Nhật Bản “lo sợ” mất lao động tay nghề cao từ Việt Nam

Nhật Bản, một trong những quốc gia công nghệ hàng đầu thế giới, đang đối diện với mối lo ngại nghiêm trọng về việc mất mát nhân lực công nghệ thông tin (CNTT) có tay nghề cao từ Việt Nam. Ngày càng nhiều chuyên gia trẻ từ Việt Nam đang tìm đến Hoa Kỳ và các quốc gia khác với mức lương cao hơn, để lại một khoảng trống đáng lo ngại cho các công ty Nhật Bản.

Tại một hội chợ việc làm diễn ra tại thủ đô Hà Nội, Việt Nam trong tháng 5 đã thu hút sự tham gia của nhiều công ty Nhật Bản muốn tuyển dụng các sinh viên mới tốt nghiệp từ Đại học Bách Khoa Hà Nội – một trong những trường đào tạo công nghệ hàng đầu của Việt Nam. Tuy nhiên, mặc dù có những thành công nhất định trong việc tuyển dụng, các doanh nghiệp Nhật Bản vẫn phải đối mặt với sự cạnh tranh quyết liệt từ các công ty công nghệ thông tin ở châu Âu và Mỹ.

Nhật Bản “lo sợ” mất đi lao động tay nghề cao từ Việt Nam

Mức lương hấp dẫn là một trong những yếu tố quan trọng khi các chuyên gia CNTT lựa chọn nơi làm việc. Các công ty công nghệ thông tin ở châu Âu và Mỹ thường sẵn lòng trả mức lương hàng năm lên đến 10 triệu yên (khoảng 70.500 USD) cho những nhân viên có tay nghề cao. Trong khi đó, các công ty Nhật Bản chỉ đưa ra mức lương thấp hơn, dao động từ 4 triệu yên đến cao nhất là 5,8 triệu yên.

Lương ngành công nghệ thông tin tăng không ngừng tại Việt Nam, dù môi trường việc làm trong ngành điện tử và công nghệ thông tin gặp một số khó khăn do nhu cầu về điện thoại thông minh và máy tính giảm đi trên toàn thế giới. Tổ chức Ngoại thương Nhật Bản báo cáo rằng tiền lương tại các công ty Nhật Bản tại Việt Nam đã tăng 5,8% trong năm trước đó, và dự kiến sẽ tiếp tục tăng trưởng 5,9% vào năm 2023.

Các công ty Nhật Bản đang thấy khó khăn trong việc cạnh tranh với các công ty nước ngoài trong việc thu hút và giữ chân những chuyên gia CNTT chất lượng cao. Họ thường yêu cầu nhân viên học tiếng Nhật, điều này đã tạo ra sự khó khăn cho một số chuyên gia khi xem xét các cơ hội làm việc ở Nhật Bản.

Một số doanh nghiệp Nhật Bản đã nhận thức được vấn đề này và bắt đầu đưa ra các giải pháp khác nhau. Sun Asterisk, một công ty Nhật Bản hỗ trợ tuyển dụng sinh viên mới tốt nghiệp từ nước ngoài, đã tăng mức lương khởi điểm cho những người được tuyển dụng từ các nước khác ở châu Á. Tuy nhiên, số lượng chuyên gia CNTT từ các quốc gia này vẫn còn hạn chế.

Các công ty Nhật Bản cũng đang xem xét lại chiến lược thuê ngoài và phát triển hệ thống CNTT ở nước ngoài. Một số công ty, như Techno Digital, cho biết rằng sự yếu đi của đồng yên đã làm thu hẹp khoảng cách về mức lương giữa Nhật Bản và các nước châu Á khác.

Tuy nhiên, mất đi lợi thế về chi phí, các công ty Nhật Bản đang đối mặt với khó khăn trong việc giảm sự phụ thuộc vào nhân lực CNTT từ châu Á. Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp của Nhật Bản dự đoán sẽ có tới 790.000 vị trí công việc CNTT không được lấp đầy vào năm 2030. Ngay cả việc thuê ngoài cũng đã chuyển từ mục tiêu giảm chi phí sang mục tiêu đảm bảo an toàn cho người lao động.

Vấn đề này đang tạo ra một phong trào tìm kiếm các giải pháp thay thế cho Việt Nam, quốc gia được cho là chiếm 70% hoạt động thuê ngoài của các công ty Nhật Bản. Fourth Valley Concierge, một dịch vụ nhân sự, đã tăng cường hoạt động của họ ở Việt Nam và cung cấp nhân lực được đào tạo tiếng Nhật cho các doanh nghiệp Nhật Bản. Tuy nhiên, các doanh nghiệp phương Tây cũng đang thu hút nhân lực có tay nghề cao ở các khu vực mà Nhật Bản đang tìm kiếm.

Để giải quyết vấn đề này, chính phủ Nhật Bản cần nghiêm túc xem xét và đưa ra các giải pháp bền vững để đảm bảo nguồn lao động CNTT chất lượng cao trong tương lai, và duy trì vị thế dẫn đầu của mình trong lĩnh vực công nghệ.