I. Giới thiệu
Trong một vụ án hình sự hoặc dân sự, rất nhiều thông tin quan trọng có thể lượm lặt được từ các tài liệu có liên quan. Bức thư tuyệt mệnh được tìm thấy bên cạnh người quá cố – có thể nào nó thực ra được viết bởi một kẻ giết người đang cố che đậy tội ác của mình? Tờ giấy ghi chú của tên cướp ngân hàng – liệu nó có ẩn chứa những dấu vết vô hình có thể giúp dò ra tung tích hoặc nơi ẩn náu? Di chúc của một người giàu có – liệu có phải nó đã bị chỉnh sửa sao cho một người họ hàng thân thích không ngờ nào đó đột nhiên vớ bẫm?
Đặc điểm nổi bật của giám định tài liệu pháp y, chủ yếu là hoạt động phân tích “các tài liệu nghi vấn”, thường có liên quan đến các loại tội phạm cổ trắng (*tội phạm có động cơ tài chính) tiêu biểu như giả mạo chứng từ; tuy nhiên, trong thực tế, lĩnh vực thuộc ngành khoa học pháp y này có thể được ứng dụng để giải quyết rất nhiều các trường hợp khác nhau : từ sai sót y khoa cho đến giả mạo nghệ thuật, hoặc giết người không chủ đích.
Được trang bị công nghệ tinh vi, giám định viên có thể dựa vào dò xét các dấu hiệu hữu hình và vô hình có trên một tài liệu để cho ra rất nhiều chi tiết có thể xác minh tính xác thực hoặc cung cấp thêm thông tin quan trọng cho cuộc điều tra.
Thời đại kỹ thuật số bùng nổ thậm chí còn khiến công việc của các giám định viên pháp y thậm chí trở nên quan trọng hơn. Với sự phổ biến của các chương trình phần mềm tinh vi như Adobe® Photoshop®, Acrobat®,…….những kẻ tội phạm có thể dễ dàng tạo ra và thao túng hầu hết các loại tài liệu giả mạo, từ hợp đồng cho đến tiền tệ. [1]
II. Các nguyên tắc trong việc giám định tài liệu
Mục tiêu của các giám định viên tài liệu pháp y thường là giải đáp những câu hỏi về tính xác thực của tài liệu. Để làm việc này, giám định viên sẽ cố gắng làm rõ xem ai đã tạo ra tài liệu, xác định khung thời gian mà tài liệu đó được tạo, xác định các nguyên liệu được sử dụng để tạo ra hoặc chỉnh sửa văn bản gốc.
Tài liệu thường được kiểm tra để tìm bằng chứng liên quan đến sự chỉnh sửa, bôi gạch, tẩy xóa và thay thế trang. Giám định viên cũng thường phải kiểm tra kĩ lưỡng để biết được đâu là các phương pháp, vật liệu hoặc máy móc được dùng để tạo ra tài liệu đó, nhằm cung cấp thông tin chủ chốt để có thể xác định hoặc thu hẹp các khả năng về nguồn gốc của tài liệu. Mực, giấy, công cụ viết, ruy băng hay chỉ, tem và con dấu được sử dụng trong việc làm ra tài liệu đều có thể tiết lộ cho ta biết những manh mối quan trọng. Giám định viên thậm chí có thể tìm ra bằng chứng có giá trị từ những dấu vết mà mắt thường không thể nhìn thấy được.
Một yếu tố chính mà hoạt động giám định tài liệu chú trọng đến là chữ viết tay. Chữ viết sẽ được kiểm tra và so sánh, bao gồm cả chữ dập bằng tay và chữ ký, dựa trên ba nguyên tắc chính: (1) Nếu có được một lượng chữ viết đủ nhiều để so sánh, sẽ không có hai người nào, dù viết thạo, thể hiện được các đặc điểm chữ viết giống hệt nhau; (2) mỗi người có rất nhiều biến thể tự nhiên đối với chữ viết của mình; (3) tất cả mọi người đều có một giới hạn về trình độ viết tay không thể vượt qua (nghĩa là, một người không biết chữ mà chỉ mới học cách viết chữ bằng nét cơ bản thì sẽ không thể nào trình bày được kiểu chữ viết thảo, vốn yêu cầu kỹ năng rất cao, đẹp một cách hoàn hảo).
