEAN nói riêng đã là 1 đàn anh trong cả phát triển kinh tế và chính trị. Ở LHQ, Việt Nam cũng là Ủy viên không thường trực với 192/193 phiếu ủng hộ. Nếu Việt Nam là 1 đất nước tiêu cực như vậy, há chẳng phải sẽ không được cả thế giới có cái nhìn như vậy sao?
Bài post kia nêu lên một phiến diện và vô cùng sai lệch về tình hình ở Việt Nam. Với một người có tận 1,5 triệu người theo dõi như Enes, nếu ai không hiểu Việt Nam thì sẽ có cái nhìn tiêu cực về quê hương của mình. Nó bôi nhọ quê hương của mình, về nơi mình yêu và sinh sống, về nơi mình phát triển được như bây giờ, về những thanh niên đầy hoài bão muốn xây dựng quê hương. Nó cũng là cái đà, cái cớ của những kẻ ngoại bang muốn chống phá đất nước.
Mình chỉ dựa trên thực tế vì mình đã được và trải nghiệm ở một số nước phát triển. Và nó không màu hồng. Đừng nói rằng Enes không tìm hiểu vì sử dụng tên bác Nguyễn Phú Trọng trong post của mình. Bác Trọng hiện tại là Tổng Bí thư của Việt Nam, chứng tỏ vận động viên NBA kia có tìm hiểu về tình hình Việt Nam hiện tại. Nó càng nêu rõ sự tìm hiểu nông cạn về tình hình Việt Nam hiện tại và làm xấu về môi trường Việt Nam trong mắt bạn bè quốc tế.
Về phương diện bản thân, mình không cần mọi người phản ứng tiêu cực tới post của nhân vật Enes kia. Cũng không cần phải comment chửi bới om sòm vì nó càng là miếng mồi ngon cho những kẻ thừa nước đục thả câu. Chỉ cần các bạn report post đó vì thông tin sai lệch liên quan đến chính trị của Instagram mà thôi.
Cư xử càng văn minh, chúng ta càng có điểm trong mắt bạn bè quốc tế.
Trí Minh Le
