Liệu “Ronaldo và Messi” có phải là cuộc đối đầu vĩ đại nhất lịch sử thể thao?

Trả lời: Artur Koort, thích bóng đá và cờ vua.

Nếu bạn xem cờ vua là một môn thể thao (Ghi chú: tôi không xem cờ vua là một môn thể thao.), thì tôi sẽ nói rằng cờ vua có một cuộc đối đầu vĩ đại nhất trong lịch sử. Tôi nghĩ nó vượt xa cuộc đối đầu của Ronaldo – Messi cho đến hiện tại. Tôi sẽ trình bày lý do tại sao tôi nghĩ vậy và có thể bạn cũng sẽ đồng ý.

Cuộc đối đầu này không chỉ xoay quanh cờ vua và thể thao, mà 2 con người này còn đại diện cho hai góc nhìn đối lập đó là đổi mới và bảo thủ, cộng sản và tư bản, toàn trị và tự do. Đây là cuộc đối đầu của sự lệ thuộc và nổi loạn.

Khi nó được bắt đầu, thì một người lúc đó là đứa con quốc dân của Sô Viết, ông đoạt ngôi vô địch thế giới năm 24 tuổi và tiếp tục thống trị giới cờ vua trong vòng 1 thập kỷ tiếp theo. Đó là Anatoly Karpov.

Ngay cả khi chưa là vô địch thế giới thì ông cũng đã được yêu mến bởi các đồng môn trong nước bởi vì (theo mô tả của những người cùng thời): ông là một đại diện hoàn hảo cho chủ nghĩa cộng sản. Ông xuất thân từ một thị trấn nhỏ ở Nga, mất cha khi mới 6 hoặc 7 tuổi, lớn lên trên đồng ruộng, gia cảnh nghèo khó nhưng vẫn đoạt chức vô địch thế giới lứa tuổi thiếu niên năm 18 tuổi, và đại kiện tướng (cấp độ cao nhất của cờ vua) năm 19 tuổi. Ông là một biểu tượng mang tính thông điệp đối với thế giới tư bản: Sống dưới chủ nghĩa cộng sản, bạn không cần phải giàu từ khi sinh ra mới đạt được thành công, một đứa trẻ mồ côi đến từ nông thôn vẫn trở thành một ngôi sao quốc tế. Trong những năm tháng tuổi trẻ, ông là một đảng viên cộng sản nhiệt thành.

Ở phía bên kia, là đối thủ của ông, Gary Kasparov, được biết đến là, hmmm, một kẻ nổi loạn.

Karpov là một công dân Sô Viết yêu nước trong khi Kasparov từng bị nghi vấn là bị phương Tây mua chuộc khi ông được phép đến nước Mỹ. Mẹ của ông bị giữ làm con tin để đề phòng khả năng anh bị phương Tây mua chuộc. Ở tuổi 19, ông là kỳ thủ số 2 trên chỉ đứng sau Anatoly Karpov, lúc đó đang giữ ngôi vô địch.

Họ gặp nhau lần đầu tiên ở giải vô địch thế giới năm 1984. Kasparov lúc đó 21 tuổi, còn Karpov đã 33 tuổi. Hai người khi đó đã vượt rất xa so với phần còn lại của làng cờ vua. Karpov có một khởi đầu tốt, sau 9 ván đã dẫn trước với tỷ số 4 – 0 theo thể thức thắng 6 trận trước sẽ thắng toàn bộ. Những kỳ thủ khác dự đoán ông sẽ thắng áp đảo 6 – 0 sau 18 ván. Trận đấu sau đó kéo dài với 20 ván hoà và kết quả lúc đó là 5 – 0 nghiêng về Karpov. Kasparov không chỉ cầm cự được, mà còn có hy vọng lật ngược tình thế. Sau khi tỷ số là 5 – 0, Kasparov thắng 3 ván trong tổng số 21 ván sau đó mà không phải chịu thua ván nào. Chỉ cần một ván thua lúc đó là Karpov sẽ giành ngôi vô địch nhưng Kasparov đã ngăn cản điều đó. Khi tỷ số là 5 – 3, trận đấu bị huỷ bỏ mà không có kết quả chung cuộc.

Từ năm 1984 đến 1990, hai người này đã gặp nhau trong tổng cộng 5 trận đấu thuộc giải vô địch thế giới, và đã chơi tổng cộng 144 ván. Trong 144 ván này, tỷ số rơi vào khoảng 21 – 19, với các ván còn lại đều hoà. Kasparov chỉ phải chịu thua đúng 1 trận.

Sự đối đầu vẫn chưa kết thúc, cặp đôi này tiếp tục thống trị làng cờ vua vào thập niên 90. Một trong những khoảng khác đáng nhớ đó là giải Linares năm 1994. 14 kiện tướng hàng đầu thế giới thi đấu theo thể thức vòng tròn. Khi được hỏi về thực lực của các đối thủ tại giải, Kasparov phát biểu rằng người thắng giải này có thể được coi là nhà vô địch của thế giới. Mỉa mai thay, người đó là chính là Karpov, đối thủ truyền kiếp của ông, con người của định mệnh.

