Mỹ đã cung cấp cho Ukraine hàng nghìn vũ khí Javelins, loại tên lửa chống tăng đã trở thành vũ khí biểu tượng của cuộc chiến, nhưng kho vũ khí của Mỹ đang ngày càng cạn kiệt.
Hoa Kỳ có lẽ đã cung cấp khoảng một phần ba số tên lửa Javelin trong kho của mình cho Ukraine. Do đó, Hoa Kỳ đang tiến gần đến thời điểm buộc phải giảm chuyển giao để duy trì đủ kho dự trữ cho các kế hoạch chiến tranh của riêng mình. Việc sản xuất tên lửa mới diễn ra chậm chạp và sẽ mất nhiều năm để bổ sung kho dự trữ.
Người Nga có rất nhiều phương tiện bọc thép, nhưng nguồn nhân lực đã qua đào tạo và tinh thần của họ đang giảm sút. Liệu vũ khí chống tăng Ukraine có gây tổn thất cho Nga đủ để khiến chiến trường bế tắc trước khi Ukraine cạn kiệt vũ khí chống tăng hiệu quả nhất của mình?
Javelin – vũ khí mang tính biểu tượng
Javelin là một tên lửa chống tăng dẫn đường tầm xa mà một người có thể mang được. Javelin đã trở thành vũ khí biểu tượng của cuộc chiến này, với hình ảnh của Thánh Mary Magdalene, được mệnh danh là St. Javelin, cầm một vũ khí Javelin và thậm chí có cả một bài hát Javelin.
Đây là vũ khí tinh vi, có uy lực nhất và đắt tiền nhất trong số các loại vũ khí chống tăng mà NATO và các quốc gia khác đang cung cấp cho Ukraine. Hoa Kỳ cho biết họ đã cung cấp 7.000 vũ khí Javelin cho Ukraine.
Các loại vũ khí chống tăng bộ binh đã cho phép các lực lượng Ukraine, chủ yếu là bộ binh hạng nhẹ, đánh bại các lực lượng cơ giới hóa Nga mặc dù họ có hỏa lực lớn hơn nhiều.
Điều quan trọng cần lưu ý là tuy có uy lực nhất và được biết đến nhiều nhất trong số các hệ thống vũ khí chống tăng nhưng không phải là nhiều nhất. Sự khác biệt đó thuộc về NLAW, một hệ thống chống tăng có dẫn đường nhưng không tinh xảo như Javelin và tầm bắn thấp hơn.
Ngoài ra, các quốc gia khác đã cung cấp vũ khí chống tăng của mình, chẳng hạn như Panzerfaust 3 của Đức và Carl Gustav của Thụy Điển.
Hoa Kỳ đã không công bố số liệu về kho Javelin của họ, vì vậy điều này phải được suy luận. Theo hồ sơ ngân sách của Quân đội, tổng sản lượng đã là 37.739 tên lửa Javelin kể từ khi bắt đầu sản xuất vào năm 1994.
Hàng năm, lực lượng Hoa Kỳ sử dụng một số tên lửa để huấn luyện và thử nghiệm. Do đó, có thể còn lại 20.000 đến 25.000 trong kho dự trữ. 7.000 hệ thống này tương đương với khoảng một phần ba tổng số hàng tồn kho của Hoa Kỳ.
Con số đó nghe có vẻ không nhiều; dù sao thì hai phần ba hàng tồn kho vẫn còn. Tuy nhiên, các nhà hoạch định quân sự có thể đang lo lắng. Hoa Kỳ duy trì dự trữ cho một loạt các cuộc xung đột toàn cầu có thể xảy ra chống lại Triều Tiên, Iran hoặc chính Nga.
Tại một thời điểm nào đó, lượng dự trữ đó sẽ xuống thấp đến mức các nhà hoạch định quân sự sẽ đặt câu hỏi liệu các kế hoạch chiến tranh có thể thực hiện được hay không. Hoa Kỳ có thể đang tiến gần đến điểm đó.
Câu trả lời rõ ràng là chế tạo nhiều tên lửa hơn (và các đơn vị phóng, hộp điều khiển tên lửa). Hoa Kỳ đã mua Javelins với tốc độ khoảng 1.000 tên lửa một năm. Tốc độ sản xuất tối đa là 6.480 một năm, mặc dù có thể sẽ mất một năm hoặc hơn để đạt được mức đó. Thời gian giao hàng là 32 tháng; nghĩa là, một khi một đơn đặt hàng được đặt, sẽ mất 32 tháng trước khi một tên lửa được giao.
