Lá cờ Tổ quốc và bức ảnh Bác Hồ: “Sợi chỉ đỏ” xuyên suốt 3 thế hệ trong một gia đình

Năm nay, thêm một Ngày Quốc khánh 2/9 đặc biệt với gia đình PGS.TS Nguyễn Vũ Quỳnh. Lá cờ đỏ sao vàng và bức ảnh Bác Hồ đã gắn bó với ba thế hệ trong gia đình anh – những người sống, chiến đấu, cống hiến và giữ trọn lòng trung thành với đất nước.

Trò chuyện với PV báo Dân Việt nhân dịp Quốc khánh 2/9, PGS.TS Nguyễn Vũ Quỳnh, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Lạc Hồng, không giấu được niềm vui và tự hào khi gia đình có 3 thế hệ (ông nội – ông Nguyễn Văn Hựu, cha – ông Nguyễn Ý Thức và cháu nội – PGS Nguyễn Vũ Quỳnh) tiếp bước truyền thống cách mạng.

Ông nội – ông Nguyễn Văn Hựu – Người lính Đông Dương và con đường giác ngộ cách mạng

Theo PGS.TS Nguyễn Vũ Quỳnh, ông nội của anh là Nguyễn Văn Hựu (1914-2000) sinh ra và lớn lên khi đất nước còn chìm trong ách đô hộ của thực dân Pháp. Năm 1939, ông Hựu bị bắt, đưa sang chính quốc để đánh Đức trong Thế chiến II. Tại Pháp, ông theo học ngành sửa chữa quân khí và xuất sắc tốt nghiệp xếp thứ 2 toàn Đông Dương thời bấy giờ. Ông Hựu đã tìm thấy ánh sáng của chủ nghĩa Mác – Lênin qua phong trào công nhân tại Pháp. Ông tham gia tuyên truyền trong giới thợ thuyền, rồi bị thực dân Pháp bắt giam. Năm 1950, ông bị đưa về giam ở Ô Cấp (Vũng Tàu), rồi ra nhà tù Hải Phòng.

“Nghe tin dữ, bà nội tôi gồng gánh bác cả (ông Nguyễn Thanh Phu – PV) khi ấy mới 2 tuổi đi tìm ông. Cuộc đoàn tụ trong ngục tù ngắn ngủi nhưng đã mở ra một cuộc vượt thoát kỳ diệu: ông bà cùng con trốn trại, băng ruộng, tắt đồng, tránh truy lùng để tìm đường về quê. Họ trú tạm khắp nơi, có lúc trong một “Tô Bin” – nhà thay đồ của sân bóng, có lúc được dân làng Liêu Thức – Liêu Hạ thương tình cho ở nhờ chuồng trâu bỏ hoang.

Khi cuộc sống tạm yên, ông xung phong nhập ngũ, tham gia chống Pháp. Hai năm sau, ông buộc phải giải ngũ vì bệnh sốt rét dai dẳng. Nhưng trong thời bình, ông vẫn hiến toàn bộ 2 mẫu đất cho hợp tác xã, làm đội trưởng sản xuất cho tới lúc già yếu.

Ngày con trai thứ hai Nguyễn Ý Thức (tức là bố tôi) lên đường nhập ngũ, ông nói một câu suốt đời khắc ghi: “Thầy về nước để theo cụ Hồ Chí Minh nhưng chẳng làm được việc gì. Nhà ta chỉ có mình con đóng góp cho cách mạng. Ra đi phải thật cố gắng, con ạ.

Ông giữ nguyên lời thề không nhận bất cứ đồng tiền nào của Pháp, dù sau này có cơ hội nhận lương hưu từ chế độ cũ. “Tao căm thù thằng Pháp, tao không nhận tiền của thằng Pháp – ông khẳng khái”.

Bố – ông Nguyễn Ý Thức: Tuổi hai mươi và “Xe tăng vượt biển”

PGS.TS Nguyễn Vũ Quỳnh cũng đã kể về bố mình – ông Nguyễn Ý Thức một cách đầy tự hào.
Theo lời PGS Nguyễn Vũ Quỳnh, ngày 7/10/1954, bố anh cất tiếng khóc chào đời ở một vùng quê nghèo giàu truyền thống cách mạng. Ngày 25/12/1971, khi mới vừa bước sang tuổi 17, ông viết đơn tình nguyện nhập ngũ, chính thức khoác lên mình màu xanh áo lính.

Sự hăng hái của tuổi trẻ, cộng với ý chí học hỏi không ngừng, đã đưa ông đến những dấu mốc quan trọng. Năm 1982 – 1985, ông tốt nghiệp Học viện Lục quân, là học viên xuất sắc của khóa 1 chuyên ngành xe tăng. Thành tích học tập xuất sắc giúp ông được chọn vào đoàn học sinh giỏi toàn quân ra Hà Nội gặp Thủ tướng Phạm Văn Đồng – một vinh dự mà đến giờ ông vẫn xem là niềm tự hào lớn của đời binh nghiệp. Hồi tưởng 55 năm sau, ông vẫn nhớ rõ khí thế sục sôi: “Chết xanh cỏ, sống đỏ ngực!”.

