Tôi có từng huấn luyện chó cứu hộ, chúng tôi thường làm việc với chó nuôi trong tù (vì chúng thường có cơ sở tập luyện tốt.) Trong phần lớn thời gian chương trình, họ dạy chúng tôi các kỹ thuật cắt đứt thói quen xấu của lũ chó. Từ hồi đó đến nay, các quan điểm phổ biến hoàn toàn có thể khác trước, nhưng những điều sau đây đã giúp được tôi vài lần.
Đầu tiên, nếu con chó được huấn luyện để cắn, người dạy sẽ dạy nó nhắm vào tay và kéo ngã bạn. Điều này không chắc đúng cho mấy con chó hầm hố không được dạy bài bản. Nhưng thế không phải là chó cắn có bài bản thì không đau hay không chảy máu, nó chỉ không thực sự cố giết bạn thôi.
Nếu là một con chó bất kỳ ngoài đường thì có khá nhiều nguyên nhân để nó tấn công bạn. Có thể nó bị dại, có thể nó đang trong tâm thế săn mồi, hay là tâm thế tự vệ. Trong mấy cái trên, kiểu tự vệ là ít nguy hiểm nhất, con chó muốn tránh xa bạn và không cho bạn đuổi theo nó. Kiểu săn mồi thì đặc biệt nguy hiểm, bởi kể cả nó thường không muốn ăn thịt bạn, cái gì đó đang kích thích phần bản năng vận động và trong bộ óc bé nhỏ ấy đã nổi lên ý định săn đuổi/giết hại. Đây là lý do ta không bỏ chạy, vì theo bản năng, chó luôn đuổi theo.
Phần lớn chó sẽ có chút dấu hiệu trước khi tấn công. Chân hơi choãi ra, đầu cúi thấp, nhe răng, dựng lông gáy, đuôi nâng lên[1]. Đây là cơ hội cho bạn phản ứng lại tương tự. Đứng thẳng . Nói lớn. Trầm giọng xuống, gầm to hết sức. Nói ra lời độc địa nhất có thể. “LÙI RA! ĐỒ CHÓ”, hay “TAO NHÉT CẢ THÌA CACAO VÀO MỒM MÀY BÂY GIỜ” cũng được, nếu cách nói của bạn đủ sức nặng. Hơi dang tay ra. Ưỡn ngực lên. Đây là thời điểm DUY NHẤT mà bạn được nhìn thẳng vào mắt con chó (nếu nó không tiến tới mà lại vào thế tự vệ thì đừng nhìn vào mắt, cứ đi tiếp thôi). Bước một chân lên trước, như thể sắp lại gần nó. Đừng làm hành động gì đột ngột nhưng cũng KHÔNG được quay lưng lại và KHÔNG được nhìn lảng đi chỗ khác. Trong ngôn ngữ chó, con nào nhìn lảng đi trước là con kém thế. Bạn phải làm như con đầu đàn cho nó biết bạn hoàn toàn sẵn sàng giết nó. Nếu có vũ khí thì đây là lúc để cầm ra đấy.
Thông thường thì chừng đó đã đủ ngăn con chó cắn rồi. Thi thoảng cũng có con cắn trộm như mẹ tôi bị mấy năm trước. Một con Rottweiler[2] mới đẻ con chạy vòng qua nhà hàng xóm và xông vào bà cùng con chó sục nhỏ của nhà tôi. Chó nhà tôi đã chặn nó lại để bảo vệ bà.
Trong những lúc như thế, khi một con chó đang tấn công AI hay THỨ GÌ bạn quý, bạn cần phải ra một quyết định. Hiếm ai không xây xát gì sau khi bị chó tấn công dữ dội. Dù ai cũng biết là không nên can thiệp vào đám chó cắn nhau nhưng tôi thì không phải loại người để con chó khác giết chó của tôi, nên tôi kệ. Vài người bảo nên cầm 2 chân sau con chó dữ mà nhấc lên. Cũng không được, chúng nó di chuyển quá nhanh. Tôi yêu lũ chó hơn yêu con người, nhưng cũng không ngại hạ gục một con chó đang cắn chó của tôi hoặc cắn người khác.
