Trả lời bởi: Elena Gossin, Giáo sư làm việc tại Los Angeles, California.
__________________
Tôi từng có một giáo sư tiếng Anh giải thích vấn đề theo cách này:
Hình tam giác này thể hiện việc học tiếng Tây Ban Nha (đối với người dùng tiếng Anh) (hình 1).
Trong khi đó tam giác ngược thể hiện việc học tiếng Anh (đối với người dùng tiếng Tây Ban Nha) (hình 2).
Việc bắt đầu học tiếng Tây Ban Nha rất khó khăn với một người nói tiếng Anh (vậy nên tam giác rộng nhất ở phần đáy). Động từ là một cơn ác mộng, với đủ thứ nào là chia động từ, các thì rồi thể từ mà trong tiếng Anh không có khái niệm tương đương. Hơn nữa còn có sự khác nhau giữa ser và estar (đều được dịch là “to be” trong tiếng Anh). Và chủ ngữ trong câu thường được lược bỏ, bởi vì, ừm, chúng ta đã chia động từ rồi (với tiếng Tây Ban Nha động từ được chia tương ứng với chủ ngữ, nên ta vẫn có thể ngầm xác định được dù đã lược bỏ chủ ngữ trong câu). Tất cả danh từ đều có giới tính nên cũng chẳng giúp mọi thứ dễ dàng hơn. Và hơn hết là, ta phải đảm bảo tất cả danh từ, tính từ, giới từ cùng nhất quán về giới tính và số lượng. Vậy đó, đối với một người chưa bao giờ phải suy nghĩ về những điều trên, quả là không dễ chút nào. Tôi không bất ngờ khi người học thấy nản lòng, nhụt chí.
Thế nhưng một khi đã làm quen được rồi, mọi thứ sẽ trở nên càng lúc càng dễ hơn. Phát âm à? Quá đơn giản. Ta có thể đọc một từ và phát âm nó chính xác dù chưa từng thấy qua trước đây. Tiếng Tây Ban Nha là một ngôn ngữ rất chặt chẽ và có quy tắc. Còn các trường hợp ngoại lệ thì là đó, ngoại lệ thôi.
Trường hợp học tiếng Anh (với người dùng tiếng Tây Ban Nha) thì là tam giác ngược lại. Có vẻ dễ mà, phải không? Khi tôi bắt đầu học tiếng Anh vào năm lớp 6, tôi đã nghĩ mình có thể xử đẹp cái ngôn ngữ này chỉ trong một vài tháng. Vì không phải chia động từ (nhiều như tiếng Tây Ban Nha), các thì còn không xác định thời gian rõ ràng, và đa số danh từ đều trung tính cả nữa chứ? Tính từ thì không có giới tính hay số lượng gì cả, rồi áp dụng cho tất cả luôn? Thế này thì dễ muốn ngất luôn đó!
Ừm, tôi đã từng đinh ninh như vậy cho đến khi học tập một cách nghiêm túc. Từ này phát âm như nào vậy? Chịu đó! Quy tắc phát âm chỉ mang tính tương đối, từ ngoại lệ thì quá nhiều và vô lý đến mức muốn phát điên lên được. Thought, although, rough, mấy bạn phát âm mỗi chữ này như thế nào nè? Chúc may mắn nhé!
Oh, và còn mấy cái cụm động từ (phrasal verb)! Có một động từ rồi thêm một giới từ vào thì nghĩa của nó không còn như ban đầu nữa! Run, run on, run into, run away, run over, run out of, run off… Dĩ nhiên là còn nhiều, nhiều lắm, mấy bạn khỏi lo, không chán được đâu.
Và đừng quên một loạt các âm tạo nên bởi nguyên âm tiếng Anh mà ta không tìm thấy được trong tiếng Tây Ban Nha nhé. Tôi nghĩ phát âm cho chuẩn các phụ âm thì dễ hơn, bởi chúng nghe rõ ràng hơn ấy mà, còn nguyên âm thì phải khéo léo hơn, khó nghe và khó mô phỏng hơn. Phải mất đến vài năm tôi mới nhận ra được sự khác biệt giữa beach và bitch, hay sheet và shit.
Vậy nên là cho dù khi mới bắt đầu tiếng Anh trông có vẻ dễ xơi, các trường hợp ngoại lệ của nó quá nhiều khiến cho các quy tắc, luật lệ không thật sự giúp ích cho người học nữa và thỉnh thoảng ta phải “suy đoán” xem cần phải nói như nào và họ hiểu ý ta ra sao.
Theo: Minh Thanh