Miền Bắc trở lạnh, người trẻ 18 tuổi cũng đột quỵ: Đây là cách phòng tránh tốt nhất chuyên gia khuyên

Trời chuyển lạnh đột ngột khiến ca đột quỵ gia tăng, nhiều người nhập viện trong tình trạng liệt nửa người, méo miệng, nói khó.

Nhiều người nhập viện vì đột quỵ mùa lạnh

Cách đây 2 ngày, Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Bạch Mai tiếp nhận một bệnh nhân nam 57 tuổi ở Hà Nội trong tình trạng lơ mơ, liệt nửa người, dù trước đó hoàn toàn khỏe mạnh. Theo người nhà, ông đột ngột mệt và yếu liệt sau khi tập thể dục buổi sáng. Bác sĩ chẩn đoán ông bị đột quỵ nhồi máu não nhưng may mắn được đưa đến cấp cứu trong “giờ vàng” nên việc điều trị bằng thuốc tiêu sợi huyết cho kết quả khả quan.

PGS.TS Mai Duy Tôn, Giám đốc Trung tâm Đột quỵ cho biết, nơi đây tiếp nhận 50-55 bệnh nhân mỗi ngày. Một tuần gần đây, số ca tăng 10%, cao điểm 60 trường hợp nhập viện trong ngày.

Theo PGS Tôn, nguy cơ đột quỵ có thể tăng đến 80% khi nhiệt độ giảm sâu hoặc thay đổi đột ngột. Trong tháng 10, miền Bắc trải qua ba đợt không khí lạnh. Đợt ba từ ngày 30/10 và kéo dài đến nay, Mẫu Sơn xuống 10 độ, Hà Nội 17 độ, vùng núi cao 12 độ C, người dân phải mặc áo khoác ấm khi ra đường.

Theo đó, thời tiết lạnh làm mạch máu co lại, dẫn đến tăng huyết áp và dễ hình thành cục máu đông, đặc biệt nguy hiểm với người cao tuổi và người có bệnh lý tim mạch, huyết áp. Nhiều bệnh nhân nhập viện trong tình trạng nặng như chảy máu não, cần can thiệp khẩn cấp.

Không chỉ người lớn tuổi, đột quỵ cũng xảy ra ở người trẻ. Một nữ sinh 18 tuổi được đưa vào viện trong tình trạng hôn mê sau khi ngã quỵ đột ngột. Kết quả chẩn đoán cho thấy cô bị chảy máu não do vỡ dị dạng mạch máu bẩm sinh. Sau một tuần điều trị tích cực, bệnh nhân đã tỉnh táo, có thể nói chuyện và cử động chân tay.

Tương tự, tại một số cơ sở y tế khác như Bệnh viện 108, Bệnh viện Đại học Y… cũng ghi nhận số ca nhập viện vì các bệnh liên quan mùa lạnh như đột quỵ, huyết áp, hô hấp… tăng.

3 hành động là “mồi châm” cho đột quỵ mùa lạnh

Theo bác sĩ Nguyễn Huy Hoàng, Thành viên Hội Y học Dưới nước và Oxy cao áp Việt Nam, cứ mỗi khi đợt gió mùa Đông Bắc đầu tiên tràn về, phòng cấp cứu lại trở nên quá tải. Nhiều bệnh nhân nhập viện rạng sáng vì đột quỵ, nhồi máu cơ tim, viêm phổi cấp hay đợt bùng phát của hen phế quản.

Bác sĩ Hoàng thông tin, mùa lạnh ở miền Bắc có hai giai đoạn hoàn toàn khác nhau – cũng là hai kiểu “kẻ thù” của sức khỏe. Đầu mùa, khí lạnh hanh khô, độ ẩm có thể xuống dưới 40%. Cái lạnh này khiến da và niêm mạc khô rát, nứt nẻ, làm hàng rào bảo vệ tự nhiên của cơ thể suy yếu, tạo điều kiện cho virus và vi khuẩn xâm nhập.

Cuối mùa đông, trời nồm ẩm, độ ẩm vượt 85–90%, dễ phát sinh nấm mốc, vi khuẩn. Đây là “thiên đường” cho các mầm bệnh đường hô hấp và khớp mạn tính bùng phát. Hai kiểu thời tiết này ảnh hưởng đến cơ thể theo những cơ chế khác nhau, nhưng điểm chung là đều làm mạch máu co lại, huyết áp tăng và máu trở nên đặc hơn – ba yếu tố nguy hiểm có thể kích hoạt đột quỵ hoặc nhồi máu cơ tim.

Đột quỵ là nguyên nhân gây tử vong đứng hàng thứ ba tại Việt Nam, và mùa lạnh là thời điểm bệnh nhân nhập viện nhiều nhất, đặc biệt vào rạng sáng khi nhiệt độ cơ thể thấp nhất và huyết áp tăng theo nhịp sinh học.

“Chỉ một hành động bật dậy đột ngột khỏi giường khi trời còn lạnh cũng có thể là ‘mồi châm’ cho cơn đột quỵ. Lúc này, mạch máu bị co thắt đột ngột, tim phải làm việc nhiều hơn để bơm máu, gây tăng huyết áp cấp tính. Với người có bệnh lý nền như tăng huyết áp, xơ vữa mạch, nguy cơ vỡ mạch máu não là rất lớn”, bác sĩ Hoàng cảnh báo.

Đáng chú ý, bác sĩ Hoàng cho biết, người trẻ cũng không nằm ngoài nguy cơ. Nhiều ca đột quỵ ở người dưới 45 tuổi vào mùa lạnh liên quan đến bóc tách động mạch cảnh hoặc động mạch đốt sống chỉ sau một hành động như xoay cổ mạnh hoặc tắm nước nóng rồi bước ra gió lạnh.

Bác sĩ Hoàng khuyến cáo, quan trọng nhất là giữ nhiệt độ cơ thể ổn định và không thay đổi tư thế đột ngột khi vừa tỉnh giấc. Trước khi ra khỏi giường, nên nằm thêm vài phút, co duỗi tay chân nhẹ, hít thở sâu rồi mới ngồi dậy từ từ. Người dân cần mặc ấm ngay trong phòng ngủ, đặc biệt che kín vùng cổ, ngực và bàn chân. Uống một cốc nước ấm sau khi thức dậy để làm loãng máu.

Bên cạnh đó, người dân không tắm nước quá nóng hoặc ra ngoài khi cơ thể còn ướt. Theo dõi huyết áp thường xuyên trong đợt rét, đặc biệt ở người có bệnh tim mạch, đái tháo đường. Nếu phát hiện người thân có dấu hiệu nghi ngờ đột quỵ: méo miệng, nói ngọng, yếu tay chân – cần gọi cấp cứu 115 ngay lập tức.

Đọc thêm