Chúng ta đang sống trong một thế giới thay đổi chóng mặt hàng ngày. Cùng với đại dịch COVID19 và sự bùng nổ kỷ nguyên số, các công ty ngày càng đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số và tự động hóa. Chính vì vậy nhiều việc làm có thể bị mất đi và nhiều kỹ năng mới cần thiết phải cập nhật. Những kỹ năng không còn phù hợp sẽ bị đào thải nhanh chóng.
Trong những kỹ năng cần thiết trong 5 năm tới được công bố bởi Diễn đàn Kinh tế thế giới, có một kỹ năng khiến tôi đặc biệt chú ý, đó là năng lực trí tuệ cảm xúc (Emotional Intelligence – EI). Tôi nghĩ rằng, trong thời đại mà robot có thể thay thế hầu hết mọi công việc của con người, rèn luyện trí tuệ cảm xúc chính là sức mạnh khiến chúng ta khác biệt và không thể thay thế.
TẠI SAO TRÍ TUỆ CẢM XÚC LẠI QUAN TRỌNG?
Trí tuệ cảm xúc chính là năng lực nhận thức, kiểm soát và đánh giá cảm xúc. Theo tôi, trí tuệ cảm xúc là kỹ năng có thể học hỏi và trau dồi. Miễn là các bạn kiên trì luyện tập hàng ngày.
Trí tuệ cảm xúc đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát triển bản thân của bạn. Ngoài ra, năng lực này còn có sức mạnh to lớn giúp bạn kết nối với mọi người. Đây là một công cụ giúp chúng ta trong kinh doanh, đàm phán, tương tác với bạn bè, gia đình, đồng nghiệp và cả những người xa lạ.
Dưới đây là một vài lý do giải thích vì sao trí tuệ cảm xúc lại quan trọng trong công việc và cuộc sống:
1. Người có năng lực trí tuệ cảm xúc (EI) cao nhận thức tốt về bản thân
Bạn nắm bắt được cảm xúc của chính mình nên tự tin vào bản thân. Nhận thức được cảm xúc của mình trong mối tương quan với người khác giúp bạn truyền đạt cảm xúc tới người khác hiệu quả hơn.
2. Người có EI cao phát triển mối quan hệ hiệu quả
Bạn biết cách lắng nghe và thấu cảm. Việc đặt mình vào vị trí của người khác khiến bạn hiểu hơn về cách ứng xử của họ. Từ đó, bạn có được mối quan hệ tốt đẹp với mọi người xung quanh
3. Người có EI cao được các nhà tuyển dụng xem trọng
71% quản lý nhân sự cho biết họ đánh giá cao những ai có EI hơn là IQ. Người sở hữu năng lực này thường có kỹ năng giải quyết vấn đề và đưa ra quyết định tốt. Bạn có thể làm việc hiệu quả dù là độc lập hay với đội nhóm.
4. Người có EI cao thường là một nhà lãnh đạo tài ba
Họ biết lắng nghe và tôn trọng ý kiến của nhân viên khi giao tiếp. Họ cũng là những người lãnh đạo thấu đáo và được nhân viên tôn trọng vì biết quan tâm và thấu cảm.
5. Người có EI cao có cuộc sống hạnh phúc hơn
Bạn nhận thức được cảm xúc tiêu cực và tìm cách kiểm soát chúng. Chính vì vậy, bạn có nội tâm mạnh mẽ và cuộc sống hạnh phúc hơn những người còn lại.
NHỮNG THÀNH PHẦN TẠO NÊN TRÍ TUỆ CẢM XÚC
Daniel Goleman, tác giả cuốn sách nổi tiếng “Trí thông minh cảm xúc”, cho rằng trí tuệ cảm xúc có 5 thành phần:
1. Self-awareness
Tôi đã nhắc đến tự nhận thức như một kỹ năng quan trọng nhất mà bạn cần nắm bắt. Nhưng đây chỉ là một phần của trí tuệ cảm xúc. Sự tự nhận thức chính là khả năng nhận biết suy nghĩ và cảm xúc của bạn. Đó là việc bạn hiểu được những mong muốn, hành động của bạn trong tương quan với bản thân và những người xung quanh.
2. Self-regulation
Là khả năng điều khiển và kiểm soát cảm xúc cho đến khi tìm được thời điểm phù hợp để bộc lộ.
3. Motivation
Động lực của những người có trí tuệ cảm xúc thường đến từ mong muốn hoàn thành những mục tiêu có ý nghĩa trong cuộc đời.
4. Empathy
Thấu cảm chính là việc bạn hiểu, cảm thông và chia sẻ với cảm xúc của người khác một cách thận trọng, tử tế.
