Với vụ việc hệ thống phòng không Vòm Sắt của Israel đang nổi hiện nay, mình muốn giới thiệu sơ bộ về hệ thống này.
Iron Dome hay Vòm Sắt là một hệ thống phòng không tầm ngắn di động đa nhiệm vụ, được Rafael Advanced Defense Systems phát triển. Hệ thống đã được phát triển để chống lại các tên lửa tầm ngắn và các mối đe dọa từ đạn pháo 155mm với tầm bắn lên tới 70km. Nó có thể hoạt động trong mọi điều kiện thời tiết bao gồm sương mù, bão bụi, mây mù và mưa. Mục đích sử dụng của hệ thống là để bảo vệ dân cư và các tài sản quan trọng, nó có thể được đặt một cách chiến lược để giảm thiểu thiệt hại. Các nhà sản xuất Vòm Sắt tuyên bố đây là hệ thống nhanh nhạy và đáng tin cậy nhất cho đến nay, có khả năng bắn hạ các tên lửa trong khoảng thời gian 15 giây từ khi phóng cho đến khi tác động vào tên lửa đối phương. Chương trình 1 tỷ USD này, được trợ cấp phần lớn bởi Hoa Kỳ, đã tỏ ra hữu ích cho Israel trong chiến dịch Vành đai Bảo vệ (Operation Protective Edge), một chiến dịch để đối phó với Hamas tại Gaza.
– Cấu tạo:
Iron Dome bao gồm ba cấu tạo cơ bản, một radar phát hiện và theo dõi, một hệ thống quản lý chiến đấu và điều khiển vũ khí (BMC) và một đơn vị phóng tên lửa (MFU). Hệ thống radar do công ty quốc phòng Elta của Israel phát triển.
Hệ thống điều khiển được xây dựng bởi một công ty phần mềm mPrest Systems của Israel với sự tham gia của Rafael.
Đơn Vị Phóng (MFU) của Vòm Sắt được trang bị tên lửa đánh chặn Tamir. Nó có một số vây lái có khả năng cơ động cao và được trang bị các cảm biến điện quang. Nó có khả năng hoạt động cả ngày lẫn đêm và trong mọi thời tiết, thời gian, phản ứng rất nhanh nhạy với khả năng đánh chặn salvo. Các tên lửa cũng có thể thích ứng với các mối đe dọa đang tiến triển một cách nhanh chóng và xử lý nhiều mối đe dọa cùng một lúc.
Các tính năng khác của Iron Dome bao gồm tên lửa đánh chặn phóng thẳng đứng, đầu đạn và ngòi nổ gần, bệ phóng di động và khả năng tương thích với các hệ thống phát hiện và radar khác nhau. Đầu đạn đặc biệt của hệ thống cho phép nó có thể kích nổ bất kỳ mục tiêu nào trên không.
– Phương thức hoạt động :
Ngay sau khi tên lửa đối phương được phóng, radar của Vòm Sắt sẽ theo dõi quỹ đạo, tính toán điểm tác động của chúng và phóng một loại tên lửa mà trong vòng vài giây sẽ khóa mục tiêu và bắn hạ nó, bao gồm tên lửa phản công, pháo và súng cối ( C-RAM ), tên lửa dẫn hướng, tên lửa không đối không, tên lửa hành trình, máy bay không người lái và các mối đe dọa tự hành. Cho đến nay, hệ thống đã đánh chặn hơn 2.000 mục tiêu đến với tỷ lệ thành công trên 90%. Được Bộ Quốc phòng Israel lựa chọn, Iron Dome cung cấp khả năng phòng thủ chống lại các tên lửa và tên lửa tầm ngắn gây ra mối đe dọa cho dân thường ở biên giới phía bắc và phía nam của Israel.
– Quá trình hình thành :
Trong các cuộc đối đầu với lực lượng Hezbollah ( tổ chức Hồi giáo có trụ sở ở miền nam Liban, phía bắc Israel ), kể cả trong cuộc chiến tháng 8/2006, Khi đó, tầm bắn của tên lửa Qassam được mở rộng nhờ sự ra đời của các bệ phóng 122mm Grad (BM-21), gần một triệu người dân Israel đã nằm trong tầm bắn. Hezbollah đã phóng 4000 tên lửa, gây thiệt hại lớn, đã có khoảng 44 người dân Israel thiệt mạng trong cuộc tấn công, khoảng 250.000 công dân đã được sơ tán và di chuyển đến các vùng khác. Israel đã không tìm được cách đối phó hợp lý với các vũ khí chiến thuật như tên lửa tầm gần Kachiusha ( Katyusha ) và Qassam.