Trên cơ sở dữ liệu máy tính được duy trì bởi Cơ quan Mật vụ Hoa Kỳ, Cảnh sát Liên bang Đức và Cục Điều tra Liên bang chứa các mẫu chữ viết của hàng trăm ngàn người. Và trên cơ sở dữ liệu này không có hai mẫu chữ viết nào có các đặc điểm giống hệt nhau, do đó củng cố cho việc tính xác thực đặc trưng của chữ viết tay của từng người có thể được xem như một dạng bằng chứng vững chắc. [2]
III. Tại sao và khi nào thì giám định tài liệu được áp dụng?
Vì trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta không thể thiếu các tài liệu, các giám định viên tài liệu pháp y phải xử lý vô số các tình huống, ví dụ như: Giả mạo, làm giả, ăn trộm danh tính, gian lận, tự tử, giết người, cướp ngân hàng, bắt cóc, tống tiền, bám đuôi, di chúc, trang chấp hợp đồng, sai sót y khoa, các vụ kiện liên quan đến giấy tờ đất đai…..
Giám định viên tài liệu pháp y thường được yêu cầu giải quyết các vấn đề về tính chính chủ : Chữ ký trên khoản vay thế chấp có phải là thật không? Ai đã viết thư nặc danh? Có phải người chết đã ký vào di chúc?
Bằng cách so sánh các tài liệu được tìm thấy tại hiện trường vụ án với một mẫu ghi chép của nghi phạm, giám định viên có thể hỗ trợ xác nhận ai đã viết những mẫu đó để bao gồm/loại trừ nghi phạm vào trong/ra khỏi cuộc điều tra.
Bức thư tống tiền của một vụ bắt cóc tại gia
Vụ bắt cóc năm 1956 ở Long Island, New York, là ví dụ điển hình để minh họa cho vai trò của việc giám định tài liệu pháp y có thể quan trọng đến mức nào trong một cuộc điều tra. Trong vụ án này, một em bé mới chỉ một tháng tuổi bị bắt cóc ngay tại nhà và một bức thư tống tiền được tìm thấy trong nôi, bị nghi là của người giữ trẻ. Các nhà điều tra đã phát hiện ra những đặc điểm khác biệt trong cách mà kẻ viết bức thư viết 16 chữ cái trong bảng ký tự alphabet, đáng chú ý nhất là chữ “m” viết thường nhìn rất giống với một chữ “z” nằm ngang. Các nhà điều tra đã rà soát gần hai triệu tài liệu giấy tờ để tìm kiếm kiểu viết tương tự cho đến khi một sĩ quan thực tập tìm thấy trong các tập hồ sơ của mình những tài liệu được viết bởi một thợ sửa xe 31 tuổi có cùng lối viết chữ “m” đặc trưng tương tự. Nhờ thế các giám định viên đã có thể đưa ra kết luận chắc chắn rằng chữ viết trên bức thư tống tiền và chữ viết tay của nghi phạm là của cùng một người, cung cấp đủ chứng lý để tuyên có tội.
Giả mạo chứng từ
Một vấn đề phổ biến khác mà các giám định viên tài liệu pháp y phải giải quyết có liên quan đến hành vi chỉnh sửa giấy tờ tài liệu, đặc biệt là các tài liệu pháp lý. Chẳng hạn, trong trường hợp muốn biết xem liệu có ai đó đã sửa đổi một tấm séc để tăng số tiền lên, giám định viên có thể xác định được điều này bằng cách so sánh cách thức các loại mực từ các loại bút khác nhau phản ứng dưới bức xạ hồng ngoại.
Trong ví dụ dưới đây (*Ảnh 1), một tấm séc để rút “Tiền mặt” với số tiền $1000 đã được chỉnh sửa bằng cách sửa số “1” thành số “9” và thêm tên người nhận. Mặc dù loại mực đen trên tờ séc nhìn bằng mắt thường thì hoàn toàn giống nhau, nhưng khi bị chiếu tia hồng ngoại theo một số tần số nhất định, vết mực được sử dụng cho chữ viết ban đầu sẽ có phản ứng khác với những vết mực được sử dụng khi chỉnh sửa, giúp khẳng định chắc chắn rằng đã có sự gian lận xảy ra.