“Tuổi thơ ông gắn với miền quê nghèo, nơi mỗi phiên chợ huyện là một niềm mong mỏi. Có một cái Tết đặc biệt, cha ông mua về bức ảnh Bác Hồ khổ lớn – bức ảnh đầu tiên trong căn nhà tre vách đất. Ông cẩn thận đóng khung tre, treo ở vị trí trang trọng nhất.

Năm 1980, khi là Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 1003, cha tôi chỉ huy một trong những cuộc hành quân đặc biệt nhất lịch sử quân đội Việt Nam: xe tăng PT76 vượt biển gần 60km từ đảo Vĩnh Thực về đảo Cái Bầu, Quảng Ninh.

Không có tiền lệ, không tàu đổ bộ, lại phải đối mặt với bão biển và đá ngầm. Ông đã trực tiếp điều khiển chiếc xe tăng mắc cạn trên bãi đá ra khỏi nguy hiểm, cứu cả kíp xe. Cuộc hành quân ấy được các cố vấn Liên Xô xác nhận là chưa từng có tiền lệ trên thế giới”, PGS Nguyễn Vũ Quỳnh kể.

Cháu nội: Từ cậu bé bên bức ảnh Bác Hồ đến trí thức khoa học tiêu biểu

Sinh ra trong gia đình vừa là nhà binh vừa là nhà giáo, Nguyễn Vũ Quỳnh sớm thấm nhuần kỷ luật quân đội và lòng yêu nước. Cha là người lính tăng quả cảm, mẹ là cô giáo cấp hai tận tụy, cả hai đều là tấm gương về trách nhiệm và sự cống hiến.

Năm 2003, tốt nghiệp thủ khoa ngành Điện khí hóa cung cấp điện Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM, anh từ chối những lời mời làm việc trong ngành công nghiệp để trở thành giảng viên Trường Đại học Lạc Hồng. 23 năm qua, anh đã trải qua nhiều vị trí: Phó khoa, Trưởng khoa, Trưởng phòng Nghiên cứu khoa học và hiện là Phó Hiệu trưởng.

Anh đã thực hiện 17 đề tài nghiên cứu, chủ biên 6 cuốn sách, công bố 73 bài báo khoa học, đạt nhiều giải thưởng VIFOTEC, 3 lần nhận Bằng khen Thủ tướng Chính phủ, là người đầu tiên của Đồng Nai được ghi danh vào Sách vàng Sáng tạo Việt Nam. Ngày 28/8/2024, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam đã tổ chức Lễ tôn vinh trí thức khoa học và công nghệ tiêu biểu năm 2024. Trong đó, PGS.TS Nguyễn Vũ Quỳnh là một trong 135 nhà khoa học được công nhận danh hiệu Trí thức khoa học và công nghệ tiêu biểu năm 2024. Hiện tại anh đang kiêm nhiệm thêm nhiệm vụ Phó Bí thư Đảng Ủy nhà trường.

Với anh, giá trị của nghiên cứu không nằm ở số bài báo hay bằng sáng chế, mà ở chỗ “đem lại sự thay đổi tích cực cho xã hội”.

Thế hệ tiếp nối – những ước mơ mới

Hiện tại, khi đứng ở cương vị nhà khoa học và nhà giáo, PGS Nguyễn Vũ Quỳnh vẫn thấy rõ ngọn lửa của ông nội Nguyễn Văn Hựu và cha Nguyễn Ý Thức đang cháy trong hai con mình.

Nguyễn Ngọc Quỳnh Anh – con gái lớn – đang học lớp 11A3 Trường THPT An Dương Vương (TP.HCM). Cô bé mơ trở thành bác sĩ nha khoa, quyết tâm giành học bổng du học Đài Loan sau khi tốt nghiệp.

Nguyễn Minh Khôi – con trai út – học lớp 6 Trường THPT Song ngữ Lạc Hồng, luôn đạt điểm từ 9.0 trở lên ở tất cả các môn.

Với PGS Quỳnh, nhìn con trưởng thành là thấy mạch nguồn gia đình vẫn chảy – từ lý tưởng, nghị lực đến khát vọng vươn ra thế giới.

Từ chiến trường Đông Dương, những ngày tù ngục ở Hải Phòng, bức ảnh Bác Hồ trong căn nhà vách đất, cho đến cuộc vượt biển bằng xe tăng và những công trình khoa học hôm nay – câu chuyện của gia đình Nguyễn Văn Hựu – Nguyễn Ý Thức – Nguyễn Vũ Quỳnh là minh chứng rằng lòng trung thành với Tổ quốc, sự tận tụy với công việc và khát vọng vươn tới cái mới sẽ luôn trường tồn qua các thế hệ.

Chào đón Ngày Quốc khánh năm nay, giữa tiếng nhạc rộn ràng, PGS Nguyễn Vũ Quỳnh mỉm cười tự hào và hạnh phúc. Anh tin, dưới sắc đỏ lá cờ Tổ quốc, những câu chuyện của gia đình mình sẽ tiếp tục được kể – như một phần của lịch sử, như một lời nhắc nhở với thế hệ mai sau: “Có Bác, lòng ta trong sáng hơn”.

Đọc thêm