Nếu chó, người thân hay bạn bè của bạn đang bị chó tấn công, điều tôi được dạy (và gần đây đã thực hiện với một con chó giống bloodhound[3] rất to đang tấn công một người phụ nữ nhỏ bé), là vòng ra sau lưng con chó, nhanh nhẹn cưỡi lên lưng nó và túm lấy vòng cổ, vặn lại và nhấc lên. Khả năng cao con chó sẽ quay lại đớp và bạn có thể sẽ dính đòn một ít. Không được thả ra, cứ vặn và nhấc lên. Rất nhanh sau đó con chó sẽ cố quay đầu lại nhưng không được vì bạn đang đè lên nó. Mắt nó sẽ bắt đầu lồi ra và nó hoảng loạn. Khi đang nhấc con chó bằng tay trái, cẳng tay phải tôi ôm vào phần mềm nhất ở cổ nó, ngay trên phần ngực. Tôi cố hết sức ôm nó vào ngực, siết vào cổ mạnh nhất có thể, mặt tôi chúi vào sau cổ nó, ngược với chiều tôi vặn vòng cổ. Nên nếu tôi vặn ngược chiều kim đồng hồ, về bên trái, thì đầu tôi nấp vào bên phải phía sau đầu con chó. Giờ đây nó đang đứng bằng chân sau và đang nghẹt thở. Luôn nhớ rằng vào thời điểm này, không có cách nào an toàn để buông tay cả. Bạn không cần phải làm chết con chó, cứ siết khoảng hơn 10 giây là nó sẽ tự đầu hàng. Nó sẽ lả người đi những vẫn còn tỉnh. Khi ấy thì có thể thả nó ra rồi, 99.99% là nó không cắn đâu. Nó có thể chạy đi, cũng có thể nằm lăn ra đó. Như kiểu một miếng võ Nhu thuật ngộ nghĩnh, bạn cũng có thể nằm xuống theo, quắp chân vào nó. Đây là một cách hiệu quả để khống chế con chó dữ tuột xích cho đến khi được công an hay người nào giúp đỡ. Ngay khi bị bạn kéo lên, nó sẽ nhả ra bất kỳ thứ gì nó đang cắn. Chú ý rằng nếu đấy là chó của bạn, rất có thể nó sẽ lại lao vào vòng chiến ngay, mà bạn thì không muốn như thế. Cũng nói thêm rằng tại thời điểm này, bạn có thể phải siết ngất hoặc làm chết con chó.
Một cách khác, ta cũng có thể nhét cẳng tay vào miệng nó thay vì siết cổ. Điều này khả năng cao sẽ gây tổn thương lâu dài cho hàm con chó NHƯNG sẽ không giết được nó. Khi tóm vòng cổ kéo lên, bạn nhét cẳng tay vào miệng nó và kéo vào phía thân mình. Nếu ấn thật mạnh, phần lớn cẳng tay bạn có thể vào sâu hơn, tránh được phần răng hàm. Kể cả không làm được thế thì mấy cái răng hàm chó cũng không có sắc nhọn đâu. Thực ra là bạn có thể nhét sâu đến nỗi con chó không đủ lực đòn bẩy để khép miệng lại. Bạn có thể giữ nó một lúc lâu trong tư thế này, cứ kéo vào trong ngực.
