Gần 600 loại sữa giả tuồn ra thị trường: Chuyên gia cảnh báo những mối nguy hại khó lường

Gần 600 loại sữa giả tuồn ra thị trường: Chuyên gia cảnh báo những mối nguy hại khó lường

Vụ việc gần 600 loại sữa giả dành cho người bị tiểu đường, suy thận, trẻ sinh non, thiếu tháng và phụ nữ có thai vừa bị cơ quan công an phát hiện, triệt phá khiến người tiêu dùng lo lắng.

Sữa giả sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khoẻ con người, đặc biệt là trẻ em

Theo đó, các đơn vị nghiệp vụ Bộ Công an vừa phát hiện đường dây sản xuất, buôn bán, tiêu thụ sữa bột giả với số lượng lớn trên địa bàn Hà Nội và các tỉnh lân cận.

Kết quả điều tra bước đầu của cơ quan Công an xác định: Từ tháng 8/2021 đến nay, các đối tượng đã thành lập Công ty CP Dược quốc tế Rance Pharma và Công ty CP Dược dinh dưỡng Hacofood Group để sản xuất kinh doanh sữa bột.

573 nhãn hiệu sữa bột các loại đã được sản xuất, dành cho những người bị tiểu đường, suy thận, trẻ sinh non, thiếu tháng và phụ nữ có thai. Các thành phần công bố như chiết xuất tổ yến, đông trùng hạ thảo, bột macca, bột óc chó… nhưng trên thực tế hoàn toàn không có những chất này.

Các đối tượng đã bỏ một số nguyên liệu đầu vào và thay thế, bổ sung thêm một số chất phụ gia. Cơ quan Công an xác định, sữa bột có chỉ tiêu chất lượng một số chất đạt dưới 70% so với mức công bố, đủ điều kiện để xác định là hàng giả.

Trao đổi với PV Dân Việt liên quan vụ việc này, PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh, Viện công nghệ sinh học và thực phẩm – Đại học Bách Khoa Hà Nội cho hay, hành vi làm ăn gian dối, bán sữa giả để kiếm lời là điều không thể chấp nhận được trong kinh doanh. Việc tiêu dùng sữa giả sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khoẻ con người, đặc biệt là trẻ em.

“Việc sản xuất sữa giả, luật pháp quy định xử phạt rất nặng. Người dân mua sữa dinh dưỡng mà lại không nhận được giá trị dinh dưỡng, chưa kể trong đó có thể chứa nhiều độc tố hại cho sức khoẻ. Trong trường hợp sản xuất đưa ra thị trường thu lợi bất chính nhà nước có quyền thu lại số tiền đó, không những đối tượng sản xuất hàng giả truy tố mà phải chịu trách nhiệm thu hồi lại sản phẩm, cảnh báo tới người dân”, ông Thịnh nhấn mạnh.

Theo thạc sĩ, bác sĩ Hồ Ngọc Lợi, Phòng khám Nhi và Tiêm ngừa Bệnh viện Đại học Y Dược TP.Hồ Chí Minh, trong quá trình khám bệnh, ông gặp những trường hợp bệnh nhi đến khám do tình trạng suy dinh dưỡng và tiêu chảy kéo dài không rõ nguyên nhân.

Sau khi khai thác kỹ tiền sử dinh dưỡng và xét nghiệm kiểm định sữa các bệnh nhi sử dụng, bác sĩ mới phát hiện nguyên nhân là do một số sản phẩm không đạt chỉ tiêu về chất lượng, có dấu hiệu nghi là sữa giả. Những trường hợp này được bác sĩ chỉ định điều trị theo hướng kết hợp: bù nước, bổ sung điện giải, điều chỉnh chế độ dinh dưỡng….

Theo bác sĩ Lợi, sữa đóng vai trò quan trọng trong cung cấp năng lượng, chất đạm, lipid, vitamin và khoáng chất cần thiết cho sự phát triển của trẻ. Tuy nhiên, sữa giả là sản phẩm không đảm bảo thành phần dinh dưỡng như đã công bố, thậm chí có thể chứa tạp chất hoặc chất phụ gia không được phép sử dụng trong thực phẩm dành cho trẻ nhỏ.

“Việc sử dụng sữa giả có thể dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng đối với sức khỏe, đặc biệt là trẻ em như gây rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy, nôn ói, đầy bụng do các thành phần không phù hợp hoặc nhiễm khuẩn. Suy dinh dưỡng cấp hoặc mãn tính, trẻ nhẹ cân, thấp còi do thiếu hụt các vi chất thiết yếu như protein, canxi, sắt, kẽm, vitamin D, DHA… Chưa kể, sử dụng sữa gây thiếu hụt các vi chất như DHA, choline, sắt có thể gây chậm phát triển nhận thức, giảm khả năng học hỏi và tư duy ở trẻ”, bác sĩ Lợi nhấn mạnh.