Các tài liệu thuộc về nghi phạm cũng có thể tiết lộ manh mối từ các bằng chứng, dấu vết ẩn (ở đây còn được gọi là nét hằn) có thể giúp liên hệ nghi phạm với hành vi phạm tội. Chẳng hạn, nghi phạm cướp ngân hàng khi viết tờ ghi chú (*để giơ lên cho thu ngân nhìn, kiểu như “im lặng và cho hết tiền vào túi”) liệu có đặt tờ ghi chú đó lên trên một tờ giấy khác, và tờ giấy khác đó hiện có chứa vết hằn của nội dung đã viết hay không? (*Ảnh 2)
Giám định viên cũng có thể xác định các tài liệu, mực và thậm chí loại văn phòng phẩm hoặc dụng cụ viết được sử dụng để làm ra tài liệu. Điều này đặc biệt hữu ích trong các trường hợp gian lận, giả mạo vì những chi tiết này có thể giúp xác định khung thời gian mà tài liệu được tạo ra. Chẳng hạn, khi phân tích giấy tờ tài liệu, nếu phát hiện ra một chất không được sử dụng trong việc sản xuất giấy vào khung thời gian được ghi trong nội dung, thì tài liệu, tác phẩm nghệ thuật hoặc ghi chép lịch sử….. đang bị nghi vấn sẽ bị chứng minh là giả mạo. [3]
IV. Giám định tài liệu pháp y diễn ra như thế nào?
1) Những chứng cứ có thể thuộc đối tượng cần phải được giám định
Danh mục nghi vấn có thể bao gồm thẻ nhận dạng, hợp đồng, di chúc, chứng từ đất đai, con dấu, tem, séc ngân hàng, thư từ viết tay, tài liệu do máy tạo ra (chẳng hạn như từ máy photocopy, máy fax và máy in), tiền tệ và tài liệu điện tử… Trong một số trường hợp còn bao gồm cả graffiti và chữ ký kỹ thuật số – tuy nhiên, khách hàng cần lưu ý rằng việc kiểm tra các loại bằng chứng này có thể sẽ không đưa ra được kết luận cuối cùng.
Các tài liệu giấy tờ không chứa các dấu hiệu có thể nhận dạng bằng mắt thường thì vẫn có thể ẩn chứa những dấu vết có giá trị nếu chúng được kê bên dưới các tài liệu giấy tờ khác khi văn bản được viết ra. Ngay cả các tài liệu đã bị cắt vụn hoặc đốt cháy vẫn có thể trở nên hữu ích nếu được tái tạo lại.
Ngoài ra, dụng cụ viết, tem cao su, phong bì và các kiểu/mẫu thiết bị văn phòng thuộc sở hữu của nghi phạm cũng có thể được thu thập để phục vụ điều tra. Đối với các tài liệu kỹ thuật số, bằng chứng thậm chí có thể được chắt lọc ra từ metadata của những tệp dữ liệu điện tử, cung cấp thông tin dạng như tác giả là ai và khi nào tài liệu được viết ra.
2) Thu thập những điều đã biết và chưa biết
Khi tiến hành giám định, giám định viên tài liệu pháp y phải hình dung ra được kiểu mẫu vật có sẵn nào mà họ sẽ dùng để tiến hành so sánh với tài liệu nghi vấn. Các mẫu này có thể đến từ bất kỳ nguồn đã biết nào đó, chẳng hạn như một nhà sản xuất mực hoặc một loại máy cụ thể/nhất định.
Trong các trường hợp có liên quan đến chữ viết tay, các mẫu thường được chia thành hai loại: mẫu viết yêu cầu và mẫu viết thu thập. Mẫu theo yêu cầu là các đoạn mà đối tượng phải viết theo yêu cầu của nhà điều tra. Quá trình này được tiến hành trong các điều kiện được kiểm soát cẩn thận, và người viết được theo dõi sát sao. Ngược lại, các mẫu viết thu thập là những đoạn viết đã được hoàn thành bởi đối tượng trước thời điểm điều tra. Một số nguồn mẫu vật loại này có thể kể đến như : séc hỏng, thư, nhật ký, biên lai đã ký, hồ sơ y tế, hợp đồng bất động sản, hồ sơ thuế hoặc các tài liệu pháp lý đã ký khác.
3) Ai sẽ tiến hành phân tích?