Trong bối cảnh đó, Bộ Quốc phòng Israel đã yêu cầu công ty quốc phòng Rafael phát triển một hệ thống phòng thủ tên lửa mới mang tên Iron Dome (Vòm Sắt) nhằm đối phó hiệu quả với các loại tên lửa của đối phương.
Một năm sau đó, Bộ trưởng Quốc phòng Israel Amir Peretz thông báo công ty quốc phòng nhà nước Rafael Advanced Defense Systems sẽ phát triển một hệ thống phòng thủ tên lửa mới.
Hệ thống phòng thủ tên lửa đã được thử nghiệm thành công vào tháng 3 năm 2009. Việc thử nghiệm được thực hiện mà không có đạn tự hành hoặc tên lửa. Vào tháng 7 năm 2009, trong một cuộc thử nghiệm của Bộ Quốc phòng, hệ thống đã đánh chặn thành công một số tên lửa.
Một tiểu đoàn mới được IAF (Israeli Air Force) thành lập vào tháng 8 năm 2009 để vận hành hệ thống Vòm Sắt. Nhiều vụ bắn phá tên lửa giả lập Qassams và Katyushas đã bị đánh chặn thành công trong một cuộc thử nghiệm được thực hiện vào tháng 1 năm 2010.
Vào tháng 7 năm 2010, Hạ viện Hoa Kỳ đã phê duyệt khoản tài trợ 205 triệu đô la để đẩy nhanh quá trình sản xuất và triển khai Vòm Sắt. Và cuộc thử nghiệm cuối cùng của Iron Dome đã được thực hiện vào tháng 7 năm 2010. Hệ thống đã xác định và đánh chặn thành công các mối đe dọa tên lửa chỉ đến.
Ngày 27/3/2011, Vòm Sắt chính thức được hệ thống được không quân Israel (IAF) triển khai triển khai, và chỉ 10 ngày sau đã chặn thành công một tên lửa Grad phóng từ dải Gaza được nhắm tới thành phố Beersheba ở miền nam Israel.
Năm 2012-2013, có thông tin cho rằng Vòm Sắt sẽ được thay thế bằng hệ thống “Raphael Magic Wand”, tuy nhiên về sau cho thấy hệ thống Vòm Sắt vẫn tiếp tục trực chiến.
– Nhược điểm :
Hệ thống này đã vượt qua những khó khăn ban đầu. Ban đầu, các nhà hoạch định quốc phòng của Israel tỏ ra cảnh giác với việc triển khai hệ thống này trên các sân bay, lo ngại rằng nó cũng sẽ phản ứng và nhắm mục tiêu vào các máy bay. Do đó, các chỉ huy đã phát triển một mạng lưới toàn quốc nhằm xác định tất cả các mục tiêu hàng không thân thiện, đảm bảo rằng các tên lửa của Vòm Sắt chỉ nhắm vào các mục tiêu không được xác định.
Nhưng các vấn đề khác vẫn còn tồn tại: ngay cả khi các tên lửa được bắn hạ thành công, vẫn còn các mảnh đạn rơi từ không trung có khả năng gây chết người. “Cái gì đi lên thì cũng phải đi xuống,” Uzi Rubin, một nhà thiết kế của hệ thống Arrow cho biết. Và các đường cao tốc cũng như các khu vực nông thôn của quốc gia này vẫn đang phải đối mặt với mối đe dọa đó. Những người nông dân, thường là lao động nhập cư từ Thái Lan, thu mình sợ hãi giữa cánh đồng của họ. 200.000 người Bedouin của Israel, phần nhiều sống trong các khu phố ổ chuột, không có chỗ nào để ẩn náu. Những người lao động đang giúp mở rộng cơ sở hạ tầng của Israel chỉ còn biết nhìn trên bầu trời và cầu nguyện. Ngày 14/7/2014, một tên lửa đã làm bị thương nghiêm trọng một cô bé mười tuổi đang ở trong một căn lều ở thị trấn tồi tàn Lakiya. Ngay cả trong các thành phố, cứ mười đầu đạn thì có một cái xuyên vào thành phố. Chưa kể mỗi mỗi hệ thống pháo Vòm Sắt cần tới khoảng 50 triệu USD chi phí chế tạo và lắp đặt, mỗi tên lửa đánh chặn Tamir có giá xấp xỉ từ 60.000 đến 90.000 USD, chi phí bỏ ra với mỗi đợt phóng là vô cùng lớn.
———————————————
Nguồn tham khảo : Army Technology, Vietnamnet, Wikipedia.
