Historia là tác phẩm lịch sử đầu tiên của loài người viết bởi sử gia Hy Lạp Herodotus. Trong cuốn sách của mình, ông ghi lại những sự kiện không chỉ của người Hy Lạp cổ đại mà cả các dân tộc khác xung quanh: người Ba Tư, Ai Cập, Babylon,… Một trong những chuyện ở phần mở đầu, Herodotus viết về sự trỗi dậy của đế quốc Ba Tư.
Thời cổ đại, người Hy Lạp đã di cư từ chính quốc đến vùng Tiểu Á (ngày nay là Thổ Nhĩ Kỳ), họ cho xây dựng nhiều thành phố Hy Lạp tại nơi đây. Phần lớn các thành bang này không quá mạnh, tuy nhiên trong số họ nổi lên một vương quốc có khả năng xưng hùng toàn bộ Tiểu Á, đó là người Lydia. Trải qua liên tiếp các thế hệ được cai trị bởi vị vua giàu nghị lực và tham vọng, người Lydia dưới thời vua Kroisos thống nhất vùng Tiểu Á, trở thành đế quốc mạnh nhất nơi đây, tất cả thành bang Hy Lạp xung quanh đều phải cống nạp, e sợ sức mạnh của người Lydia.
Cùng thời điểm đó, xa hơn về phía Đông, người Ba Tư bắt đầu hình thành đế quốc của riêng mình, họ đánh đuổi các dân tộc du mục cai trị, thi hành bộ máy quản lý hành chính, pháp luật đầy hiệu quả. Chỉ trong thời gian ngắn, người Ba Tư liên tiếp mở rộng, xâm chiếm các vương quốc xung quanh. Dưới thời vua Kyros của Ba Tư, biên giới người Ba Tư đã kề sát với Lydia. Chiến tranh giữa 2 vương quốc lớn nắm quyền cai trị Tiểu Á là điều sớm muộn sẽ xảy ra.
Vua Kroisos của Lydia cảm nhận được mối nguy đang đến, ông lên kế hoạch tấn công người Ba Tư. Theo truyền thống Hy Lạp cổ đại, nhà vua cho sứ thần đến ngôi đền Delphi để hỏi ý kiến các nhà tiên tri xem ông có nên xuất quân không. Và lời sấm truyền dự ngôn giả hồi đáp với Kroisos nói rằng :”Nếu nhà vua tấn công người Ba Tư, ngài sẽ tiêu diệt một đế quốc vĩ đại”, đồng thời các nhà tiên tri cũng khuyên vua liên kết với các thành bang Hy Lạp hùng mạnh khác. Vô cùng mừng rỡ khi nhận được lời sấm truyền, tin tưởng các vị thần sẽ ban chiến thắng cho mình, vua Kroisos lập tức huy động quân đội, đồng thời ông cũng yêu cầu giúp đỡ từ thành phố Athens, Sparta, đây là 2 thành phố mạnh nhất Hy Lạp bấy giờ. Người Athens từ chối, còn người Sparta sẵn sàng gửi quân đến hỗ trợ Lydia.
Kroisos nhanh chóng đem quân xâm nhập lãnh thổ Ba Tư, tuy nhiên không như kỳ vọng trận chiến tại Ba Tư bất phân thắng bại, nhà vua phải lùi về thủ đô Sardis của Lydia. Tin tưởng rằng người Ba Tư không truy đuổi cho đến khi mùa xuân tới, Kroisos cho giải tán đám lính đánh thuê, đồng thời sai sứ giả sang Ai Cập, Babylon hẹn họ mùa xuân sẽ cùng khởi binh. Bất ngờ lúc này quân Ba Tư xuất hiện tại cửa ngõ Sardis. Khi quân Ba Tư chuẩn bị bao vây Sardis, ngoài cánh đồng của thành phố này bỗng xuất hiện điềm báo lạ, tự nhiên dưới mặt đất trồi lên rất nhiều rắn, và không hiểu ngựa từ đâu chạy tới tới cắn chết toàn bộ đám rắn đó. Kinh sợ trước điều này, Kroisos lập tức gửi sứ giả đi hỏi ý kiến các nhà tiên tri. Các nhà tiên tri giải thích rằng đó là điềm báo người Ba Tư (đại diện bởi ngựa) sẽ tiêu diệt người Lydia (đại diện là rắn). Tuy nhiên trước khi sứ giả kịp về báo lại, quân Ba Tư đã hạ thành Sardis, bắt sống vua Kroisos, chấm dứt sự cai trị của Lydia tại tiểu Á. Lời tiên tri :”Nếu nhà vua tấn công người Ba Tư, ngài sẽ tiêu diệt một đế quốc vĩ đại” cuối cùng đã ứng nghiệm.
