Có câu chuyện kể rằng, có người đàn ông tuổi ngoài 40, làm nghề buôn bán, tâm địa thiện lương, làm ăn phát đạt, có rất nhiều tiền, và cũng sẵn lòng giúp đỡ người khác.
Một hôm ông nói với bạn bè và hàng xóm rằng: “Nhà ai có gì khó khăn, cần dùng đến tiền thì cứ đến nhà tôi mượn. Không phải trả lại, khi nào có tiền thì trả. Nhưng có một yêu cầu, đó là phải thề rằng, nếu không trả tiền thì đời sau sẽ làm trâu làm ngựa”.
Chỉ một lời thế đó thôi là ông sẵn lòng cho mượn, không kèm bất kỳ điều kiện nào khác hay khế ước giao kèo gì. Đương nhiên, người đến mượn tiền đều thề đúng theo yêu cầu của ông rồi cầm tiền ra về.
Một hôm có một người đến nhà ông, nói rằng: “Nhà tôi gặp khó khăn, xin ông giúp cho tôi mượn một khoản tiền”.
Ông chủ nhà nói: “Được thôi, tôi có thể cho ông mượn tiền, nhưng ông nhất định phải trả, đồng thời còn phải thề nữa”.
Người mượn tiền nói: “Vâng, tôi nhất định sẽ trả, nếu tôi không trả, kiếp sau tôi sẽ làm trâu làm ngựa”.
Thế rồi ông chủ nhà đem tiền giao cho người kia. Ông này cầm tiền xong, trong lòng thầm nghĩ: “Nhà ông buôn bán phát đạt như thế này, nhiều tiền như thế này, số tiền ông cho tôi mượn này chẳng thấm vào đâu, không có nó ông vẫn không thiếu đi tý nào. Tôi cũng chẳng muốn trả lại tiền mượn của ông. Tôi đem tiền này về tiêu xài, sống vui vẻ, chẳng phải tốt hơn không nào?”
Thế là ông ta cầm tiền ra về. Đi đến bờ sông, con sông này khá rộng, lại không có cầu. Ông ta cần phải đi đò, nhưng chiếc đò lại đang ở bờ bên kia. Ông ta liền lớn tiếng gọi người lái đò, nhưng người lái đò không nghe thấy. Ông ta tiếp tục gọi lớn, nhưng người lái đò vẫn không nghe thấy. Ông ta gọi mãi, đến gần trưa thì lại có người nữa đến, người này cũng muốn qua sông.
Người này liền gọi một tiếng, người lái đò lập tức chèo đò sang. Sau khi đò cập bờ, người mượn tiền kia liền trách cứ người lái đò rằng: “Tôi ở bên này gọi mãi, ông vẫn chẳng qua. Ông này vừa đến, gọi một câu thì ông liền chèo đò sang đây. Đó là việc gì vậy?”
Người chèo đò nói: “Tôi không nghe thấy ông gọi mà. Tôi không thấy có ai ở trên bờ sông này. Chỉ nhìn thấy một con trâu lớn ở đây đi đi lại lại, và trên thân nó mặc một cái áo hoa giống như áo gi-lê”.
Người mượn tiền này lập tức kinh sợ. Chiếc áo gi-lê này chẳng phải mình đang mặc đó sao. Lẽ nào mình vừa mới thề đã thành sự thật rồi. Mình đời này chưa chết mà đã biến thành trâu rồi, ghê quá. Không được, mình phải trả lại tiền thôi”.
Thế rồi ông ta đem tiền quay lại nhà ông chủ trả lại tiền. Ông chủ nhà rất ngạc nhiên, mới mượn tiền buổi sáng mà buổi chiều đã đem tiền trả lại. Ông mượn tiền liền kể lại đầu đuôi sự tình.
Lời thề không phải trò đùa, là cần phải thực hiện. Người phát thệ dẫu không muốn thực hiện thì Thượng Thiên cũng sẽ thực hiện. Thế nên, hãy chú ý đến những gì mình đã thề nguyền, và chú ý đến những gì người khác yêu cầu mình thề. Dẫu muốn hay không, dù nghĩ như thế nào, thì một khi đã phát thệ thì đều phải thực hiện.
Người xưa nói: “Trên đầu ba thước có Thần linh”. Thế nên, lời nói không phải là gió bay, mà đều được ghi lại, nhất là đối với lời thề nguyền.
Con người khi tai họa xảy đến với mình thì thường oán trách ông Trời không công bằng, nhưng nào có để ý đến những gì mình đã làm, đã nói trước kia. Không có nhân thì sao có quả.
Trong Kinh Dịch cũng viết “Nhà tích thiện thì có thừa phúc lành, nhà tích bất thiện thì có thừa tai ương”. Phúc họa đều có khởi nguồn từ những hành vi, lời nói và suy nghĩ của chúng ta tích lại qua từng ngày, từng tháng, từng năm, đến khi lớn nhất định thì sẽ tùy tốt xấu thiện ác nhiều ít mà thành phúc hay họa.
Còn nguy hại hơn nữa chính là, người làm việc xấu, tạo nghiệp lớn, không chỉ tự gây họa cho bản thân, mà còn liên lụy gây tai họa cho gia đình, vợ con, thậm chí con cháu các đời sau.
Nguồn: Gia Nguyễn chia sẻ từ Kiến Thiện (biên dịch)
