Đầu tư hơn 12.000 tỷ đồng để thực hiện giảm nghèo năm 2023
Báo cáo của Bộ LĐTBXH cho thấy trong 6 tháng đầu năm, Bộ đã nỗ lực đôn đốc các bộ, ngành và địa phương đẩy mạnh tổ chức thực hiện hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025.
Chương trình đặt mục tiêu dự kiến năm 2023, tỷ lệ nghèo đa chiều cả nước bình quân duy trì mức giảm 1-1,5%/năm. Trong đó, tỷ lệ hộ nghèo giảm 1,1%/năm đạt chỉ tiêu Quốc hội giao.
Ông Phí Mạnh Thắng – Chánh văn phòng quốc gia Giảm nghèo (Bộ LĐTBXH) cho biết: Với mục tiêu giảm nghèo đa chiều, bao trùm, bền vững, hạn chế tái nghèo và phát sinh nghèo, Chương trình tập trung hỗ trợ người nghèo, hộ nghèo vượt lên mức sống tối thiểu, tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản theo chuẩn nghèo đa chiều quốc gia, nâng cao chất lượng cuộc sống; hỗ trợ các huyện nghèo, xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển và hải đảo thoát khỏi tình trạng nghèo, đặc biệt khó khăn.
Hiện cả nước còn 538.737 hộ nghèo và cận nghèo. Ảnh: NT
Cùng với đó, ưu tiên tập trung, lồng ghép nguồn lực từ 3 chương trình mục tiêu quốc gia để đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng kinh tế-xã hội đối với vùng lõi nghèo. Trọng tâm là lấy phát triển kinh tế vùng, địa phương để giảm nghèo bền vững thông qua triển khai các dự án phát triển sản xuất theo chuỗi giá trị, gắn với thị trường, gắn với doanh nghiệp bao tiêu sản phẩm đầu ra ở địa bàn nghèo; hình thành vùng sản xuất, chăn nuôi, trồng trọt, tạo động lực phát triển vùng nghèo.
Kinh phí thực hiện Chương trình đã phân bổ năm 2023 từ ngân sách Trung ương là 12.692 tỷ đồng. Nguồn kinh phí này gồm có vốn đầu tư phát triển là 5.400 tỷ đồng; vốn sự nghiệp là 7.292 tỷ đồng. Còn kinh phí từ ngân sách địa phương là 582.998 tỷ đồng (266.847 tỷ đồng vốn đầu tư phát triển; 316.151 tỷ đồng vốn sự nghiệp).
Theo số liệu tổng hợp từ các cơ quan, địa phương, ước đến hết tháng 5/2023, tổng vốn đầu tư phát triển Chương trình đã giải ngân (bao gồm vốn kế hoạch năm trước được phép kéo dài) là 1.663,215 tỷ đồng (giải ngân vốn năm 2023 là 872,688 tỷ đồng đạt 16,2%). Con số này đạt khoảng 37% kế hoạch vốn Thủ tướng Chính phủ giao. Vốn sự nghiệp là 1.167,962 tỷ đồng tính cho cả giai đoạn 2021-2023, trong đó, giải ngân vốn năm 2023 là 250,082 tỷ đồng.
Bộ LĐTBXH cũng ký kết Chương trình phối hợp số 109 với Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam về thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025. Phối hợp các bộ, ngành hướng dẫn các địa phương thực hiện đầy đủ, kịp thời các chính sách giảm nghèo hiện hành như chính sách tín dụng ưu đãi, chính sách dạy nghề, hỗ trợ lao động thuộc hộ nghèo, hộ dân tộc thiểu số đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài, chính sách hỗ trợ y tế, giáo dục, nhà ở, nước sinh hoạt và vệ sinh, hỗ trợ tiền điện, chính sách trợ giúp pháp lý.
Phần lớn hộ nghèo, hộ cận nghèo thiếu sinh kế, việc làm, thu nhập thấp, không ổn định; thiếu hụt các dịch vụ xã hội cơ bản như nhà ở, vệ sinh, thông tin; thiếu kỹ năng nghề nghiệp, chất lượng nguồn nhân lực thấp, khó tiếp cận việc làm. Việc triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo ở một số địa phương còn chậm.
Quyết định số 353 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt danh sách huyện nghèo, xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển và hải đảo giai đoạn 2021-2025, cho thấy tỷ lệ nghèo đa chiều là 55,45%. Tổng số hộ nghèo và hộ cận nghèo là 538.737 hộ.
Cũng tại các địa bàn trên, tỷ lệ hộ nghèo là 38,62%; tổng số hộ nghèo là 375.141 hộ. Tỷ lệ hộ cận nghèo là 16,84%; tổng số hộ cận nghèo là 163.596 hộ.