Đồng quan điểm trên, bác sĩ Đào Thị Hảo, khoa Dinh dưỡng (Bệnh viện Trung ương Quân đội 108) cho biết, thường những loại sữa giả, sữa kém chất lượng sẽ tập trung vào những trường hợp có bệnh lý hoặc phụ nữ mang thai, trẻ nhỏ để tăng tính quan trọng của việc uống sữa với nhóm đối tượng này.

Nếu người dân sử dụng sữa không đúng khuyến cáo hoặc sữa không đúng với thành phần, hàm lượng như công bố của sản phẩm, vô hình chung sẽ đưa vào người những chất không phù hợp với thể trạng.

Với người tiểu đường, sữa không đúng công bố thành phần, hàm lượng hay bị làm giả sẽ không kiểm soát được đường huyết; hoặc người bệnh thận có chức năng thận kém, cần hạn chế đạm, nhưng nếu sản phẩm đưa thêm chất không phù hợp vào sẽ làm thêm gánh nặng cho thận.

“Điều này có nghĩa là nếu sử dụng sữa giả, sữa không đúng công bố thành phần, hàm lượng sẽ khiến tình trạng bệnh lý của người bệnh nặng hơn, trong khi không cải thiện được dinh dưỡng”, nữ bác sĩ cho biết. 

Một ví dụ khác, nhà sản xuất khuyến nghị uống 3 ly sữa sẽ cung cấp đủ đạm trong một ngày, nhưng nếu trong 3 ly sữa đó không đủ đạm sẽ khiến cơ thể người dùng thiếu chất, nếu kéo dài, cơ thể không đủ chất để sinh ra năng lượng. Nếu sản phẩm sữa giả/kém chất lượng lại thêm phụ gia không được kiểm định an toàn thực phẩm, theo bác sĩ Hảo, điều này sẽ có nguy cơ khiến người dùng suy dinh dưỡng, rối loạn tiêu hóa, thậm chí có thể có hại hơn nếu liên quan đến hormone tăng trưởng.

Không ít nhà sản xuất quảng cáo sản phẩm sữa có bổ sung yến, thêm đông trùng hạ thảo… nghe “xa xỉ”, “chất lượng” nhưng theo bác sĩ Hảo, không phải sản phẩm nào thêm các thành phần này cũng tốt mà phải phụ thuộc vào tình trạng của người bệnh.

Theo bác sĩ Hảo, sản phẩm được công bố không đúng theo nhãn mác rất nguy hiểm cho người sử dụng cả về chất lượng và tăng trưởng. Ngoài ra, dùng sữa giả còn tiềm ẩn nguy cơ nhiễm độc nếu sữa giả có chứa kim loại nặng, chất tạo màu hoặc chất bảo quản vượt mức cho phép.

Bác sĩ khuyến cáo, khi trẻ có một trong những biểu hiện sau các bậc phụ huynh có thể nghi ngờ trẻ đã sử dụng sữa giả: Trẻ biếng ăn, bỏ bú, dễ kích thích. Trẻ bị tiêu chảy, buồn nôn, nôn, đau bụng, bụng trướng. Trẻ không đạt chỉ số cân nặng và chiều cao tương ứng với tuổi. Trẻ bị nổi mẩn, phát ban, ngứa da, đỏ da. Một số trẻ có thể có biểu hiện thiếu máu, da xanh xao, mệt mỏi kéo dài do thiếu chất.

Cách phân biệt sữa thật – giả

Bác sĩ cho biết rất khó để xác định sữa thật – sữa giả bằng mắt thường nhưng phụ huynh có thể lưu ý một số yếu tố sau:

– Màu sắc và độ mịn: Sữa thật thường có màu trắng ngà tự nhiên, bột mịn và đồng đều. Sữa giả có thể có màu lạ, bột thô hoặc vón cục.

– Mùi vị: Sữa thật có mùi thơm nhẹ, tự nhiên. Sữa giả có thể không mùi hoặc có mùi hóa chất.

– Khả năng hòa tan: Sữa thật tan đều trong nước ấm, không vón. Sữa giả thường nổi bột, khó tan, để lại nhiều cặn.

– Bao bì: Sản phẩm chính hãng thường có in ấn rõ ràng, sắc nét, đầy đủ thông tin theo quy định. Bao bì sữa giả thường bị mờ, lệch màu, thiếu thông tin bắt buộc.

Cách chọn sữa an toàn

Bác sĩ khuyến cáo, phụ huynh khi lựa chọn sữa cho trẻ cần lưu ý:

– Chọn mua sữa tại các cửa hàng, nhà thuốc, siêu thị có uy tín và rõ ràng về nguồn gốc.

– Kiểm tra kỹ bao bì sản phẩm, tem chống giả, mã vạch, hạn sử dụng và tên nhà sản xuất.

– Tránh mua sữa theo các hình thức bán hàng không chính thống như livestream, mạng xã hội, hoặc sản phẩm có giá thấp bất thường.

– Nên ưu tiên những nhãn hiệu đã được kiểm định và cấp phép bởi cơ quan y tế.