5. Social skills
Kỹ năng xã hội chính là việc bạn nhận biết được cảm xúc của mình và người khác. Nhờ đó bạn có thể giao tiếp hiệu quả trong mọi tình huống hàng ngày.
5 CÁCH HỮU ÍCH GIÚP BẠN RÈN LUYỆN TRÍ TUỆ CẢM XÚC HÀNG NGÀY
1. Trung thực với cảm xúc của mình
Khi tôi cảm thấy buồn vì thi trượt kỳ thi vào trường Chuyên của tỉnh, mẹ tôi nói rằng tôi không được phép buồn, “Đã thi trượt rồi lại còn không biết cố gắng còn buồn với bã”. Và tôi rất nhớ câu nói này của mẹ. Dù có thể mẹ có ý tốt khi muốn an ủi tôi, nhưng nó khiến tôi phải lảng tránh cảm xúc của mình.
Tôi cố tỏ ra bình thường, nhưng bên trong có hàng vạn nỗi niềm khó tả. Bây giờ khi đã có con, tôi khuyến khích con trung thực với cảm xúc của mình. Con có thể buồn, có thể khóc, miễn là đó chính là cảm giác thực sự con đang có. Chỉ có như vậy con mới tìm ra cách để giải tỏa được cảm xúc của mình.
2. Nhận thức về hành vi của bạn
Trong cuộc sống, nhiều khi chúng phản ứng về mọi việc một cách vô thức. Điều này có thể tạo ra những ảnh hưởng không tốt trong cuộc sống. Ví dụ trước đây tôi hay nổi cáu và quát tháo khi con mè nheo. Những lúc như vậy tôi luôn to tiếng hơn bình thường. Việc này cứ tiếp diễn cho đến khi tôi thấy con chơi với một chú gấu bông và nổi cáu giống y như mình. Dù con chỉ đang chơi nhập vai, tôi cũng thấy giật mình.
Lúc này, tôi bắt đầu chú ý hơn đến cách cư xử của mình với con cái và những người xung quanh. Dần dần, tôi học được cách chủ động dừng lại mỗi khi chuẩn bị nổi cáu. Bây giờ mỗi khi sắp mất kiểm soát với con, tôi thường đi ra một góc, hoặc vào nhà vệ sinh để bình tĩnh lại. Sau đó cơn giận cũng đi qua, con cũng bình tĩnh lại, mọi việc trở nên dễ dàng hơn.
3. Chịu trách nhiệm về cảm xúc của bạn
Chịu trách nhiệm về cảm xúc của bạn nghĩa là không đổ lỗi cho sự vật, sự việc hay bất kỳ ai khác. Vì chúng có thể là nguyên nhân làm nảy sinh những cảm xúc của bạn. Nhưng chính bạn mới là người quyết định nên cư xử như thế nào. Nếu bạn cảm thấy khó chịu vì những hành động của người khác, thì đó là vì bạn cho phép người đó tác động lên cảm xúc của mình.
Khi dám chịu trách nhiệm cho những cảm xúc của bản thân, bạn sẽ biết cách đặt ra những ranh giới, đồng thời tìm cách xử lý những cảm xúc tiêu cực và trở nên tích cực hơn.
4. Giữ một tư duy mở
Tư duy cởi mở giúp bạn không bị đóng khung bởi những định kiến đã lỗi thời. Bạn tìm ra được những khía cạnh mới để hiểu bản thân mình cũng như những người khác.
Tôi đã từng giữ những định kiến rất lâu về một người bạn của mình sau một sự việc không vui. Tôi phán xét và nghĩ rằng đó là những tính cách không tốt của họ. Tuy nhiên, thời gian gần đây khi kết nối lại và lắng nghe câu chuyện của bạn ấy, tôi mở lòng mình hơn. Điều này giúp tôi có một thêm một mối quan hệ chất lượng trong cuộc sống.
5. Lắng nghe chủ động
Việc này nghĩa là bạn thực sự tập trung vào những gì người khác nói để hiểu thông điệp của họ và đưa ra phản hồi. Bạn có bao giờ ở trong một cuộc họp mà người phát biểu cứ nói, còn bạn thì vẫn đang miên man với suy nghĩ của mình? Dù cho người khác đang nói những điều bạn không đồng tình hay quan tâm, hãy dành sự tôn trọng bằng cách lắng nghe họ.
Bạn cũng nên sử dụng các hình thái ngôn ngữ cử chỉ như gật đầu, biểu cảm trên khuôn mặt, ánh mắt khi giao tiếp với mọi người. Lắng nghe tích cực sẽ khiến bạn hiểu người khác và có được kết nối chất lượng với mọi người hơn.
Nguồn: Spiderum/Trần Đăng Khoa