Bên cạnh những kết quả đạt được, Bộ LĐTBXH cũng chỉ rõ những khó khăn, hạn chế trong quá trình thực hiện.
Cụ thể, phần lớn hộ nghèo, hộ cận nghèo thiếu sinh kế, việc làm, thu nhập thấp, không ổn định; thiếu hụt các dịch vụ xã hội cơ bản như nhà ở, vệ sinh, thông tin; thiếu kỹ năng nghề nghiệp, chất lượng nguồn nhân lực thấp, khó tiếp cận việc làm. Việc triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo ở một số địa phương còn chậm.
Giải pháp đẩy mạnh tốc độ giảm nghèo bền vững trong 6 tháng cuối năm
Nhằm tăng cường việc thực hiện giảm nghèo bền vững, Bộ LĐTBXH vừa có công văn số 2113 về việc đẩy mạnh thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025 năm 2023 và rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo.
Văn bản thực hiện quyết tâm phấn đấu giải ngân vốn của Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2023 đạt kết quả cao nhất, Bộ LĐTBXH đề nghị đồng chí Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh quan tâm chỉ đạo thực hiện một số nhiệm vụ chính.
Theo đó, công văn đề nghị các địa phương tiếp tục quán triệt, chỉ đạo thực hiện đầy đủ, có hiệu quả các Nghị quyết của Chính phủ, Chỉ thị, Công điện của Thủ tướng Chính phủ và Công văn số 22 của Bộ LĐTBXH; tăng cường công tác theo dõi, giám sát, thanh tra, kiểm tra; kịp thời đề xuất với cấp có thẩm quyền các giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện; phấn đấu giải ngân 100% số vốn được giao trong năm 2023 và số vốn năm 2022 được kéo dài thời hạn giải ngân sang năm 2023 và xác định đây là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của năm 2023.
Bộ LĐTBXH có văn bản yêu cầu địa phương tiến hành rà soát, điều tra hộ nghèo. Ảnh: NN
Đồng thời, tăng cường hoạt động chỉ đạo, điều hành của ban chỉ đạo các cấp; rà soát danh mục các dự án đầu tư, nội dung hoạt động, sắp xếp theo thứ tự ưu tiên về tính khả thi, tiết kiệm, hiệu quả… kiên quyết đưa ra khỏi danh mục các dự án, hoạt động không hiệu quả, không khả thi.
Tiếp theo, nghiên cứu đổi mới cách thức triển khai Chương trình theo hướng đẩy mạnh phân cấp, phân quyền cho các đơn vị, thiết kế quy trình, thủ tục thông thoáng phù hợp điều kiện thực tiễn và đặc thù của tỉnh theo quy định; thực hiện rà soát, tổng hợp dữ liệu thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ, danh mục dự án đầu tư, kết quả giải ngân kế hoạch vốn ngân sách nhà nước năm 2023, định kỳ báo cáo Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội, các cơ quan liên quan theo quy định.
Ngoài ra cũng kịp thời rà soát, chấn chỉnh, khắc phục hạn chế trong công tác thực hiện. Rà soát và cân đối nguồn ngân sách địa phương để đối ứng thực hiện Chương trình theo đúng quy định tại Điều 40 Nghị định số 27/2022/NĐ-CP.
Chỉ đạo các sở, huyện liên quan phân bổ, sử dụng vốn đầu tư, vốn sự nghiệp đúng đối tượng, nội dung chương trình.
Bộ LĐTBXH cũng yêu cầu địa phương tổng hợp kết quả thực hiện Chương trình giảm nghèo của tỉnh, thành phố đến hết ngày 30/6/2023 và ước thực hiện hết ngày 31/12/2023 gửi về Bộ LĐTBXH; xây dựng và triển khai kế hoạch rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo định kỳ năm 2023 trên địa bàn tỉnh, thành phố, bảo đảm thực hiện đúng, đủ quy trình, xác định chính xác đối tượng, bảo đảm quy định về thời gian và hệ thống mẫu, biểu báo cáo; đẩy mạnh thực hiện ứng dụng công nghệ thông tin vào rà soát, xác định hộ nghèo, hộ cận nghèo và thu thập cơ sở dữ liệu hộ nghèo, hộ cận nghèo để kết nối với cơ sở dữ liệu dân cư.
Đối với các địa phương ban hành chuẩn nghèo riêng, thực hiện rà soát quy định về chuẩn nghèo của địa phương bảo đảm phù hợp theo quy định về chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2022-2025 theo quy định của Chính phủ.