Điều này có nghĩa là sẽ mất khoảng ba hoặc bốn năm để thay thế các tên lửa đã được chuyển giao cho đến nay. Nếu Hoa Kỳ cung cấp nhiều tên lửa hơn cho Ukraine, thời gian thay thế này sẽ kéo dài.
Không chỉ là Javelin
Hoa Kỳ đang cung cấp nhiều loại hệ thống khác, chẳng hạn như vũ khí nhỏ, radar theo dõi và xe tải bọc thép (Xe bánh lốp đa năng cơ động cao). Tuy nhiên, số lượng được cung cấp tương đối nhỏ so với lượng hàng tồn kho.
Ví dụ, Hoa Kỳ đã gửi cho Ukraine 50 triệu viên đạn. Nghe thì có vẻ nhiều, nhưng tổng sản lượng đạn dược của Mỹ cho mục đích quân sự và dân sự là 8,7 tỷ viên mỗi năm. Các chuyến hàng đến Ukraine chỉ chiếm chưa đến 1% trong số đó.
Một hệ thống mà tỷ lệ tồn kho và bổ sung bị hạn chế là tên lửa phòng không Stinger. Theo thông tin của Nhà Trắng, Hoa Kỳ đã cung cấp 2.000 tên lửa Stinger cho Ukraine. Hoa Kỳ đã không mua bất kỳ tên lửa nào kể từ năm 2003. Vào thời điểm đó, tổng sản lượng được công bố là 11.600 tên lửa (từ tài liệu ngân sách năm tài chính 2000).
Với mức tiêu thụ cho kiểm tra và huấn luyện là 1% một năm, số tên lửa tồn kho còn lại sẽ là khoảng 8.000. Như vậy, Hoa Kỳ đã gửi khoảng 1/4 hàng trong kho của mình tới Ukraine.
Theo các tính toán dựa trên tốc độ sản xuất tiêu chuẩn và tốc độ sản xuất tối đa, Hoa Kỳ cần ít nhất năm năm để thay thế số tên lửa đã xuất cho Ukraine.
Vấn đề là dây chuyền sản xuất dường như chỉ được duy trì bởi một số lượng nhỏ doanh số bán hàng ra nước ngoài, vì vậy có thể mất hơn 24 tháng để phát triển. Hơn nữa, Bộ Quốc phòng (DOD) đã suy nghĩ về thế hệ tiếp theo của hệ thống phòng không tầm ngắn và có thể không muốn mua thêm thứ mà họ coi là công nghệ lỗi thời.
Vì vậy, có thể có một khoảng thời gian rủi ro kéo dài khi hàng tồn kho ít nhưng không có sự thay thế.
Có bao nhiêu mục tiêu cho tất cả các loại vũ khí chống tăng đó?
Theo Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (IISS), Nga có 2.800 xe tăng và 13.000 xe bọc thép khác (xe trinh sát và chiến đấu bộ binh) trong các đơn vị cùng với 10.000 xe tăng và 8.500 xe bọc thép khác đang được cất giữ.
Nguồn tin tình báo cho biết Nga đã mất khoảng 1.300 xe bọc thép. Điểm mấu chốt là người Nga sẽ không sớm hết xe bọc thép. Những gì người Nga có thể mất là những kíp lái xe đã được huấn luyện và nhuệ khí của binh sĩ nếu lực lựợng thiết giáp bị nhiều tổn thất.
Người Nga đã mất khoảng 40.000 quân, tức ¼ lực lượng chiến đấu ban đầu của họ, với thương vong đặc biệt cao trong các đơn vị tinh nhuệ. Lực lượng tăng cường và thay thế có thể khôi phục lại quân số, nhưng kỹ năng đang suy giảm và tinh thần, không bao giờ cao, dường như đang giảm sút.
Vì vậy, đây là một cuộc đua. Liệu tổn thất chiến đấu của Nga có khiến chiến trường bế tắc trước khi Ukraine cạn kiệt vũ khí chống tăng hiệu quả nhất?
Will the US run out of Javelin anti-tank missiles to give Ukraine before Russia runs out of tanks?
Mark F. Cancian, Center for Strategic and International Studies
Apr 14, 2022