Việc phân tích phải được thực hiện bởi một giám định viên tài liệu pháp y đã được cấp chứng chỉ, ưu tiên những người là thành viên của một hiệp hội chuyên nghiệp có uy tín như Hội đồng giám định tài liệu pháp y Hoa Kỳ (ABFDE) hoặc Hiệp hội giám định tài liệu nghi vấn Hoa Kỳ (ASQDE). Yêu cầu để trở thành học viên cho các hiệp hội này khác nhau; tuy nhiên, theo tiêu chuẩn thì một giám định viên phải hoàn thành chương trình đào tạo toàn thời gian kéo dài hai năm dưới sự hướng dẫn của giám định viên tài liệu pháp y có đầy đủ năng lực. Để duy trì tư cách ở trạng thái tốt và giữ cho các kỹ năng không bị mai một, các giám định viên sẽ bắt buộc phải tham gia khóa đào tạo một cách liên tục không ngắt quãng cho đến lúc hoàn thành.
4) Cách thức và nơi việc phân tích được thực hiện
Giám định viên hoặc là làm việc độc lập ở phòng thí nghiệm tư nhân của họ, hoặc là làm cho các phòng thí nghiệm công. Nếu một đơn vị giám định không đủ khả năng phân tích tài liệu nghi vấn, các nhà điều tra có thể sẽ gửi bằng chứng đến một phòng thí nghiệm gần đó, hoặc thuê một giám định viên tư nhân.
Các kỹ thuật và công cụ được sử dụng trong hoạt động giám định tài liệu pháp y dựa rất nhiều vào các nguyên tắc vật lý và hóa học. Điển hình nhất thì, một Đơn vị chuyên phụ trách Tài liệu nghi vấn sẽ được trang bị trong phòng thí nghiệm phân tích hành vi phạm tội những dụng cụ như : kính hiển vi, thiết bị hình ảnh kỹ thuật số, thiết bị phát tia hồng ngoại và tia cực tím, công cụ phân tích video và thiết bị chuyên dụng bao gồm thiết bị phát hiện tĩnh điện (EDD) và nguyên vật liệu cho việc phân tích hóa học.
Nhiều giám định viên tài liệu pháp y chỉ áp dụng các kỹ thuật bất hủy (*không gây tổn hại đến mẫu vật) như dùng ánh sáng và/hoặc tĩnh điện để giám định các tài liệu nhằm phát hiện ra các vết hằn, xước hoặc sự khác biệt về mực. Tuy nhiên, một vài kỹ thuật kiểm tra, như sắc ký lỏng (*kỹ thuật dùng để tách, nhận biết, định lượng từng thành phần trong hỗn hợp), được coi là có tính phá hủy vì chúng sẽ xóa mất những vết mực nhỏ trên tài liệu nghi vấn. Những kiểu giám định này thường được thực hiện ở các phòng thí nghiệm chuyên biệt về phân tích mực.
Để phân tích các tài liệu được tạo bởi máy đánh chữ, máy fax hoặc máy in, giám định viên có thể dựa vào các cơ sở dữ liệu khác nhau được tạo ra để chuyên so sánh. Trong quá trình phân tích chữ viết tay, giám định viên so sánh các mẫu được cung cấp từ các nhóm dữ liệu cụ thể. Một số cơ quan, chẳng hạn như Cơ quan Mật vụ Hoa Kỳ và Cảnh sát Liên bang Đức, duy trì cơ sở dữ liệu lớn hơn nhiều so với bình thường. Ví dụ, Hệ thống thông tin pháp y về chữ viết tay (FISH) được duy trì bởi Phòng thí nghiệm pháp y của Sở mật vụ Hoa Kỳ có chứa các mẫu chữ viết tay của hàng chục ngàn người khác nhau.
Hiển thị văn bản từ các các vết hằn – Các tài liệu có thể chứa các vết hằn mà mắt thường không thể nhìn thấy nhưng lại có thể được hiển thị thông qua việc sử dụng Thiết bị phát hiện tĩnh điện (EDD) ví dụ như Máy phát hiện tĩnh điện (ESDA). EDD sử dụng điện tích và mực in máy để trực quan hóa những chỗ có nét viết hằn, làm cho chúng có thể nhìn thấy được bằng mắt. ESDA sử dụng nguyên tắc truyền ít điện tích âm hơn vào các chỗ lõm trên tài liệu so với các vùng xung quanh. Nhờ thế khi mực in máy được đổ lên bề mặt của tài liệu sẽ bám dính nhiều vào các chỗ này hơn, làm nổi bật thành nét chữ đến độ nhìn thấy được.
