Theo dữ liệu từ Bộ Tư pháp Hàn Quốc, số lượng người lao động nước ngoài bị bắt vì làm việc trái phép trong ngành giao hàng tại nước này đã tăng mạnh trong thời gian gần đây, với mức tăng hơn 51% so với năm trước. Vấn đề này ngày càng trở nên nghiêm trọng khi nhiều quốc tịch khác nhau tham gia vào lĩnh vực này, gây ra nhiều lo ngại về tình trạng lao động bất hợp pháp trong ngành giao hàng.
Theo thông tin từ Bộ Tư pháp, tính đến tháng 8 năm nay, đã có 177 người lao động nước ngoài bị bắt vì làm việc trái phép trong lĩnh vực dịch vụ giao hàng và chuyển phát, so với con số 117 trường hợp vào năm ngoái. Sự gia tăng này được cho là xuất phát từ tình trạng thiếu lao động trong ngành giao hàng tại Hàn Quốc, khi nhiều người dân bản địa tránh xa các công việc có thu nhập thấp, khối lượng công việc lớn và những rủi ro liên quan.
Trong những người lao động bị bắt, đa số là người Việt Nam và Uzbekistan. Năm ngoái, người Việt Nam chiếm 80,3% trong tổng số 117 trường hợp, với 94 người. Năm nay, con số này là 85 trên 177 trường hợp. Tuy nhiên, điều đáng chú ý là sự gia tăng nhanh chóng của người Uzbekistan, từ 8 trường hợp năm ngoái lên 53 trường hợp năm nay. Ngoài ra, những người lao động bất hợp pháp từ Malaysia và Pakistan cũng lần đầu tiên bị phát hiện, với 8 và 5 trường hợp bị bắt tương ứng.
Một người giao hàng trái phép bị bắt giữ tịa Seoul. Ảnh: Korea Times.
Nghề nào tại Hàn Quốc mà người nước ngoài làm việc trái phép nhiều nhất?
Bộ Tư pháp nhận định rằng xu hướng này phản ánh nhu cầu tăng cao về lao động trong lĩnh vực giao hàng, trong khi nhiều người Hàn Quốc không sẵn sàng làm những công việc này. Tuy nhiên, theo luật hiện hành, chỉ những người nước ngoài có thị thực F-2, F-5 hoặc F-6 mới được phép làm việc hợp pháp trong lĩnh vực giao hàng. Dù vậy, nhiều người nước ngoài, đặc biệt là sinh viên quốc tế, vẫn tìm kiếm cơ hội làm việc trái phép để kiếm thêm thu nhập.
Ngày 27/9 vừa qua, 48 sinh viên quốc tế đã bị bắt tại Gwangju và tỉnh Nam Jeolla vì làm việc trái phép trong vai trò nhân viên giao hàng. Văn phòng Nhập cư Gwangju cho biết, hầu hết những sinh viên này là người Việt Nam và Uzbekistan, đang học tập tại các trường đại học địa phương với visa D-2 hoặc D-10. Các sinh viên này bị phạt từ 2 triệu won (khoảng 1.483 USD) đến 5 triệu won.
Theo Luật Kiểm soát Nhập cư của Hàn Quốc, những người nước ngoài làm việc không hợp pháp có thể đối mặt với án phạt lên đến 30 triệu won, án tù lên đến ba năm hoặc nguy cơ bị trục xuất. Bộ Tư pháp cho biết sẽ tiếp tục thực hiện các cuộc truy quét thường xuyên để đối phó với những lo ngại ngày càng tăng về vấn đề an toàn trong ngành.
Các chuyên gia cũng bày tỏ lo ngại về vòng luẩn quẩn trong ngành giao hàng. Khi các công ty đối mặt với tình trạng thiếu lao động, người lao động nước ngoài, bao gồm cả những người nhập cư không có giấy tờ và sinh viên quốc tế, lấp đầy khoảng trống bằng cách nhận các công việc bất hợp pháp. Moon Byung-ki, cựu chủ tịch Hiệp hội Nghiên cứu Di cư Quốc tế Hàn Quốc, nhấn mạnh rằng chính phủ cần can thiệp để tạo ra nhiều cơ hội việc làm hợp pháp hơn, đặc biệt là cho sinh viên quốc tế. Ông cho rằng việc hỗ trợ học bổng có thể giúp sinh viên tập trung vào việc học và chuyển sang các ngành nghề yêu cầu kỹ năng cao hơn, thay vì tập trung vào kiếm tiền từ các công việc tay chân.
Choi Jeong-gyu, luật sư tại Công ty Luật Wongok và là người bảo vệ quyền lợi của người lao động di cư, cũng đồng tình rằng sự thiếu hụt các lựa chọn việc làm hợp pháp là một nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng lao động bất hợp pháp. Ông giải thích rằng sinh viên quốc tế gặp khó khăn trong việc tìm kiếm công việc phù hợp với yêu cầu visa của họ, bởi các loại công việc và giờ làm việc được phép bị hạn chế nghiêm ngặt. Điều này khiến họ phải tìm đến những công việc bất hợp pháp để duy trì cuộc sống.
Với số lượng người nước ngoài đến Hàn Quốc ngày càng tăng, Choi nhấn mạnh sự cần thiết của một chính sách nhập cư tổng thể và sự giám sát chặt chẽ. Nếu không có một cơ quan trung ương đảm nhiệm vai trò giám sát và điều chỉnh các chính sách nhập cư, những vấn đề liên quan đến lao động nước ngoài sẽ tiếp tục tái diễn và gây ra nhiều hệ lụy cho cả người lao động lẫn nền kinh tế của đất nước.