Giờ, nếu con chó lao vào BẠN thì tình thế sẽ khác. Nhiều người khuyên nên nhét nắm đấm vào họng nó, tôi thì không. Như đã nói, tôi muốn cẳng tay mình ở trong miệng nó, và tôi sẽ đánh vào mắt, đánh vào phần bụng mềm sau xương sườn, mặc dù một cú đá vào sườn thì cũng hiệu quả. Đá bằng mũi chân, không dùng mu bàn chân. Mục đích của con chó là kéo ngã bạn và cắn vào cổ, vậy nên đừng có đưa cổ ra vì thế thì bạn chết chắc. Cũng có ít khả năng nó sẽ cắn vào đùi trong của bạn. Quan trọng là bạn phải chiến đấu, chiến đấu thật dữ. Đừng dùng hết ngay mọi thứ mình có, hãy leo thang dần dần với mọi thứ trong tay. Gầm to, trầm giọng. Nếu đến mức phải ấn cẳng tay vào miệng nó, cứ nhét vào. Bạn sẽ chảy máu, sẽ không vui gì đâu, nhưng trả đòn càng nhanh và càng mạnh hơn thì việc này càng sớm kết thúc. Nếu bị ngã, hãy lật ngửa người lên, dùng chân đá nó. Xoay xở như kiểu con cua lật ngửa. Đừng để nó lại gần đầu mình. Tiếp tục la hét.
Giờ nói đến chuyện cái nắm đấm, với tôi, tốt nhất là dùng nó để gây áp lực. Nếu bị cắn vào chân, vào quần hay cái gì đó, nếu có thể nhét bàn tay vào miệng nó thì cứ làm, nhưng tôi muốn đấm vào đầu hay chọc mắt nó hơn, hoặc cả hai.
Nếu nó không đeo vòng cổ, cứ nhảy vào tóm lấy[4], nhấc lên mà siết cổ. Ta cần nó mất thăng bằng và sức lực.
Có vài bạn phiền lòng mấy điều tôi nói bởi làm như thế có thể làm đau con chó. Đúng thế, chẳng hay tí nào. Con chó mà tuột xích cắn người khác là lỗi của chủ chó, không phải của mình. Anh ta làm đau nó, không phải mình. Còn đối với chó hoang thì hoặc là nó đầu hàng, hoặc là bạn, hay chó cưng của bạn, hay con cái bạn bị hại. Khi bị chó tấn công thì hãy đáp trả bằng cách leo thang bạo lực, không phải run rẩy sợ hãi. Lũ chó hiểu thế nào là sự thống trị, đặc biệt trong các tình huống đầy bản năng thế này. Hãy nói cùng ngôn ngữ với chúng và bạn sẽ thắng.
Lời người dịch: Hướng dẫn trên chỉ có tính tham khảo, chưa qua kiểm chứng chuyên môn tại Việt Nam và chỉ có thể áp dụng tương đối, tùy người và hoàn cảnh. Ngoài các gợi ý trên, có nhiều cách khác có thể được áp dụng. Ví dụ như trước khi bị chó cắn trúng là sử dụng vũ khí, đánh vào mũi,…; sau khi bị cắn trúng là nhét sâu nắm đấm vào họng, chèn cây vào miệng rồi bẩy và nhấc 2 chân sau kéo ra, nằm sấp che cổ, đầu và chờ được cứu, vân vân. Nạn nhân được khuyến cáo không nên cố kéo bộ phận bị cắn trúng ra khỏi miệng chó vì sẽ bị chó giật rách thịt, gây tổn thương nặng hơn.
————————————————————————–
Chú thích:
[1], [2], [3] Ảnh dưới.
[1] Một số biểu hiện hung dữ ở chó.
Tư thế tấn công:
Đuôi: Gồng cứng, nâng cao, dựng lông; lông cổ dựng lên; tai hướng ra trước; có nếp nhăn dọc trán; mũi nhăn; răng (thường có cả lợi) nhe ra; môi cuộn lên; cả người nghiêng ra trước; bốn chân căng cứng.
Tư thế phòng thủ: Cơ thể hạ thấp; lông gáy dựng lên; tai cụp ra sau; đồng tử mắt giãn nở; mũi nhăn; có thể nhe răng; môi hơi cuốn lên; khóe miệng kéo ra đằng sau; đuôi cụp và gồng cứng.
[2] Một chú rottweiler
[3] Một chú bloodhound
[4] Tác giả không nói đến tóm vào đâu để nhấc con chó lên, có thể là túm vào phần da bùng nhùng sau gáy chó. Nguyên tác: “If he doesn’t have a collar, just get in there and get lifting and choking.”