Họ không chỉ đại diện cho 2 góc nhìn đối lập, mà còn là 2 lối chơi cờ vua khác biệt: Anatoly Karpov có lối chơi chậm rãi, trong đó ông từng bước một tiến lên để dành lợi thế, trong khi Kasparov nổi tiếng với lối tấn công sắc sảo.

Họ cũng rất có ảnh hưởng trong chính quyền Sô Viết. Đây là những phát biểu của một đại kiện tướng và nhà văn Yasser Seirewan đã nói về quyền lực của Kasparov ở liên bang Sô Viết:

“Kasparov là một kẻ hai mặt, anh ta có thể làm gần như mọi thứ ở Nga. Tôi là một người trong nhóm 110 kỳ thủ đi từ Moscow đến tham dự hội đồng đại kiện tướng tại Murcia, Tây Ban Nha. Garri đứng ở cửa sân bay và luôn mồm nói, “Anh ấy đi với tôi, anh ấy đi với tôi, anh ấy đi với tôi.” Không một thành viên nào trong đoàn bị kiểm tra hành lý, không phải làm thủ tục hải quan, không bị xét hỏi. Ảnh hưởng chính trị của anh ấy là không thể tin được.”

Seirewan phản ứng với tuyên bố trước đó của Kasparov:

“Tôi không có quan hệ gì với nước của mình. Không hề. Tôi còn không có nổi một căn hộ ở Moscow. Điều đó cho thấy mức độ quan hệ của tôi với những quan chức Sô Viết. Và rất bất thường đối với một nhà vô địch thế giới. Tôi sống trong căn hộ của vợ. Tôi nhắc lại là tôi không có nhà ở Moscow.”

Hai người đều rất giàu có nhờ vào cờ vua, rất có ảnh hưởng trong chính quyền Sô Viết. Họ mở những trường dạy chơi cờ trên khắp Châu Âu và nó đều ở trong lãnh thổ của liên bang Sô Viết. Hãy tưởng tượng về quyền lực của hai người này. Kasparov không chỉ phản đối chính quyền, mà còn chống lại cả FIDE (tổ chức giám sát cờ vua thế giới). Năm 1985 và 1986, Kasparov lập ra một tổ chức tập hợp những kiện tướng để đưa ra các tuyên bố thể hiện sự phản đối FIDE. Năm 1993, Kasparov rời khỏi FIDE để lập ra một hệ thống giải mới để quyết định nhà vô địch thế giới, trong khi Karpov luôn phụ thuộc vào chính quyền và FIDE. Năm 1990, tại giải vô địch thế giới, Karpov thi đấu dưới màu áo Sô Viết trong khi Kasparov thi đấu cho nước Nga, dù lúc đó Nga vẫn thuộc về liên bang Sô Viết. Karpov là một người ủng hộ Gorbachev và tư tưởng duy trì liên bang Sô Viết, trong khi Kasparov thì ngược lại, đã lập ra một tổ chức để đẩy mạnh dân chủ ở nước Nga Sô Viết.

Dù ở đá bóng, Messi và Ronaldo xuất sắc tương tự như hai người trên ở cờ vua, nhưng liệu họ có được ảnh hưởng như vậy không? Tôi nghĩ là không, tôi chưa thấy bất cứ điều gì ở họ cho thấy họ có những bất đồng ở ngoài đường biên.

Cập nhật: Tôi nhớ ra là đã quên không đề cập rằng Karpov và Kasparov được công nhận rộng rãi là nằm trong trong 3 kỳ thủ xuất sắc và vĩ đại nhất của làng cờ vua. Đối với Kasparov, phần lớn đều thừa nhận ông ít nhất nằm trong số 2 kỳ thủ hàng đầu, với một số đánh giá cho rằng ông đứng sau Fischer, trong khi một số khác lại xếp Capablanca hoặc Carlsen lên trước. Nhưng dù có là ai đi nữa, thì Kasparov vẫn luôn nằm trong số 2 vị trí cao nhất. Karpov đôi lúc được đưa vào danh sách này (với Kasparov luôn ở vị trí số 1), tuy nhiên ông thường nằm ở vị trí số 3 sau Kasparov và Fischer (không theo thứ tự cụ thể), nhiều khi ông còn không nằm trong danh sách 3 người đứng đầu, trái ngược với trường hợp của Messi và Ronaldo. Messi đôi lúc được xếp vào 3 vị trí hàng đầu, trong khi Ronaldo thường được đưa vào danh sách 10 cầu thủ hàng đầu, và đôi lúc là được xếp ở 5 vị trí cao nhất. Sự đối đầu giữa Karpov và Kasparov rõ ràng là có chất lượng hơn hẳn cuộc đối đầu giữa Messi và Ronaldo.