Các nhà nghiên cứu cho biết việc tìm thấy vật thể quý hiếm này giống như ‘mò kim đáy bể’
Trong một nghiên cứu mới, các nhà thiên văn học đã sử dụng Kính viễn vọng Không gian Hubble của NASA để xem xét quá khứ vũ trụ 10 tỷ năm, nơi họ phát hiện hai chuẩn tinh khổng lồ đang trên bờ vực va chạm. Nằm ở trung tâm của các thiên hà tương ứng của chúng, những chuẩn tinh đói này có khoảng cách ít hơn 10.000 năm ánh sáng, khoảng cách này gần hơn cả khoảng cách từ mặt trời của chúng ta đến trung tâm của dải ngân hà (khoảng 26.000 ánh sáng)
Khi nhìn với kính thiên văn đặt trên mặt đất, cặp chuẩn tinh láng giềng này trông giống như một vật thể duy nhất và một ngày nào đó, sự va chạm không thể tránh khỏi của các thiên hà nhà của chúng sẽ hợp nhất chúng trở thành một.
Đây không phải là chuẩn tinh kép đầu tiên mà các nhà thiên văn từng phát hiện. Theo các tác giả nghiên cứu, hơn 100 chuẩn tinh kép như vậy đã được phát hiện cho đến nay. Tuy nhiên, cặp đôi có ánh sáng rực rỡ cổ xưa này cho đến nay vẫn là chuẩn tinh kép lâu đời nhất trong vũ trụ từng được biết đến. Và trên thực tế thì nó không đơn độc, trong cùng một nghiên cứu, được công bố ngày 1 tháng 4 trên tạp chí Nature Astronomy , các nhà nghiên cứu đã báo cáo việc phát hiện một chuẩn tinh kép thứ hai – cũng có niên đại 10 tỷ năm trước.
“Chúng tôi ước tính rằng trong vũ trụ xa xôi, cứ 1.000 chuẩn tinh thì có một chuẩn tinh kép” – Yue Shen, tác giả chính của nghiên cứu, thuộc Đại học Illinois tại Urbana-Champaign, cho biết trong một tuyên bố . “Vì vậy, việc tìm kiếm các chuẩn tinh kép này giống như mò kim đáy bể.”
Đối với nghiên cứu mới của họ, các nhà nghiên cứu đã so sánh việc tìm chuẩn tinh kép như tìm một cây kim trong đống rơm và họ phải chọn các đống rơm của họ một cách cẩn thận. Những nhà nghiên cứu cho biết nhóm nghiên cứu tập trung tìm kiếm vào vũ trụ xa xôi vì sự hình thành sao được cho là đạt đỉnh trong vũ trụ khoảng 10 tỷ năm trước, các vụ sáp nhập thiên hà khi đó phổ biến hơn rất nhiều. Những sự hợp nhất này mang một lượng lớn vật chất về phía các lỗ đen ẩn náu trong lõi của các thiên hà. Khi những lỗ đen đó hút vật chất ở tốc độ gần ánh sáng, chúng phóng ra một luồng bức xạ rồi trở thành chuẩn tinh như bây giờ chúng ta thấy.
Chuẩn tinh có thể sáng hơn các thiên hà lớn, mặc dù độ sáng của chúng có thể dao động vài ngày, vài tuần hoặc vài tháng một lần, tùy thuộc vào lượng vật chất mà chúng đang ăn vào thời điểm đó. Do lịch trình ăn uống khó khăn này, chuẩn tinh kép có thể xuất hiện “lắc lư” nhẹ khi một chuẩn tinh trong cặp sáng lên hoặc mờ đi trong khi chuẩn tinh kia vẫn tĩnh lặng. Với sự trợ giúp của đài quan sát không gian Gaia và trạm quan sát bầu trời bằng kỹ thuật số Sloan ở New Mexico, các tác giả nghiên cứu đã nhắm mục tiêu vào một số chuẩn tinh đang dao động trong vũ trụ xa xôi, sau đó phóng to bằng kính thiên văn Hubble. Hai trong số những nguồn sáng rung lắc này hóa ra là chuẩn tinh kép cổ xưa, nhấp nháy và đang tiến về phía xảy ra va chạm không thể tránh khỏi của chúng.
Theo các nhà nghiên cứu, việc nghiên cứu các chuẩn tinh hợp nhất có thể giúp họ hiểu được các sắc thái của sự hình thành và sự hủy diệt của thiên hà. Khi các chuẩn tinh lớn lên, bức xạ của chúng có thể tạo ra những cơn gió cực đại, cuối cùng có thể thổi bay tất cả đám khí bụi vốn là nguyên liệu hình thành sao ra khỏi đường đi của chúng. Khi khí này biến mất, quá trình hình thành sao kết thúc và các thiên hà chứa các chuẩn tinh đi vào thời gian nghỉ hưu sớm, chỉ còn chờ đợi tất cả các ngôi sao cũ của chúng cháy hết và biến mất.
Đồng tác giả nghiên cứu Nadia Zakamska thuộc Đại học Johns Hopkins ở Baltimore, Maryland, cho biết: “Chuẩn tinh có tác động sâu sắc đến sự hình thành thiên hà trong vũ trụ. Việc tìm kiếm chuẩn tinh kép ở đầu kỷ nguyên này rất quan trọng vì giờ đây chúng ta có thể xác minh những ý tưởng lâu đời của nhân loại về quá trình các lỗ đen và thiên hà chủ của chúng cùng nhau tiến hóa.”
Nguồn: Live Science