Với kỹ thuật này, các vết hằn nằm trên tối đa bảy lớp giấy bên dưới chữ viết gốc có thể được trực quan hóa. Nghiên cứu đã chứng minh rằng các vết hằn có trên các tài liệu lên đến 60 tuổi vẫn có thể được thao tác thành công, miễn là các giấy tờ tài liệu này được bảo quản giữ gìn đúng cách.
Phát hiện sự chỉnh sửa, bôi gạch, tẩy xóa và thay thế trang – Những thao tác chỉnh sửa, bôi gạch, tẩy xóa không thể nhìn thấy được bằng mắt thường có thể được phát hiện thông qua việc sử dụng nhiếp ảnh và các thiết bị hình ảnh khác áp dụng phương pháp dùng bước sóng tia cực tím và tia hồng ngoại. Sử dụng bức xạ được lọc ở các bước sóng khác nhau, một thiết bị hình ảnh như bộ so sánh phổ video (VSC) có thể tiết lộ chữ viết đã được thêm bằng một loại mực khác, hoặc đã bị chỉnh sửa hoặc tẩy xóa bằng cách khai thác triệt để các biến thể khi các loại mực khác nhau phản ứng với các bước sóng khác nhau của ánh sáng. Ví dụ, trong các nguồn sáng nhất định kết hợp với bộ lọc hồng ngoại, tài liệu chứa thông tin được viết bằng mực bị phai theo thời gian có thể được nhấn nhá hoặc xử lý để trông tối nét hơn và do đó dễ đọc hơn. (*Ảnh 3)
Xác định các thành phần riêng lẻ của chất nhuộm – Có một kỹ thuật giám định gọi là sắc ký lỏng có thể giúp xác định được thành phần hóa học của các loại mực trên tài liệu. Với kỹ thuật này, một mẫu cắt nhỏ từ tài liệu nghi vấn được hòa tan trong dung môi và được phân tích. Đây là một trong số ít các kỹ thuật gây tổn hoại trong công tác giám định tài liệu. Các loại mực có thể được so sánh với dữ liệu có trong Thư viện mực quốc tế, một cơ sở được duy trì bởi Cơ quan mật vụ Hoa Kỳ nơi có chứa dữ liệu của hơn 9.500 loại mực từng được sản xuất từ năm 1920.
Tài liệu đánh máy và in bằng máy – Tài liệu được tạo trên máy đánh chữ hoặc in bằng máy in phun, máy in laser, máy fax và máy photocopy có thể dùng làm cơ sở để truy xuất ngược các thông tin như một kiểu hoặc mẫu, hoặc thậm chí một dòng máy cụ thể nào đó. Quá trình chuẩn bị và in ra tài liệu cũng có thể được xác định. Giám định viên phải biết được mình cần kiểm tra những bộ phận nào của máy, và bất cứ khi nào có thể, bất kỳ phụ kiện nào hay chính chiếc máy nghi vấn phải được ưu tiên gửi đến để kiểm tra.
Con dấu và tem – Các tài liệu nghi vấn được đóng dấu cao su, dấu nổi, watermarks hoặc các dấu in cơ học khác có thể được gửi đến để giám định. Nếu có thể, tốt nhất nên cung cấp cho giám định viên bất kỳ dụng cụ thiết bị nào bị nghi ngờ có liên quan đến việc chuẩn bị, làm ra tài liệu nghi vấn. Danh sách bao gồm dụng cụ viết, giấy tờ hoặc các vật kê, dấu cao su, dụng cụ niêm phong (ví dụ như dấu công chứng), thiết bị in hoặc các loại máy móc cơ học khác.
Để lấy ví dụ cho tầm quan trọng của việc xác định được nhãn hiệu nhà sản xuất trong giám định pháp y, hãy cùng xem xét một vụ án năm 1989 khi một cô gái trẻ bị bắt cóc và sát hại. Các nhà điều tra đã gọi các giám định viên pháp y đến để kiểm tra chiếc túi rác nhựa mà nạn nhân được tìm thấy bị nhét bên trong. Dựa vào ký hiệu “m” (phút) (*ví dụ 9h26m) được tạo ra bởi quy trình hàn nhiệt sử dụng trong lĩnh vực sản xuất những chiếc túi tương tự đã cho phép các nhà điều tra xác định được rằng chiếc túi tang vật được sản xuất trên cùng một chiếc máy và lệch vài giây so với những chiếc túi khác được tìm thấy trong nhà của bố mẹ cô. Đây là bằng chứng quan trọng dẫn đến việc bà mẹ bị kết tội giết người. (Nguồn: World of Forensic Science, © 2006 Gale Cengage.)
