Nhập viện tâm thần vì “ám ảnh bị bệnh”, lúc nào cũng thấy đau đớn

Ngày 29/1, tại buổi chia sẻ thông tin về căn bệnh ít người biết “rối loạn dạng cơ thể”, bác sĩ Trịnh Thị Vân Anh, Phòng rối loạn liên quan đến stress và sức khoẻ tình dục – giới tính (Viện Sức khỏe Tâm thần – Bệnh viện Bạch Mai) cho biết, mới đây, bệnh viện vừa điều trị cho 1 bệnh nhân nữ bị rối loạn dạng cơ thể.

Đi khám khắp nơi không tìm ra bệnh

Bệnh nhân là bà Trịnh Minh H. Nữ (54 tuổi, trú tại Bắc Giang), nhập viện sau một thời gian dài bị nóng rát vùng thượng vị, ngực, hồi hộp, đau nhiều khi ăn uống, sụt cân, đại tiện nhiều lần trong ngày.

Khai thác tiền sử cho biết, bệnh nhân có gia đình hòa thuận, chồng hiền lành, các con ngoan ngoãn, học hành tử tế. Tuy nhiên, bệnh nhân thường xuyên căng thẳng với mẹ chồng từ những việc nhỏ nhặt nhất nhưng thỉnh thoảng vẫn có mâu thuẫn mẹ chồng- nàng dâu.

Bệnh diễn biến khoảng 2 năm nay, bệnh nhân ban đầu xuất hiện ngủ kém, hay trằn trọc khó vào giấc, ngủ không sâu và thường thức dậy sớm ( khoảng 4h sáng), không thể ngủ lại được.

Sau đó bệnh nhân xuất hiện nóng rát vùng thượng vị, có lúc cảm giác nóng rát lan cả bụng, lan ra sau lưng, kèm theo đau tức vùng thượng vị, cảm giác thức ăn trào ngược lên họng. Bệnh nhân thường đau hơn khi ăn uống , bệnh nhân đi đại tiện nhiều lần trong ngày, ăn vào hay mót rặn và đi đại tiện (có ngày 5-7 lần).

Vì vậy, bệnh nhân dần dần sợ ăn uống, sút khoảng 7kg/ 6 tháng. Bệnh nhân đã đi khám ở bệnh viện tỉnh, được nội soi dạ dày thực quản, được chẩn đoán viêm dạ dày- trào ngược thực quản, uống thuốc theo đơn.

Lúc đầu bệnh nhân có đỡ, cảm giác dễ chịu hơn, nhưng sau nửa tháng bệnh nhân lại có cảm giác nóng rát, mót đại tiện như trên, có lúc các biểu hiện cảm giác nặng hơn.

Cách 6 tháng, bệnh nhân có thêm cảm giác nóng rát vùng ngực, hồi hộp, đánh trống ngực, cả khi bệnh nhân nghỉ ngơi vẫn cảm thấy tim đập mạnh, khi không ngủ được hoặc xúc động cảm giác trên tăng lên.

Bệnh nhân có lúc cảm giác bốc hoả, nóng bừng mặt, dễ bị cáu gắt. Bệnh nhân đêm ngủ kém, khó vào giấc. Sau đó, bệnh nhân đi khám ở Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, được chẩn đoán rối loan hỗn hợp lo âu và trầm cảm và được kê thuốc điều trị.

Bệnh nhân cảm thấy đỡ hơn, giảm nóng rát bụng, ngực, giảm hồi hộp, ngủ được. Bệnh nhân điều trị thuốc theo đơn 4 tháng thì thấy gần như khỏi nên tự bỏ thuốc, không đi khám lại. Cách 2 tuần các biểu hiện của bệnh nhân tái phát, bệnh nhân nóng rát bụng, nóng ngực, hồi hộp, mất ngủ, khó chịu nhiều.

Bệnh nhân đi khám tại Viện Sức khoẻ tâm thần, được chẩn đoán rối loạn dạng cơ thể, chỉ định nhập viện điều trị nội trú.

Sau một thời gian điều trị bệnh nhân ngủ được hơn, đỡ than phiền các triệu chứng cơ thể.

Người cầu toàn dễ mắc bệnh rối loạn cơ thể hóa

TS Dương Minh Tâm, Trưởng Phòng điều trị Rối loạn liên quan đến stress và sức khoẻ giới tính – tình dục (Viện Sức khỏe tâm thần) cho biết, người bị bệnh rối loạn dạng cơ thể thường tái diễn than phiền về các triệu chứng cơ thể, cùng với những yêu cầu dai dẳng đòi khám xét về y tế, mặc dù kết quả âm tính nhiều lần và thầy thuốc đảm bảo rằng các triệu chứng này không có cơ sở bệnh cơ thể.

Hoặc nếu có bất kì rối loạn cơ thể nào thì chúng cũng không giải thích được bản chất và phạm vi của các triệu chứng hoặc đau khổ và bận tâm của bệnh nhân việc nhỏ nhặt trong đời sống hàng ngày.

Các bệnh nhân cũng có tính cách chi ly, cầu toàn và khả năng chống đỡ yếu trước những mâu thuẫn, va chạm.

Các triệu chứng mắc bệnh thường là đau vu vơ khắp các bộ phân trên cơ thể như đau đầu, chóng mặt, choáng váng, mờ mắt, đau vai gáy hoặc các triệu chứng đau ngực, trống ngực, khó thở như triệu chứng giống của bệnh tim, phổi. Cũng có bệnh nhân bị đau phần bụng như trào ngược dạ dày, đau đại tràng, sôi bụng, đi ngoài không ổn định…

Bệnh nhân cũng có thể đau hoặc gặp các triệu chứng khó chịu ở đường sinh dục – tiết niệu, thần kinh – cơ…

“Đây là bệnh khó chẩn đoán, có nhiều bệnh nhân phải đi gõ cửa nhiều bệnh viện để tìm ra nguyên nhân gây đau đớn, khó chịu cho bản thân mà vẫn không tìm được. Có nhiều bệnh nhân đến khám với cả chồng bệnh án dày vì đã đi khám cả chục bệnh viện, làm hàng trăm xét nghiệm, được điều trị đủ các loại bệnh nhưng vẫn không giảm đau đớn”, TS Tâm chia sẻ.

Theo TS Tâm, để chẩn đoán bệnh có thể tham khảo các dấu hiệu như ít nhất hai năm có các triệu chứng cơ thể nhiều loại và thay đổi mà không tìm thấy một giải thích thỏa đáng nào về mặt cơ thể; Dai dẳng từ chối chấp nhận lời khuyên hoặc lời trấn an của bác sĩ rằng không có bệnh về mặt cơ thể.

Người bệnh luôn có xu hướng đi bệnh viện để giải quyết hết những khó chịu của mình, nên người bệnh thường đi khám xét và chạy chữa khắp nơi.

Theo TS Tâm, rối loạn dạng cơ thể là một bệnh mạn tính, quá trình bệnh kéo dài nhiều năm và thường kháng trị. Nếu phát hiện muộn, điều trị không kịp thời, bệnh nhân đi khám nhiều chuyên khoa gây tốn kém về kinh tế, có thể dẫn đến lo âu và trầm cảm.

Ngoài ra, việc không điều trị đủ thời gian, không tuân thủ kế hoạch điều trị làm tăng nguy cơ kháng trị. Nếu để lâu, bệnh nhân có thể lạm dụng thuốc giải lo âu như seduxen…