Giám định chữ viết tay – Với một lượng đủ nhiều chữ viết của hai người khác nhau, khi được kiểm tra chặt chẽ sẽ luôn có sự khác biệt có thể xác định được. Việc so sánh các mẫu viết sẽ đối chiếu rất nhiều những nét đặc trưng của chữ viết tay như khoảng cách từ và chữ cái, độ nghiêng hoặc độ dốc, tốc độ đưa bút, vị trí/góc đặt bút, xu hướng dùng chữ viết hoa, nét nhấn nhá, mức độ dễ đọc, xu hướng dùng dấu câu, tỷ lệ kích thước các chữ cái và các đặc tính khác.
Ví dụ, một người này thích viết chữ “O” theo chiều kim đồng hồ, trong khi người khác có thể đưa tay theo chiều ngược lại. Có người chỉ viết chữ “M” theo kiểu có nét nhô cao và hẹp (giống với logo của McDonald), trong khi người khác lại thích tạo hình chữ “M” bằng các nét cong uốn lượn giống với dải kim tuyến trang trí cây thông Noel. Giám định viên cũng cần phải đặc biệt cân nhắc đến các kiểu kết hợp khác nhau của những nét đặc trưng có trong toàn bộ mẫu viết để có được một cái nhìn bao quát toàn diện. Ngoài ra, họ cũng để tâm tìm kiếm các thói viết khác như sự ngập ngừng/gián đoạn khi đang viết một cách tự nhiên, có thể là để sửa lại nét/chữ viết sai hoặc những chỗ đứt gãy thiếu tự nhiên. Những điều này có thể giúp chứng minh được quá trình viết đó đã được diễn ra một cách tự nhiên hay không (ví dụ: chép lại hoặc bắt chước).
Không ai có thể lần nào cũng viết với độ chính xác y như máy, và cùng chữ viết tay của cùng một người trong cùng một tài liệu có thể có rất nhiều biến thể. Ví dụ: nếu một người chỉ ký chữ ký lên toàn bộ trang giấy, mỗi chữ ký sẽ có đôi chút khác nhau. Một giám định viên tài liệu pháp y được đào tạo có thể phân biệt được hai loại khác nhau : sự khác nhau không đáng kể giữa các biến thể tự nhiên trong phong cách viết cá nhân và sự khác nhau đáng kể giữa phong cách của người này với người kia.
Để tiến hành so sánh chữ viết tay, điều tra viên cần lấy các mẫu viết có sẵn có đặc điểm giống với tài liệu nghi vấn. Nếu nó được viết bằng chữ thảo, nó nên được so sánh với những mẫu viết tương tự. Nếu nó chứa các chữ cái viết hoa và in thường, các mẫu viết dùng để so sánh cũng phải chứa các chữ cái viết hoa và viết thường. Điều tra viên phải luôn luôn ưu tiên các văn bản mẫu có chứa các tổ hợp chữ và số tương tự như trong các tài liệu nghi vấn. Để đạt được điều kiện so sánh lý tưởng, các nhà điều tra nên lấy 20-30 mẫu chữ ký, 15-20 mẫu séc ngân hàng, 3-4 mẫu toàn bộ văn bản.
Điều tra viên cũng phải ưu tiên các văn bản mẫu được hoàn thành trong cùng khoảng thời gian tương tự như văn bản nghi vấn. Điều này đặc biệt quan trọng trong các trường hợp liên quan đến các văn bản viết bởi những đối tượng trẻ tuổi (đến độ tuổi thanh thiếu niên), vì quá trình hình thành chữ viết vẫn có thể ở giai đoạn phát triển, và bởi những người cao tuổi, vì chữ viết có thể xấu đi do tuổi tác hoặc bệnh tật. [4]
[1] http://www.forensicsciencesimplified.org/docs/index.htm
[2] http://www.forensicsciencesimplified.org/…/principles.html
[3] http://www.forensicsciencesimplified.org/docs/why.html
[4] http://www.forensicsciencesimplified.org/docs/how.html
_____________________________
Case study – Hitler’s dairy
Vào tháng 4 năm 1983, tạp chí Stern của Tây Đức đã xuất bản các trích đoạn từ những gì họ tuyên bố là lấy từ tuyển nhật ký của Adolf Hitler, gồm một loạt các cuốn sách được viết từ năm 1932 đến năm 1945. Nguồn gốc của tuyển tập này được Gerd Heidemann, phóng viên của tạp chí, kiếm được từ “nguồn tin giấu tên” mà gã nhất quyết không chịu tiết lộ. Gerd Heidemann kể với tòa soạn rằng vào tháng 4-1945, một chiếc máy bay chở vật dụng của Hitler bị rơi gần Dresden. Khi đó, các nông dân địa phương đến hôi của và phát hiện bộ nhật ký rồi cất giấu trong mái nhà. Sau đó, bộ nhật ký lọt vào một sĩ quan bí mật trong quân đội Đông Đức. Và giờ đây gã sĩ quan này cần tiền nên bán.
Thực chất, toàn bộ 60 quyển trong Toàn tập nhật ký Hitler là do Konrad Kujau, một kẻ chuyên sáng tác những bức tranh của Adolf Hitler, ngụy tạo. Thông đồng với Heidermann, cả hai đã móc túi của tòa soạn Stern được gần 10 triệu Mark Đức bắt đầu từ năm 1981 cho đến 1983.
Trong lúc vừa thương thảo mua các quyển nhật ký, Stern vừa tiến hành kiểm định giả thật của các quyển này. Các biên tập viên gửi vài đoạn trong nhật ký cho các chuyên gia thẩm định chữ viết ở Mỹ và Thụy Sĩ. Kết luận đều khẳng định đó là chữ của Adolf Hitler. Bởi đơn giản bản chữ gốc Hitler mà Stern gửi đi cũng do chính Kujau và Heidemann viết ra.
Tuy nhiên, sau buổi họp báo công bố của tạp chí Stern tại Hamburg vào năm 1983, nhà văn David Irving đã đưa ra một bản sao của một cuốn nhật ký Hitler giả mạo khác và cho rằng nó đến từ cùng một nguồn với tài liệu của tạp chí. Điều này đã gây ra một cuộc tranh cãi lớn, và thế là các cuốn nhật ký được gửi đi để phân tích thêm. Sau đó ít ngày, Bundesarchiv, Cục lưu trữ Liên bang Đức, đã công bố kết quả xét nghiệm : loại giấy được sử dụng được làm từ loại hỗn hợp kém chất lượng bao gồm gỗ thông, cỏ, lá cây và được xử lý qua bước tẩy trắng hóa học – công đoạn vốn không được dùng mãi cho đến sau năm 1954. Dây dùng để buộc gáy các cuốn sách cũng chứa chất tẩy trắng, và đường chỉ may biểu tượng Phát-xít được làm từ sợi viscose và polyester, đều là các thành phẩm hiện đại. Có 4 loại mực được dùng, nhưng không loại nào trong số này được sử dụng rộng rãi vào thời chiến, bằng cách đo lượng clo bốc hơi khỏi bề mặt mực cho thấy nội dung trong cuốn nhật ký năm 1943 chỉ được viết trước đó chưa đến 12 tháng. Hơn nữa, Tiến sĩ Julius Grant ở London cũng đã tiến hành phân tích pháp y một số trang nhật ký và đồng ý rằng chúng thực tế là đồ giả mạo. Vụ việc vỡ lở, Kajau và Heidemann cùng bị kết án 42 tháng tù vì tội làm giả/tung tin đồn thất thiệt.
____________________________
Bên cạnh đó thì các bạn cũng có thể tìm xem series Manhunt : Unabomber nếu quan tâm về lĩnh vực này. Mặc dù đây chỉ là một sản phẩm truyền hình được hư cấu từ sự kiện có thật về cuộc truy lùng của FBI với Ted Kaczynski, kẻ đánh bom có biệt danh Unabomber, một tên tội phạm thiên tài với điểm IQ 167, nhưng hoạt động phân tích giám định tài liệu trong phim được mô tả rất hay.
